Giảm thiểu mất cân bằng giơi tính khi sinh

Ảnh minh họa

Theo số liệu thống kê, những năm gần đây, tỷ số giới tính khi sinh của Hà Nội luôn ở mức cao so với  toàn quốc (năm 2016, tỷ số giới tinh khi sinh của toàn quốc là 112,7/100, vùng đồng bằng sông Hồng là 115,5/100). Năm 2016, tỷ số giới tính khi sinh ở mức 114 trẻ trai/100 trẻ gái. Tính đến 31/5/2017, tỷ số giới tính khi sinh toàn Thành phố là 113,1 trẻ trai/100 trẻ gái giảm so với cùng kỳ năm 2016 (cùng kỳ năm 2016 là 114,4/100). 

Tuy nhiên, tỷ số này không đồng đều ở khối quận và khối huyện, một số quận/huyện như: Thường Tín, Ba Vì, Hà Đông, Ứng Hòa, Sơn Tây, Sóc Sơn  có tỷ số giới tính khi sinh cao trên 115/100.

Nguyên nhân của tình trạng này là do quan niệm phải có con trai để nối dõi, để có người phụng dưỡng khi về già và thờ cúng khi đã mất vẫn còn rất nặng nề trong cuộc sống của người dân; áp lực giảm sinh, mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh 1-2 con, nhưng các cặp vợ chồng lại mong muốn trong số đó phải có con trai; các dịch vụ tiện ích, tiến bộ khoa học kỹ thuật ở khu vực đô thị phát triển hơn, người dân có cơ hội tiếp cận các biện pháp, các dịch vụ lựa chọn giới tính dễ dàng hơn như siêu âm tìm ngày dụng trứng, siêu âm giới tính, sử dụng máy đo rụng trứng, que thử giới tính... ; chế độ an sinh xã hội chưa bảo đảm, các chính sách khuyến khích hỗ trợ đối với phụ nữ trẻ em gái, nhằm thúc đẩy bình đẳng giới chưa được chú trọng, phúc lợi xã hội cho người cao tuổi còn hạn chế. 

Bên cạnh đó, những biện pháp thanh kiểm tra phát hiện và sử lý vi phạm các dịch vụ, các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi gặp nhiều khó khăn do việc thông báo giới tính thường thưc hiện qua hình thức nói ám thị, ví von…Hiện nay, chính sách pháp luật quy định xử phạt các trường hợp vi phạm quy định về tiết lộ, tuyên truyền về tình trạng mất cân bằng giới tính thai nhi đã được ban hành nhưng hiệu quả đạt được chưa cao.

Nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi

Cuối năm 2016, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 208/KH-UBND về Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh của thành phố Hà Nội giai đoạn 2016-2025 với mục tiêu đến năm 2025, đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức tự nhiên tức là khoảng 107/100.

Theo đó, giải pháp chính được đưa ra là tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền, các Sở, ban, ngành, đoàn thể các cấp, đặc biệt là đội ngũ Bí thư chi bộ, Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố ở cơ sở. Có sự vào cuộc của các cấp ủy Đảng, chính quyền các ban ngành đoàn thể, sát sao chỉ đạo về giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh. Ban Chỉ đạo công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình Thành phố thường xuyên giám sát công tác dân số trong đó có các nội dung về mất cân bằng giới tính khi sinh, 30/30 quận/huyện/thị xã ban hành văn bản chỉ đạo thực hiện các nội dung trọng tâm về công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh.

Cùng với đó, tuyên truyền vận động bằng nhiều nhiều hình thức phong phú nhằm nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi đối với công tác kiểm soát mất bằng giới tính khi sinh cho các nhóm đối tượng góp phần nâng cao nhận thức của nhân dân về nguyên nhân, hệ lụy thực trạng mất cân bằng giới tính khi sinh; cung cấp thông tin về tình hình mất cân bằng giới tính khi sinh cho lãnh đạo Đảng, chính quyền, đoàn thể  địa phương, truyền thông, nói chuyện chuyên đề về giới tính khi sinh tại cộng đồng  cho các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ và người dân tại địa bàn có tỷ số giới tính khi sinh cao. 

Hà Nội cũng đưa ra kế hoạch  xây dựng các chính sách khuyến khích hỗ trợ người cao tuổi, phụ nữ, trẻ em gái... Nâng cao hiệu lực thực thi pháp luật về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh. 

Trong năm nay, Hà Nội tiến hành rà soát chính sách hỗ trợ cho người cao tuổi tại cộng đồng nhằm thay đổi tư tưởng phải có con trai phụng dưỡng tuổi già của người dân.

Cùng với việc chú trọng hoạt động phối hợp liên ngành; tổ chức các hoạt động truyền thông về dân số, kế hoạch hóa gia đình, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh cho các đối tượng theo đặc thù của từng ban ngành. Thường xuyên phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng tuyên truyền về mất cân bằng giới tính khi sinh. Đưa nội dung mất cân bằng giới tính khi sinh vào nội dung giảng dạy các lớp chính trị của các trường Lê Hồng Phong, Cao đẳng Y Hà Nội; Hà Nội sẽ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát ở các cấp, triển khai thành nhiều đợt, tập trung ở các huyện có tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh cao, thanh tra các nhà sách, các nhà xuất bản, cơ sở Y tế trong và ngoài công lập. 

Ban Chỉ đạo công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình 30 quận/huyện/thị xã thành lập đoàn kiểm tra, giám sát liên ngành đối với các cơ sở Y tế trong và ngoài công lập tại quận/huyện theo dõi, kiểm tra, giám sát 239 cơ sở y tế cung cấp dịch vụ siêu âm, khám sản khoa tại các quận, huyện, xã phường về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi, yêu cầu ký cam kết không lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức. Thanh tra Sở Y tế phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông thanh kiểm tra các trang web, các ấn phẩm truyền thông có nội dung tuyên truyền về lựa chọn giới tính thai nhi, tiến hành sử lý vi phạm và đình chỉ những trang web có nội dung tuyên truyền về lựa chọn giới tính.

Minh Anh