Đẩy mạnh ứng dụng KHCN trong nông nghiệp Thủ đô

Ứng dụng KHCN là phương án duy nhất để các sản phẩm nông nghiệp nâng cao chất lượng- Ảnh: Đỗ Hương

Tụ hội “tinh hoa”

Hà Nội là trung tâm thu hút rất đông các nhà khoa học đầu ngành, các viện, trường đóng trên địa bàn, việc tổ chức các diễn đàn, hội nghị khoa học luôn là cơ hội tốt để tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của các nhà khoa học, đưa thông tin về những tiến bộ khoa học công nghệ đến bà con nông dân. Tuy nhiên, bên cạnh những thông tin đầu vào thì những thông tin đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao cũng rất cần nhà quản lý xây dựng giúp bà con, có như vậy thì ngành nông nghiệp Thủ đô mới có được sự phát triển bền vững.

GS Nguyễn Lân Hùng, Tổng Thư ký Hội các Ngành sinh học Việt Nam nhận định, ngành Nông nghiệp cần phát huy tiềm năng sinh học rất đa dạng của Việt Nam. Cần tập trung nâng cao chất lượng các sản phẩm nông nghiệp, nhất là Hà Nội, nếu không tập trung nguồn lực để nâng cao chất lượng thì nông nghiệp Hà Nội sẽ bị bỏ xa so với các tỉnh thành bạn chứ chưa kể đến các nước trong khu vực.

Hiện nay ngành nông nghiệp đang xác định tái cơ cấu các loại cây trồng, vật nuôi thì đây là cơ hội chuyển để Hà Nội đổi sang các loại cây, con mới. Hiện nay các tỉnh phía Nam đã xuất hiện các loại quả ngon cho chất  lượng cao như bơ, na, mít… những giống này cần lựa chọn để đưa vào các vùng gò đồi của Hà Nội.

Nhất là sắp tới Việt Nam gia nhập thị trường quốc tế thì những loại quả chất lượng cao của nước ngoài giá rẻ tràn vào thì các hoa quả của Việt Nam sẽ bị thua ngay trên sân nhà. Do đó, ngay từ bây giờ các nhà khoa học cần giúp đỡ bà con nông  dân Hà Nội để phát triển theo hướng này.

Tại Hà Nội, ngoài sản phẩm rau quả, các giống vật nuôi mới cho năng suất cao, chất lượng tốt cũng cần được phát huy như gà Đông Tảo, đà điểu, ngan lai vịt… Bà con nông dân cần năng động cùng với các nhà khoa học, nhà quản lý  tập trung xây dựng các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao cho Hà Nội.

Theo các chuyên gia, việc phát triển KHCN trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn phải mang tính bền vững, hiệu quả, trong đó cần quan tâm đến vai trò của người nông dân. TS Chu Tiến Quang, Viện Quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, cần tăng cường hơn nữa công tác chuyển giao KHCN cho người nông dân. Đây là một khoảng trống lớn từ trước tới nay vẫn chưa được lấp đầy. Để làm tốt việc đó, phải gắn kết giữa hệ thống nghiên cứu KHCN Nhà nước với tư nhân, hợp tác xã, người nông dân. Hiện nay, có rất nhiều sáng tạo khoa học của người nông dân nhưng chưa được công nhận và tiếp sức kịp thời.

Xây dựng hệ sinh thái KHCN

Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ đã thẳng thắn nhìn nhận, việc đầu tư và ứng dụng KHCN trên địa bàn chỉ mới manh nha nên sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, từ khâu sản xuất tới bảo quản hầu như chưa có gì. Nguyên nhân là do nguồn lực quản lý, kỹ thuật về sản xuất, chế biến, bảo quản sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao còn thiếu, năng lực trình độ của cán bộ hạn chế. Đồng thời, việc đầu tư về KHCN cho nông nghiệp cần nguồn vốn lớn, thời gian thu hồi vốn dài, hiệu quả thấp nên chưa thu hút được doanh nghiệp tham gia.

Một thực tế đang tồn tại hiện nay là, các doanh nghiệp chủ yếu tập trung vào nhập khẩu công nghệ thiết bị trọn bộ và nguyên vật liệu nước ngoài để sản xuất, gia công sản phẩm. Do đó, hiệu quả kinh tế chưa cao và chưa có chiến lược phát triển lâu dài, đồng bộ. Muốn tìm lại vị thế trên đường đua về KHCN là bài toán đặt ra cho Hà Nội trong quá trình phát triển nông nghiệp theo hướng công nghệ cao, nhất là trong bối cảnh hội nhập sâu rộng như hiện nay. Để làm được điều này, ngoài cải cách cơ chế thu hút đầu tư, nghiên cứu KHCN, việc tìm tiếng nói chung với sự bắt tay chặt chẽ giữa nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân có vai trò rất quan trọng.

Theo Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội Lê Ngọc Anh, chiến lược phát triển KH&CN của TP Hà Nội đến năm 2020 đã chỉ ra hướng phát triển là tập trung nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, kinh doanh. Đẩy mạnh phát triển nông nghiệp tập trung vào những khâu có giá trị tăng cao như: Giống cây trồng, giống vật nuôi; canh tác, nuôi trồng, chế biến, bảo quản sau thu hoạch ứng dụng công nghệ cao, tạo ra các sản phẩm sạch, năng suất cao, chất lượng tốt phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

TP đã tích cực triển khai các nội dung hướng dẫn thực hiện Luật KHCN năm 2013 với mục tiêu: Phát triển đồng bộ khoa học xã hội và nhân văn, khoa học kỹ thuật và công nghệ; đưa KHCN thực sự trở thành động lực then chốt, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô. Đến năm 2020, Hà Nội là trung tâm phát triển công nghệ cao với tiềm lực KHCN, năng lực nghiên cứu, phát minh, sáng chế, ứng dụng và chuyển giao công nghệ hàng đầu của cả nước và có uy tín trong khu vực.

Đáng chú ý, TP đã ban hành và thực hiện cơ chế, chính sách ưu đãi hỗ trợ cho các doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu khoa học, phát triển và đổi mới công nghệ. Để khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ đẩy nhanh tốc độ đổi mới công nghệ, thời gian qua, TP đã triển khai thực hiện một số cơ chế, chính sách cụ thể như: Hỗ trợ triển khai áp dụng chương trình các hệ thống quản lý chất lượng; Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ; Hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp phụ trợ;…

Ngoài ra, TP đã phối hợp với Bộ KH&CN và các bộ, ngành liên quan thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia để phát triển mạnh mẽ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Xây dựng, thúc đẩy các hoạt động ứng dụng, nghiên cứu phát triển, chuyển giao công nghệ chủ chốt của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Đỗ Hương