Chặn ‘vòi’ hàng giả trên môi trường mạng

Ảnh minh họa

Những năm gần đây, bán hàng livestream trở nên sôi động trên các trang mạng xã hội như Facebook, các trang thương mại điện tử, đặc biệt là trong giai đoạn diễn ra dịch Covid-19. Đây là hình thức bán hàng mang tính tương tác cao giữa người bán với người mua, người mua có thể trực tiếp trao đổi về sản phẩm, sau đó, chỉ cần để lại số điện thoại sẽ có người liên hệ chốt đơn hàng. Tuy nhiên, bên cạnh các trang thương mại điện tử làm ăn tạo được sự tin tưởng với người dùng, nhiều đối tượng đã lợi dụng hình thức bán hàng này để kiếm lời bằng cách tuồn vào tiêu thụ số lượng lớn hàng giả, hàng lậu, vi phạm pháp luật.

Ông Trần Hữu Linh, Tổng Cục trưởng Tổng Cục Quản lý thị trường cho biết, buôn bán hàng giả, hàng cấm, nhập lậu trên các trang thương mại điện tử, mạng xã hội (Facebook, Youtube...) diễn ra phổ biến, công khai đã ảnh hưởng nghiêm trọng và đe doạ xã hội, niềm tin người tiêu dùng. “Chiêu” bán hàng nhập lậu, hàng giả trên kênh online thường là thủ đoạn sử dụng hình ảnh thật, hàng chính hãng để quảng cáo, nhưng lại chào bán giá rẻ hơn nhiều hàng thật và khi giao hàng cho người mua là hàng nhái, không có nguồn gốc xuất xứ. Mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, theo ông Linh, là những mặt hàng dễ dàng bị gắn mác “hàng ngoại xách tay chính hãng nhưng thực chất là hàng giả”.

Minh chứng là liên tục trong thời gian ngắn vừa qua, lực lượng quản lý thị trường Hà Nội cũng như lực lượng quản lý thị trường tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước đã phát hiện, bắt giữ hàng loạt vụ tập kết, vận chuyển mua bán hàng giả, hàng kém chất lượng mà các đối tượng chủ yếu lợi dụng hình thức livestream trên mạng xã hội để tiêu thụ. Điển hình, mới đây, Đội quản lý thị trường số 1, Đội quản lý thị trường số 6 (Cục Quản lý thị trường Hà Nội) cùng thành viên Tổ công tác 368 (Tổ công tác về thương mại điện tử - Tổng cục Quản lý thị trường) tiến hành kiểm tra một cơ sở kinh doanh tại số 17 Phạm Hùng, quận Nam Từ Liêm. Đoàn kiểm tra phát hiện tổng số hàng hóa là trên 100.000 sản phẩm và hơn 20 bao hàng không có giấy tờ, nguồn gốc xuất xứ, gồm: Chăn ga các loại mang nhãn Zara Home; quần áo Adidas, ấm đun nước điện, mặt nạ đắp mặt, xịt khoáng, mỹ phẩm dưỡng da, dầu gội đầu, sữa bột, bóng đèn ô tô, xe máy, đồ gia dụng các loại…

Hay gần đây nhất, Tổng cục Quản lý thị trường phối hợp với Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động và Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao (Bộ Công an) kiểm tra một kho hàng lậu hơn 10.000m² tại thành phố Lào Cai, phát hiện hàng nghìn sản phẩm nhập lậu hoặc có dấu hiệu giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng thế giới, với 40 nhân viên ngồi máy tính chốt đơn, mỗi ngày tối thiểu chốt 100-200 đơn hàng...

Tăng mức xử phạt để tránh “nhờn” luật

Mặc dù, thời gian vừa qua, lực lượng quản lý thị trường đã quyết liệt đấu tranh, ngăn chặn, nhưng số lượng các vụ việc được phát hiện, xử lý còn thấp. Trong khi đó, các hành vi lợi dụng hoạt động thương mại điện tử, vi phạm pháp luật ngày càng phức tạp.

Ông Chu Xuân Kiên, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Hà Nội, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả TP. Hà Nội cho biết, vấn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng đang “nóng” trên thương mại điện tử, đặc biệt là hình thức livestream bán hàng. Khó khăn lớn nhất là các đối tượng không có cửa hàng, chỉ thông qua các website, mạng xã hội để quảng bá, giới thiệu sản phẩm, sau đó chuyển hàng và thanh toán trực tiếp theo thỏa thuận.

Ngoài ra, hàng hóa được phân tán, nhỏ lẻ, cất giấu ở nhiều nơi, thậm chí chỉ bán hàng qua cộng tác viên, trung gian, đồng thời các website được tạo ra và đóng lại trong thời gian ngắn, khiến lực lượng chức năng khó kiểm soát, cũng như khó xác định chứng cứ để đấu tranh, xử lý.

Để công tác phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng kinh doanh hàng nhập lậu, vi phạm sở hữu trí tuệ... trên môi trường mạng đạt hiệu quả cao hơn, ông Chu Xuân Kiên cho biết, Cục Quản lý thị trường Hà Nội đã chỉ đạo các lực lượng chức năng tiếp tục tăng cường quản lý địa bàn, thống kê và nắm thông tin về các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh; kiểm tra địa bàn trọng điểm, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các đối tượng. Tuy nhiên, hiện nhiều địa điểm hoạt động kinh doanh trực tuyến nằm lẫn trong nhà dân, khu chung cư, khiến lực lượng chức năng khó tiếp cận, kiểm tra, xử lý... Vì vậy, rất cần sự phối hợp của ban quản lý các khu chung cư, các công ty chuyển phát nhanh đấu tranh chống gian lận, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng trên môi trường mạng.

Ngoài ra, cần tăng nặng hình thức xử phạt vi phạm hành chính nhằm ngăn chặn hiện tượng “nhờn luật” do mức độ xử phạt quá thấp so với lợi nhuận thu được.

Bích Phương