Giải pháp nào cho giao thông thông minh Hà Nội?

* Thiếu đồng bộ trong ứng dụng giao thông thông minh Thủ đô

Các ứng dụng được đề xuất là mô hình ứng dụng cho trung tâm điều khiển giao thông thông minh; Hệ thống quan sát giao thông; Hệ thống phát hiện vi phạm trật tự an toàn giao thông; Hệ thống điều động và định vị phương tiện; Hệ thống kiểm soát dữ liệu giám sát hành trình; Hệ thống quản lý vận tải hành khách công cộng (VTHKCC) bằng xe buýt, vé điện tử cho phương tiện VTHKCC; Hệ thống quản lý đỗ xe thông minh, hệ thống thu phí điện tử; Hệ thống quản lý kết cấu hạ tầng giao thông.

Trung tâm điều khiển giao thông thông minh

Trung tâm quản lý điều hành (TCC) cần được bố trí xây dựng tại khu vực có đầy đủ các điều kiện về diện tích sử dụng cho các phòng chức năng, tiêu chuẩn thiết kế của trung tâm dữ liệu, phù hợp với mô hình Smartcity, thống nhất quản lý điều hành tập trung, hướng tới ứng dụng giải pháp Nền tảng quản lý giao thông tích hợp - ITMP (Integrated Traffic Management Platform) để tích hợp các hệ thống con ITS và kết nối với bên ngoài hệ thống. 

Mô hình ứng dụng cho trung tâm điều hành chung

Hệ thống điều khiển tín hiệu giao thông

Hệ thống điều khiển tín hiệu giao thông được nâng cấp sẽ vận hành theo thời-gian-thực thông qua hệ thống camera thu thập dữ liệu giao thông bố trí tại các nút giao, dọc các tuyến đường, sẽ tự động điều chỉnh thời gian của tín hiệu tương ứng với các yêu cầu của giao thông và khả năng của hệ thống. Cùng với đó là thiết lập các tuyến đường, hành lang điều khiển theo dạng "làn sóng xanh”.

Mô hình hệ thống điều khiển đèn tín hiệu giao thông

Hệ thống quan sát giao thông

Lắp đặt mới hệ thống camera giám sát giao thông (gồm camera quan sát nút-PTZ, camera cố định-FIX) tại các nút giao thông lớn trên các tuyến giao thông chính, các vị trí trọng yếu như: các đoạn đường giao nhau, lối vào/ lối ra của các đường quốc lộ, cao tốc nhằm quan sát, phân luồng giao thông.

Hệ thống phát hiện vi phạm trật tự an toàn giao thông

Lắp đặt hệ thống camera phát hiện vi phạm vượt đèn đỏ, rẽ sai làn, lấn làn và vượt quá tốc độ tại các nút giao thông trọng điểm về vi phạm trật tự an toàn giao thông nhằm nâng cao an toàn giao thông, cũng như ý thức của người tham gia giao thông. Khi phát hiện phương tiện vi phạm giao thông các camera sẽ xác định hoạt động vi phạm đó và sẽ chụp lại một hay một vài bức ảnh của phương tiện vi phạm trước khi gửi về Trung tâm TCC, nhân viên tại trung tâm sẽ kiểm tra các bức hình được chụp để xác định tính chất của vi phạm.

Hệ thống phát hiện vi phạm giao thông – vượt đèn đỏ

Hệ thống thu thập dữ liệu giao thông

Lắp đặt các camera thu thập dữ liệu giao thông tại các nút giao có đèn tín hiệu, dọc một số tuyến đường phục vụ công tác điều khiển đèn tín hiệu tự động, thu thập các dữ liệu tình trạng đường, sự cố giao thông,... Thông tin về luồng giao thông thời-gian-thực có nguồn gốc từ những dữ liệu đó được tuyên truyền tới người tham gia giao thông qua hệ thống cung cấp thông tin giao thông.

Hệ thống thu thập dữ liệu giao thông

Hệ thống cung cấp thông tin giao thông

Hệ thống cung cấp thông tin thời gian thực hữu ích cho người tham gia giao thông. Tiến hành lắp đặt hệ thống bảng thông tin điện tử cung cấp thông tin giao thông (VMS) tại khu vực các nút giao thông lớn trên các tuyến vành đai, tuyến trục chính thành phố. Cùng với đó là thiết kế hệ thống website và Appmobile phổ biến thông tin giao thông.

