Đẩy nhanh tiến độ cải tạo 131 vòm cầu trên phố Phùng Hưng

Phố Bích họa Phùng Hưng. Ảnh: Hòa An

Cầu Long Biên và 131 vòm đá cầu dẫn Nam cầu Long Biên là di sản đô thị cần phải được bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị gắn với việc phát triển văn hóa, du lịch của Thành phố. Trên cơ sở đề nghị của thành phố Hà Nội, Bộ Giao thông Vận tải và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghiên cứu triển khai không gian 131 vòm cầu nhằm phát huy giá trị di sản đô thị cầu Long Biên và các vòm đá dưới cầu dẫn lên cầu Long Biên.

Theo báo cáo của UBND quận Hoàn Kiếm, hiện Ban Quản lý phố cổ Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị của quận phối hợp với Cục Đường sắt Việt Nam, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam và các đơn vị tư vấn tiến hành khảo sát đánh giá hiện trạng 131 vòm cầu dẫn Nam cầu Long Biên làm căn cứ để đề xuất phương án cải tạo và phát huy giá trị di sản dọc tuyến khoảng 1,2km. 

Trên cơ sở kết quả khảo sát đánh giá hiện trạng, Ban Quản lý phố cổ Hà Nội và các đơn vị tư vấn đã đề xuất Đề án xây dựng không gian văn hóa - thương mại - dịch vụ - du lịch khu vực 131 vòm cầu từ phố Cửa Đông đến ga Long Biên (nhằm phát huy di sản đô thị, tái thiết không gian công cộng khu vực nội đô lịch sử theo đúng mục tiêu Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đã phê duyệt.

Từ đó sử dụng không gian trong vòm cầu trở thành không gian văn hóa, nghệ thuật, quảng bá giá trị di sản phi vật thể, nghề thủ công truyền thống của Hà Nội; tăng khả năng tương tác của cộng đồng với di sản vật thể; kết nối mở rộng không gian văn hóa giữa khu vực Hoàng thành Thăng Long - khu vực Di sản được UNESCO công nhận và khu vực Phố cổ Hà Nội - di tích cấp Quốc gia) với 05 phân đoạn chức năng là thủ công mỹ nghệ (đoạn từ phố Cửa Đông đến phố Lê Văn Linh), nghệ thuật công cộng (đoạn từ phố Lê Văn Linh đến phố Hàng Cót), ẩm thực (đoạn từ phố Hàng Cót đến phố Hàng Giấy), thương mại (đoạn từ phố Hàng Giấy đến phố Nguyễn Thiệp), khởi nghiệp (đoạn từ phỗ Nguyễn Thiệp đến ga Long Biên) và triển khai thực hiện dự án làm 03 giai đoạn: 

Giai đoạn 1 (đoạn phố Gầm Cầu từ phố Hàng Cót đến ga Nam Long Biên với 53 vòm đá), hiện nay, UBND quận Hoàn Kiếm đang chỉ đạo Ban quản lý Phố cổ Hà Nội triển khai nghiên cứu phương án Cải tạo thí điểm 15 vòm đá (đoạn phố Gầm Cầu từ phố Hàng Cót đến phố Hàng Giấy); trước mắt, kiểm định và thí điểm mở thông 06 vòm đá đại diện cho phân dạng vòm. 

Dự kiến sẽ tiến hành thi công Cải tạo thí điểm một số ô vòm cầu dẫn đường sắt Nam cầu Long Biên vào tháng 10/2018; đồng thời nghiên cứu cải tạo hạ tầng kỹ thuật, cảnh quan kiến trúc 2 bên, phát triển không gian đi bộ kết nối trục Hàng Đào - Hàng Giấy với không gian Bích Họa Phùng Hưng (thuộc giai đoạn 1).

Giai đoạn 2 (đoạn phố Phùng Hưng từ phố Cửa Đông đến phố Lê Văn Linh) hiện  UBND quận Hoàn Kiếm đã chỉ đạo các đơn vị liên quan khảo sát hạ tầng kỹ thuật và các trường hợp hộ dân, tổ chức nằm trong hành lang bảo vệ an toàn đường sắt để nghiên cứu phương án giải tỏa có tính khả thi và phù hợp với tình hình thực tế đảm bảo mở thông hai bên vòm, tiếp tục khai thác theo chức năng (thủ công mỹ nghệ) đã được nghiên cứu trong Đề án xây dựng không gian văn hóa - thương mại - dịch vụ - du lịch khu vực 131 vòm cầu từ phố Cửa Đông đến ga Long Biên.

Giai đoạn 3 (đoạn phố Phùng Hưng từ phố Lê Văn Linh đến phố Hàng Cót), hiện  trong thời gian chờ xác định vị trí ga của tuyến đường sắt Quốc gia đô thị số 1 Yên Viên - Ngọc Hồi theo Quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Chính phủ. Đồng thời thực hiện ý tưởng “Tái thiết không gian công cộng bị chuyển đổi trong đô thị phục vụ cộng đồng”.

Dịp Tết nguyên đán Mậu Tuất 2018, UBND thành phố Hà Nội đã giao UBND quận Hoàn Kiếm phối hợp với Quỹ giao lưu văn hóa quốc tế Hàn Quốc và Chương trình định cư con người Liên hiệp quốc triển khai vẽ tranh Bích họa tại bề mặt 19 vòm cầu, đoạn phố Phùng Hưng từ ngã ba phố Lê Văn Linh đến phố Hàng Cót. Sau khi hoàn thành vào, trở thành điểm đến đối với du khách trong nước và quốc tế. Ý tưởng đã được nhận giải thưởng Cảnh quan Châu Á năm 2018. 

Sau khi xác định được vị trí ga đường sắt, UBND quận Hoàn Kiếm cho biết sẽ tiếp tục chỉ đạo triển khai việc đục thông các vòm và khai thác theo chức năng đã được nghiên cứu trong Đề án xây dựng không gian văn hóa - thương mại - dịch vụ - du lịch khu vực 131 vòm cầu từ phố Cửa Đông đến ga Long Biên. 

Minh Anh