Làng nghề cần đổi mới công nghệ để phát triển
(Chinhphu.vn) - Để giúp các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp từng bước hòa nhập với xu hướng chung, nâng cao tính cạnh tranh, TP. Hà Nội đã triển khai nhiều hoạt động khuyến công thiết thực, trong đó đáng chú ý là chương trình hỗ trợ cơ sở ứng dụng máy móc tiên tiến, hiện đại vào sản xuất.
 |
| Ứng dụng công nghệ vào sản xuất gốm. Ảnh minh họa |
Nhờ triển khai hiệu quả nhiều cơ chế khuyến khích, hỗ trợ, những năm gần đây, nhiều cơ sở sản xuất, doanh nghiệp tại các làng nghề Hà Nội đã mạnh dạn đổi mới công nghệ. Qua đó, không những rút ngắn các công đoạn thủ công, nâng cao năng suất, giảm chi phí sản xuất, tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm mà còn góp phần giải phóng sức lao động, cải thiện môi trường làng nghề.
Điển hình tại làng nghề gốm Kim Lan (huyện Gia Lâm) đã có sự thay đổi rõ rệt. Môi trường làng nghề trong lành hơn, không còn nồng nặc mùi than do các gia đình đốt lò để nung gốm; lượng xỉ than thải ra từ những lò nung cũng giảm hẳn. Theo ông Ðào Việt Bình, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề gốm Kim Lan, từ khi chuyển sang dùng lò gas thay vì lò nung truyền thống, nhiều hộ sản xuất đã tiết kiệm được năng lượng, giảm ô nhiễm môi trường, hiệu quả sản xuất, kinh doanh tăng đáng kể.
Hay như tại xã Vân Hà (huyện Ðông Anh) có hơn 80% số hộ dân làm nghề gỗ, trước đây, hầu hết các hộ đều sử dụng máy điêu khắc bán tự động thế hệ cũ, hiệu suất thấp, cần nhiều nhân lực. Trước tình trạng này, Trung tâm Khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội (Sở Công Thương Hà Nội) đã hỗ trợ hợp tác xã Tiểu thủ công nghiệp, thương mại tổng hợp, dịch vụ làng nghề Vân Hà đầu tư máy công nghệ cao điêu khắc tượng gỗ tự động. Với máy móc mới, chỉ cần bấm nút, máy sẽ tự động đục tất cả các chi tiết của sản phẩm, vừa giúp giảm nhân lực vừa tăng năng suất, tăng tính đồng bộ của sản phẩm, hạ giá thành, tăng tính cạnh tranh.
Ông Hoàng Xuân Thủy, Giám đốc Trung tâm Khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội cho biết, cùng với các chính sách hỗ trợ của Thành phố, các hiệp hội làng nghề, các hộ sản xuất cũng đã chủ động quan tâm, đầu tư đổi mới công nghệ, thiết bị trong sản xuất. Các làng Phú Yên (huyện Phú Xuyên), Cổ Nhuế (quận Bắc Từ Liêm)… sử dụng máy móc chuyên dụng trong nghề may; các làng dệt len Ỷ La, La Dương, La Nội (quận Hà Ðông) sử dụng máy dệt với công nghệ lập trình vi tính, dây chuyền sản xuất tự động; Làng nghề sơn mài xã Duyên Thái (huyện Thường Tín) áp dụng công nghệ ép viên nén năng lượng và tạo cốt… Việc đổi mới công nghệ, thiết bị đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, giảm ô nhiễm môi trường.
Khuyến khích các làng nghề áp dụng công nghệ mới
Theo đại diện Sở Công Thương Hà Nội, hiện nay hầu hết các cơ sở công nghiệp nông thôn trên địa bàn TP có quy mô nhỏ, trang thiết bị sản xuất công nghệ trung bình, thậm chí dưới mức trung bình. Do quy mô nhỏ nên đa phần chưa có khả năng đầu tư máy móc, đổi mới công nghệ, sản phẩm tạo ra vì vậy chưa có sức cạnh tranh, hoạt động sản xuất tốn nhân công...
Trước thực tế đó, để giúp các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp từng bước hòa nhập với xu hướng chung, nâng cao tính cạnh tranh, TP. Hà Nội đã triển khai nhiều hoạt động khuyến công thiết thực, trong đó đáng chú ý là chương trình hỗ trợ cơ sở ứng dụng máy móc tiên tiến, hiện đại vào sản xuất.
Từ năm 2009 đến nay, Thành phố đã tiến hành hỗ trợ trên 100 cơ sở công nghiệp nông thôn đầu tư đổi mới máy móc, công nghệ. Thông qua Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp (thuộc Sở Công Thương Hà Nội), Thành phố tiếp tục hỗ trợ 15 cơ sở sản xuất với kinh phí gần 5 tỷ đồng.
Những chính sách triển khai cho thấy hiệu quả bởi việc đầu tư máy móc, thiết bị tiên tiến đã giúp các cơ sở nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, đáp ứng tốt hơn các yêu cầu của khách hàng, đặc biệt là đơn hàng số lượng lớn mà điều kiện công nghệ, thiết bị trước đó không thể thực hiện được.
Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Ðức Chung cho biết, Hà Nội phấn đấu đến năm 2020, tỷ trọng sản xuất làng nghề sẽ chiếm khoảng 8,5% tổng giá trị sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp; tiến hành xử lý ô nhiễm môi trường cho 50 làng nghề đang có mức ô nhiễm nghiêm trọng; nâng cấp cơ sở hạ tầng cho 50 làng nghề; tạo việc làm ổn định từ 800 nghìn đến một triệu lao động nông thôn với thu nhập đạt từ 35 triệu đến 40 triệu đồng/người/năm…
Ðể thực hiện được những mục tiêu này, Thành phố sẽ triển khai nhiều chính sách hỗ trợ làng nghề nói chung, trong đó chú trọng khuyến khích áp dụng công nghệ mới và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất làng nghề; hỗ trợ vốn đầu tư, đào tạo lao động, mở rộng mặt bằng... để các hộ sản xuất, doanh nghiệp làng nghề có điều kiện hoạt động tốt nhất, đóng góp hiệu quả cho phát triển kinh tế Thủ đô và bảo đảm an sinh xã hội.
Diệu Anh