Hệ thống điều động và định vị phương tiện

Lắp đặt hệ thống định vị và điều động phương tiện phục vụ lực lượng cảnh sát giao thông xử lý các tình huống, sự cố,... về giao thông và trật tự xã hội. Hệ thống tạo điều kiện cho CSGT có thể phản hồi và xử lí các sự cố giao thông theo cách hiệu quả và có tính hệ thống hơn.

Hệ thống điều động và định vị phương tiện

Hệ thống quản lý VTHKCC bằng xe buýt, vé điện tử cho phương tiện VTHKCC:

Lắp đặt hệ thống bảng thông tin điện tử về hoạt động vận tải xe buýt (bản đồ mạng lưới tuyến, thông tin tuyến, biểu đồ chạy xe,…) tại các điểm dừng, nhà chờ, trên phương tiện xe buýt; lắp đặt trang thiết bị của hệ thống vé điện tử liên thông tại các điểm dừng, nhà ga, trên phương tiện VTHKCC.

Hệ thống vé điện tử thông minh duy nhất để đi lại, có thể dễ dàng nạp tiền vào thẻ từ các kênh thanh toán điện tử.T rong tương lai vé điện tử có thể được sử dụng liên thông cho tất cả các hệ thống giao thông công cộng như xe buýt, BRT, metro,... chứ không chỉ trên một tuyến như hiện nay, tiến tới chỉ sử dụng một hệ thống thanh toán điện tử duy nhất cho tất cả các hệ thống.

Hệ thống quản lý VTHKCC, vé điện tử cho phương tiện VTHKCC

Hệ thống quản lý đỗ xe thông minh, hệ thống thu phí điện tử

Triển khai các giải pháp đỗ xe thông minh cho việc đỗ xe, bao gồm việc quản lý theo dõi từ xa, ứng dụng trên điện thoại di động giúp tìm vị trí còn trống, thanh toán phí tự động và điều chỉnh giá cước linh hoạt tương ứng với nhu cầu sử dụng. Cùng với các giải pháp thu phí lưu thông đặc biệt để hạn chế ô tô vào trung tâm thành phố trong các giờ cao điểm,giải pháp có thể sử dụng kết hợp giữa thẻ từ RFID và hệ thống camera nhận diện bảng số để thực hiện thu phí tự động, đồng thời cảnh báo cho cảnh sát giao thông các trường hợp xe không có thẻ để ngưng phương tiện và xử phạt. Triển khai hệ thống thu phí điện tử ETC tại các trạm thu phí BOT trên địa bàn thành phố và các trạm lân cận.

Hệ thống quản lý bãi đỗ xe thông minh, hệ thống thu phí tự động

Hệ thống kiểm soát dữ liệu giám sát hành trình

Tập trung khai thác dữ liệu giám sát hành trình của các phương tiện vận tải hàng hóa và hành khách trên địa bàn thành phố (xe buýt, xe khách, taxi, Grab...) phục vụ công tác quản lý, kiểm soát, xử phạt và cấp phép.

Hệ thống quản lý kết cấu hạ tầng giao thông

Xây dựng bản đồ số quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng giao thông trên nền thông tin địa lý (GIS), lắp đặt các thiết bị cảm biến trên các tuyến đường phục vụ công tác quản lý và khai thác kết cấu hạ tầng giao thông (số hóa dữ liệu công trình đường bộ, cầu đường bộ, hệ thống chiếu sáng công cộng, biển báo hiệu đường bộ, cây xanh...). Tiến tới lắp đặt cảm biến IoT để giám sát tình trạng và tuổi thọ cơ sở hạ tầng thông qua đó có thể dự báo thời điểm bảo trì bảo dưỡng nhằm tiết kiệm chi phí và nhân lực.

Giải quyết các vấn đề về giao thông đô thị bằng việc ứng dụng công nghệ thông tin đang là xu thế tất yếu của các đô thị hiện đại, và đây rõ ràng là con đường mà Hà Nội cần hướng đến để xây dựng một đô thị văn minh hiện đại, giải quyết các vấn đề giao thông hiện nay một cách bền vững nhất.

Ths. Hoàng Quang Vinh