Xây dựng Thủ đô hiện đại, văn minh, phát triển theo tinh thần Nghị quyết 15

Tọa đàm do Báo Kinh tế & Đô thị tổ chức vào chiều 6/12, tại Hà Nội.

Các chuyên gia, nhà khoa học trực tiếp trao đổi tại tọa đàm gồm: PGS.TS Trần Đình Thiên – Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam; TS Lê Doãn Hợp – Nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông; KTS Lưu Quang Huy – Viện trưởng Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội; TS Nguyễn Sỹ Dũng – Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội; Nhà báo Hồ Quang Lợi - Nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam.

Phát biểu tại tọa đàm, Tổng Biên tập báo Kinh tế & Đô thị Nguyễn Minh Đức nhấn mạnh, cuộc tọa đàm được tổ chức nhằm có thêm kênh thông tin từ các chuyên gia, nhà khoa học đóng góp ý kiến vào quá trình tuyên truyền, triển khai Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Với mục tiêu này, các chuyên gia tham dự Tọa đàm đã cùng điểm lại các mục tiêu, giải pháp được đặt ra tại Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị; Chương trình hành động số 16-CTr/TU của Đảng bộ TP. Hà Nội và các vấn đề trong thực tiễn. Đồng thời, các chuyên gia cũng  phân tích thực trạng và đề xuất nhiều giải pháp, phát triển kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng. Các ý kiến đã làm sâu sắc một số nội dung trọng tâm trong phát triển kinh tế; nâng cao chất lượng công tác quy hoạch; phát triển văn hóa Thủ đô; chuyển đổi số, xây dựng thể chế, truyền thông chính sách…

Theo KTS Lưu Quang Huy – Viện trưởng Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội, trong Nghị quyết 15-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đề cập đến 2 quy hoạch triển khai đồng thời là Quy hoạch Hà Nội đến năm 2030 và Điều chỉnh quy hoạch Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050. Hà Nội đã giao cho 2 đơn vị thực hiện Nghị quyết này, Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội là đơn vị được giao tổ chức điều chỉnh chung quy hoạch. Quá trình thực hiện, Viện phối hợp với các cơ quan của thành phố để rà soát, đánh giá, nhận định, xem xét các yếu tố tác động để đưa vào nội dung đánh giá.

Hà Nội có một số thuận lợi như có bề dày hơn 1.000 năm văn hiến, không đâu so sánh được; có số lượng di sản, công trình di sản vật thể lớn, là nguồn lực liên quan đến phát triển kinh tế. Hà Nội có đặc trưng đô thị hình thành từ những thế kỷ trước mà các tỉnh, thành phố khác không có. Điểm thuận lợi nữa là Hà Nội có hệ thống cảnh quan đẹp, lớn, có quỹ đất lớn - là 1 trong 17 thủ đô lớn nhất thế giới. Đây là thuận lợi nền tảng cơ bản để phát triển đô thị trong tương lai.

Liên quan đến điểm mới được xác định tại Nghị quyết 15-NQ/TW về đẩy mạnh cơ cấu lại kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; lấy khoa học, công nghệ cao và đổi mới sáng tạo là động lực then chốt để xây dựng và phát triển Thủ đô, GS.TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam đã phân tích những mục tiêu tổng quát và cụ thể cho từng giai đoạn đã được xác định trong Nghị quyết. Đồng thời cho rằng, trên cơ sở những kết quả triển khai Nghị quyết 11-NQ/TW về phát triển Thủ đô trong giai đoạn vừa qua, đây là cơ hội để tiếp tục thay đổi tư duy phát triển cho sự phát triển của Hà Nội.

Để đảm bảo tính khả thi của các mục tiêu, cần nhận diện được bối cảnh quốc tế, trong nước tác động tích cực và tiêu cực đến vấn đề này như thế nào. Đồng thời, phải nhận diện cho được lợi thế, bất lợi đối với phát triển của Hà Nội. Từ đó, để thấy Hà Nội tận dụng được những vấn đề đó như thế nào để tìm ra nguồn lực cho phát triển.

PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng mục tiêu GRDP mà Hà Nội đặt ra trong Nghị quyết 15-NQ/TW không quá cao. Trong khi khát vọng của Hà Nội là phải hội tụ của cả đất nước trong thời kỳ hiện đại. Hà Nội chính là nơi tập hợp nhiều nguồn lực nhất của cả nước. Do đó, để làm được, TP. Hà Nội cần phải có chiến lược để khai thác hết tiềm lực vốn có cho phát triển.

