Cả cuộc đời cống hiến cho Đảng và dân tộc

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Ảnh tư liệu

Với tình cảm yêu nước nồng nàn, ở tuổi mười chín, đồng chí Phạm Văn Đồng bắt đầu hành trình đấu tranh cách mạng đầy vinh quang và tự hào. Nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Mão từng nhận định: Phạm Văn Đồng là một nhân vật tiêu biểu của thời đại Hồ Chí Minh, cả cuộc đời khát khao mang lại nền độc lập cho Tổ quốc, hạnh phúc cho nhân dân.

Đóng góp to lớn nhất và được nhắc nhớ nhiều nhất về đồng chí Phạm Văn Đồng có lẽ là hơn 32 năm trên cương vị Thủ tướng Chính phủ từ năm 1955 đến năm 1987. Đó là giai đoạn khó khăn của đất nước trong thế kỷ 20. Nhưng trên cương vị người đứng đầu Chính phủ, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã để lại dấu ấn sâu sắc. PGS. TS Nguyễn Trọng Phúc (nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) khẳng định: “Trên 32 năm làm Thủ tướng Chính phủ, đồng chí Phạm Văn Đồng có đóng góp rất lớn trong xây dựng bộ máy nhà nước, đặc biệt bộ máy hành pháp, hành chính nhà nước”. Quan trọng hơn, dưới sự điều hành của Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Chính phủ đã cụ thể hoá chủ trương, đường lối của Đảng, góp phần quyết định vào công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và kháng chiến chống Mỹ giành độc lập, hoà bình và thống nhất đất nước.

Đồng chí Phạm Văn Đồng còn là nhà ngoại giao tài năng, có uy tín trên thế giới. Với cương vị là Phó Thủ tướng Chính phủ, kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương, đồng chí Phạm Văn Đồng được Trung ương Đảng và Chính phủ cử làm Trưởng đoàn đại biểu Chính phủ nước ta tham dự Hội nghị Geneve về lập lại hòa bình ở Đông Dương và Việt Nam. Hình ảnh về nhà ngoại giao gầy gò với đôi mắt sáng, vầng trán cao và đặc biệt là những phát biểu đanh thép, những cuộc trả lời phỏng vấn thông minh tại Hội nghị Fontainebleau năm 1946 ở Pháp, Hội nghị Geneva năm 1954 ở Thụy Sĩ vẫn còn được bạn bè quốc tế nhắc nhớ, là niềm tự hào, là tấm gương không chỉ đối với ngành Ngoại giao. Tiến sĩ Vũ Dương Huân, nguyên Giám đốc Học viện Ngoại giao Việt Nam nhận định: “Buộc Pháp chấm dứt chiến tranh xâm lược, chấp nhận giải quyết các vấn đề chính trị là đóng góp to lớn của đoàn Việt Nam do đồng chí Phạm Văn Đồng đứng đầu”.

Không chỉ là nhà hoạt động chính trị chuyên nghiệp, đồng chí Phạm Văn Đồng còn được coi là nhà văn hoá kiệt xuất. Cuộc đời đồng chí là tấm gương về sự trân trọng những giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc. Là một lãnh tụ cách mạng, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã truyền toả những tư tưởng tốt đẹp về văn hoá ra xung quanh bằng lối sống, bằng lời nói và bằng những quyết đáp của mình. Theo GS.TS Lê Hữu Nghĩa, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương: “Đồng chí Phạm Văn Đồng không chỉ có những tư tưởng sâu sắc, sáng tạo về văn hóa nghệ thuật, tâm huyết về giáo dục, thể hiện là nhà giáo dục lớn. Chính Thủ tướng đã để lại câu nói bất hủ trong ngành giáo dục: Nhà trường phải coi trọng giáo dục toàn diện cho học sinh, cả đức dục, trí dục, thể dục và mỹ dục. Phải làm và làm tốt giáo dục đạo đức cách mạng. Phải xây dựng trường ra trường, lớp ra lớp, thầy ra thầy, trò ra trò, dạy ra dạy, học ra học”.

Điều đọng lại sâu sắc nhất về Thủ tướng Phạm Văn Đồng đối với những người đã từng gắn bó là tấm gương đạo đức cách mạng sáng ngời của một người trọn đời học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Theo đồng chí Nguyễn Tiến Năng, nguyên Trợ lý của Thủ tướng Phạm Văn Đồng, những tác phong công việc, cách quan hệ, tiếp xúc với mọi người đều chịu ảnh hưởng từ Bác Hồ. Giản dị, thanh bạch là những điều đồng chí học được ở Bác Hồ nhiều nhất.

Nhìn lại cuộc đời cách mạng vẻ vang của Thủ tướng Phạm Văn Đồng, chúng ta đều thấy ở đó là một trong những cán bộ lớp tiền bối của Đảng và cách mạng Việt Nam; nhà lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước có nhiều đóng góp lớn đối với cách mạng Việt Nam; nhà ngoại giao tài năng, có uy tín trên thế giới; nhà văn hóa lớn của dân tộc; người học trò xuất sắc và gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tấm gương đạo đức cách mạng trong sáng. PGS.TS Lê Quốc Lý, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhận định: “94 tuổi đời, 75 năm liên tục hoạt động cách mạng, đồng chí Phạm Văn Đồng đã cống hiến trọn đời cho Đảng và dân tộc Việt Nam”.

Linh Vũ