Xây dựng thương hiệu nông sản chủ lực hướng xuất khẩu

Sản phẩm nhãn chín muộn của Hà Nội. Ảnh: Thành Nam

Nhiều lợi thế nhưng chưa tương xứng với tiềm năng

Những năm qua, từ việc chuyển dịch cơ cấu giống cây trồng, ứng dụng công nghệ cao, phát triển sản xuất hàng hóa, trên địa bàn Thành phố đã hình thành nhiều vùng nông sản, đặc sản chất lượng cao.

Cụ thể, từ những năm 2016-2019, Nhãn chín muộn Hà Nội đã chinh phục thành công thị trường khó tính là Malaysia và Mỹ. Tiếp đó là 10.000 bông cúc giống Nhật Bản sản xuất theo công nghệ cao của Công ty CP Vật tư và Giống cây trồng Hà Nội đã được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Nhật Bản vào năm 2019. Năm 2020, Công ty đã ký hợp đồng xuất khẩu hơn 20.000 bông cúc sang thị trường này.

Ngoài nhãn chín muộn và hoa cúc, chuối cũng đã được xuất sang Trung Quốc; mặt hàng gạo hữu cơ với giống lúa Japonica của Hà Nội cũng đang hoàn thiện các thủ tục để có thể xuất khẩu trong thời gian sớm nhất.

Theo số liệu thống kê của Sở NN&PTNT Hà Nội, hiện nay, toàn TP. Hà Nội có hơn 600ha nhãn chín muộn có thể đáp ứng yêu cầu khắt khe của các thị trường như Mỹ, Australia. Ngoài ra, Thành phố còn có 7.000ha trồng lúa Japonica, 3.000ha trồng chuối, 700ha trồng hoa (riêng hoa cúc giống Nhật Bản có hơn 100ha)... đủ tiêu chuẩn xuất khẩu.

Đánh giá về tiềm năng xuất khẩu nông sản của Hà Nội, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường nhận định, mặc dù có nhiều lợi thế song đến nay, sản phẩm xuất khẩu của Hà Nội còn khiêm tốn và chưa xứng với tiềm năng. Nguyên nhân chính do sự tham gia của doanh nghiệp vào các chuỗi sản xuất nông sản chủ lực của Hà Nội còn mỏng, trong khi người nông dân chưa mạnh dạn chuyển đổi sang phương thức sản xuất hữu cơ, GlobalGAP đáp ứng yêu cầu xuất khẩu. Mặt khác, chính quyền các địa phương chưa có sự vào cuộc quyết liệt để xây dựng vùng sản xuất và thương hiệu cho sản phẩm.

Đáng nói, cạnh tranh thương mại giữa các nước cùng sản xuất mặt hàng và các rào cản kỹ thuật từ các nước nhập khẩu như: Nhật Bản, Hàn Quốc, EU… cùng với chi phí xuất khẩu theo đường chính ngạch khá cao cũng là thách thức cho các doanh nghiệp xuất khẩu.

Tạo đột phá cho sản phẩm nông sản chủ lực

Từ khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực đã mở ra nhiều cơ hội mới cho xuất khẩu nông sản Thủ đô. Nắm bắt cơ hội này, Hà Nội đã xây dựng nhóm nông sản chủ lực để hướng tới xuất khẩu. Theo đó, TP. Hà Nội  tập trung vào 5 mặt hàng, gồm: Nhãn chín muộn, gạo hữu cơ với giống lúa Japonica, hoa cúc giống Nhật Bản, chuối nuôi cấy mô và trứng gia cầm.

Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ cho biết, cả 5 mặt hàng chủ lực đang được Thành phố xây dựng phục vụ xuất khẩu đều sản xuất theo hướng tập trung, đáp ứng tiêu chuẩn hữu cơ, VietGAP và GlobalGAP.

Cụ thể, nhãn chín muộn phát triển tại 2 huyện Hoài Đức và Quốc Oai; gạo xuất khẩu phát triển tại Chương Mỹ, Ứng Hòa, Thanh Oai; chuối nuôi cấy mô tập trung tại các vùng bãi của một số huyện có thế mạnh; hoa cúc giống Nhật Bản nuôi cấy mô tại Mê Linh; trứng gia cầm tập trung tại Thanh Oai, Chương Mỹ.

“Để việc xây dựng sản phẩm nông nghiệp chủ lực cho xuất khẩu đạt hiệu quả cao, Thành phố đã và đang tập trung quy hoạch vùng sản xuất gắn với phát triển thương hiệu. Cùng với đó, kêu gọi doanh nghiệp tham gia các chuỗi sản xuất - tiêu thụ nông sản chủ lực”, ông Chu Phú Mỹ nhấn mạnh.

Nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu khắt khe, Sở NN&PTNT Hà Nội giao Trung tâm Phát triển nông nghiệp tiến hành cải tạo, ghép giống, liên kết với Bộ NN&PTNT để mở rộng mã vùng đối với nhãn chín muộn. Đối với các mặt hàng trứng gia cầm và hoa cúc, Sở đang phối hợp với Sở KH&CN tiến hành chuyển giao công nghệ, xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu cho các sản phẩm. Đồng thời, có chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư xây dựng khu chế biến tại chỗ để sơ chế, bảo quản.

Bên cạnh đó, Hà Nội đang tích cực vào cuộc, xây dựng khung pháp lý hỗ trợ kinh phí phù hợp cho công tác cấp mã vùng trồng, xây dựng mô hình chế biến sâu.

Thực tế cho thấy, việc xây dựng thương hiệu cho sản phẩm nông sản chủ lực có ý nghĩa rất lớn trong khẳng định chất lượng và nâng tầm giá trị. Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Quốc Toản cho rằng, khi sản phẩm nông sản được xây dựng thương hiệu, giá trị hàng hóa thường cao gấp 2 đến 3 lần so với sản phẩm chưa có thương hiệu.

Với chỉ đạo sát sao của UBND TP. Hà Nội, sự hợp tác hỗ trợ tích cực của Bộ NN&PTNT, ngành nông nghiệp đã từng bước tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, xây dựng các chuỗi liên kết từ sản xuất tới tiêu thụ, đưa nông sản xuất khẩu của Hà Nội có những đột phá mới trong thời gian tới.

Thành Nam