Chuyển đối số, phát triển văn hóa và thu hút nhân tài là những trọng tâm cho phát triển

Theo các chuyên gia, để thực hiện được những mục tiêu mà Nghị quyết số 15 đề ra cần rất nhiều yếu tố, về quy hoạch, triển khai chuyển đổi số, phát triển văn hóa, thu hút về nguồn nhân lực chất lượng cao…

Theo TS. Lê Doãn Hợp - Nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông cho rằng, văn hóa là tinh hoa của đạo đức. Do đó cần xây dựng văn hóa con người và tập trung tuyên truyền về 3 vấn đề văn hóa cốt lõi nhất, văn hóa quyết định kinh tế, và trong tình hình hiện nay, phải đặt văn hóa ngang hàng với kinh tế. Nếu không có văn hóa lành mạnh sẽ không có kinh tế bền vững; bởi văn hóa, đạo đức xuống cấp thì mọi thành tựu về kinh tế, vật chất đạt được không còn nhiều ý nghĩa. Xây dựng trụ cột thứ 3 là văn hóa công sở, đạo đức công vụ phải đào tạo đội ngũ cán bộ hết sức vì dân, phải luôn luôn lấy lòng dân để làm thước đo cán bộ qua từng việc một. Nếu làm tốt 3 trụ cột này, Hà Nội nói riêng, cả nước nói chung sẽ phát triển, đó là những điều dân mong nhất, cần nhất hiện nay.

Đồng tình với quan điểm của ông Lê Doãn Hợp, PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng, xây dựng, Hà Nội phát triển công nghiệp văn hóa là đang đi đúng với xu thế. Văn hóa là gắn với sáng tạo, hoạt động tinh thần trực tiếp. Nói đến văn hoá của Hà Nội thì từ lâu đã được coi di sản. Tuy nhiên, vấn đề đang được đặt ra là cách tiếp cận và khai thác văn hoá đó trong thời hiện đại như thế nào. Tài nguyên văn hóa của Hà Nội rất nhiều nhưng cần phải định hình lại để có hướng phát triển cụ thể.

Theo ông Trần Đình Thiên, cần tận dụng di sản vốn có, phong phú để tạo ra sản phẩm văn hoá có chất lượng từ đó chuyển hoá thành công nghiệp văn hoá để tạo thu nhập và thu hút đầu tư để phát triển. Bên cạnh đó, phải có cơ chế, chính sách để kích thích tính sáng tạo của doanh nghiệp trong phát triển văn hoá.

Trao đổi về vấn đề này, TS. Nguyễn Sỹ Dũng - Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Hà Nội phải có một chiến lược phát triển văn hóa. Trong đó, khôi phục, tạo nên bản sắc, hấp dẫn văn hóa của Hà Nội. Bản sắc, sức hấp dẫn của Hà Nội là một tài sản. Cùng với đó, khai thác các di sản văn hóa như một phần của kinh tế nhất là cần quan tâm đến khai thác giá trị di sản Phố cổ Hà Nội, Văn Miếu Quốc Tử Giám, Khu phố Pháp cổ, Văn hóa ẩm thực Hà Nội… Vì vậy phải có quy hoạch rất rõ để khôi phục, khai thác các di sản văn hóa.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Sỹ Dũng và các chuyên gia cũng dành nhiều thời gian nói về tầm quan trọng của chuyển đổi số trong phát triển. Theo ông Nguyễn Sỹ Dũng, để tạo ra giá trị thiết thực, cần số hóa ngay để giải quyết những vấn đề nóng bỏng của Hà Nội, trong đó có vấn đề giao thông. Xây dựng một hệ thống đô thị thông minh, giao thông thông minh áp dụng công nghệ số là rất quan trọng. Hà Nội cần đi đầu trong việc số hóa cần giải quyết những vấn đề có thật của Hà Nội và xử lý ngay. Để tạo ra giá trị thiết thực, cần số hóa ngay để giải quyết những vấn đề nóng bỏng của Hà Nội, trong đó có vấn đề giao thông. Xây dựng một hệ thống đô thị thông minh, giao thông thông minh áp dụng công nghệ số là rất quan trọng. Hà Nội cần đi đầu trong việc số hóa cần giải quyết những vấn đề có thật của Hà Nội và xử lý ngay.

Nhà báo Hồ Quang Lợi cho rằng, trước hết phải xây dựng cơ chế, hệ thống chính sách để khích lệ công cuộc chuyển đổi số một cách mạnh mẽ hơn nữa. Ngoài việc tham gia vào việc chuyển đổi số của các yếu tố Nhà nước, phải đặc biệt khuyến khích và huy động các nguồn lực xã hội khác, đặc biệt là các doanh nghiệp công nghệ. Cần nhấn mạnh rằng, thành phần doanh nghiệp số sẽ quyết định sự thành công của công cuộc phát triển kinh tế số ở Thủ đô Hà Nội.

Kể từ năm 1975 đến nay, đối với Thủ đô Hà Nội, Bộ Chính trị đã ban hành 5 Nghị quyết về vấn đề xây dựng và phát triển Thủ đô Hà Nội. Nghị quyết số 15-NQ/TW với tầm nhìn mới, tư duy mới và nhất là tâm thế phát triển mới để Thủ đô Hà Nội tích hợp được những cơ hội, thuận lợi từ tình hình quốc tế, khu vực, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp phù hợp để phát triển Thủ đô Hà Nội như kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân. 

Minh Anh