Nâng cao đời sống nhờ sản xuất hoa chất lượng cao

Làng hoa Ngọc Hà, Hà Nội - Ảnh Tú Mai

Theo ông Nguyễn Văn Chí, Giám đốc Trung tâm xúc tiến thương mại nông nghiệp, với dân số gần 10 triệu người có nhu cầu thưởng thức hoa, cây cảnh và phục vụ văn hóa tâm linh, Hà Nội được xem là thị trường lớn nhất cả nước. Bên cạnh đó, Hà Nội cũng là địa phương đi đầu cả nước thực hiện thành công việc dồn điền đổi thửa, là điều kiện để hình thành các vùng sản xuất hoa và vườn cây cảnh tập trung thông qua thực hiện các chương trình, đề án... Đặc biệt, nhờ sự quan tâm của thành phố, Hà Nội đã thực hiện đề án Phát triển sản xuất hoa, cây cảnh thành phố Hà Nội giai đoạn 2012-2016.

Trước khi thực hiện đề án, diện tích hoa, cây cảnh thành phố mới đạt 2 ha, cơ cấu giống hoa chất lượng thấp chỉ chiếm khoảng 3%. Sản xuất chủ yếu theo kinh nghiệm truyền thống, công tác đào tạo tập huấn, xây dựng mô hình chuyển giao chỉ đáp ứng 1-2%, hiệu quả sản xuất hoa chưa cao. Nhưng đến nay, diện tích canh tác hoa, cây cảnh của Hà Nội đạt 2.200 nghìn ha, riêng diện tích cây cảnh các loại đạt trên 500 ha. Diện tích gieo trồng hoa, cây cảnh đạt trên 5.300 nghìn ha, tập trung ở một số quận, huyện như: Từ Liêm, Mê Linh, Tây Hồ, Đan Phượng...

Bên cạnh đó, cơ cấu các giống hoa chất lượng cũng tăng gấp 5 lần so với 4 năm trước đây. Hiện diện tích hoa hồng chiếm 38,3%; hoa cúc chiếm 17,4%; hoa đào 4,8%... Số vùng hoa, cây cảnh sản xuất tập trung tăng, hiệu quả kinh tế từ sản xuất hoa, cây cao hơn 30% so với trước đây.

Mức đầu tư sản xuất hoa, cây cảnh tương đối cao tùy thuộc vào từng chủng loại hoa và hình thức sản xuất. Đối với các loại hoa truyền thống mức đầu tư từ 150-300 triệu đồng/ha. Các loại hoa cao cấp như lily, lan mức độ đầu tư rất cao khoảng 3 tỷ đồng trở lên, riêng đặc thù đối với cây cảnh các loại rất cao và khó ước tính phụ thuộc vào cây phôi hoặc cây hoàn thiện.

Việc ứng dụng khoa học kỹ thuật được người dân tiếp cận, tuy nhiên việc ứng dụng công nghệ trong sản xuất còn hạn chế. Các giống hoa đại trà vẫn sử dụng phương pháp nhân giống truyền thống là chính nên chất lượng cây giống chưa cao, trong khi đó các giống chất lượng phục vụ sản xuất vẫn phải nhập khẩu là chính...

Sản lượng hoa, cây cảnh hàng năm của thành phố đạt trên 1 tỷ cành hoa các loại, gần 2 triệu chậu hoa và hơn 1 triệu cây cảnh các loại. Và hiệu quả trong sản xuất hoa, cây cảnh cao hơn nhiều so với các loại cây trồng khác, doanh thu đạt từ 250-300 triệu đồng/ha/năm tùy thuộc đối tượng hoa, cây cảnh và mức độ đầu tư. Tuy nhiên cũng có những vùng sản xuất chưa mang được hiệu quả kinh tế cao do chưa nắm được qui trình kỹ thuật và vướng mắc thị trường đầu ra.

Về thị trường tiêu thụ, hiện nay trên 85% lượng hoa, cây cảnh của Hà Nội sản xuất được tiêu thụ trên địa bàn Thủ đô và khoảng 15% sản lượng hoa, cây cảnh được tiêu thụ tại các địa phương khác và xuất khẩu theo con đường tiểu ngạch sang Trung Quốc, Campuchia. Đặc biệt vào dịp Tết Nguyên đán đào, quất của Hà Nội được cung cấp cho cả nước và bước đầu đã giới thiệu ở một số nước có người Việt sinh sống như Nga, Đức, Mỹ...

Tuy nhiên, hiện nay do ảnh hưởng của tốc độ đô thị hóa mạnh đã làm thu hẹp nhiều diện tích trồng hoa, cây cảnh truyền thống của thành phố như Tây Hồ, Từ Liêm, Mê Linh... Cùng với chi phí đầu tư sản xuất hoa, cây cảnh lớn và tính rủi ro cao nên nhiều hộ dân chưa mạnh dạn đầu tư, vấn đề vốn, đất đai cũng ảnh hưởng nên việc mở rộng sản xuất còn nhiều hạn chế...

Ông Nguyễn Văn Chí cho rằng, trong thời gian tới nhà nước cần có chính sách đủ mạnh để thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất, kinh doanh hoa, cây cảnh, góp phần tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới và phát triển nông nghiệp đô thị sinh thái bền vững. Đồng thời có chính sách ưu đãi về đất đai và vốn vay cho các cơ sở sản xuất và kinh doanh hoa, cây cảnh. Xây dựng mô hình sản xuất hoa, cây cảnh ứng dụng công nghệ cao để xuất khẩu trong khu vực và quốc tế cũng như các vùng sản xuất hoa, cây cảnh gắn với du lịch sinh thái.

Bên cạnh đó cần tăng cường công tác ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất hoa, cây cảnh. Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về kỹ năng liên kết nhóm sản xuất, kỹ thuật tiếp cận thị trường, quảng bá sản phẩm. Xây dựng điểm sản xuất hoa gắn với du lịch sinh thái cho khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan, thưởng ngoạn. Đồng thời nâng cấp hạ tầng thương mại, chợ đầu mối, chợ truyền thống, cửa hàng kinh doanh hoa, cây cảnh.

Tú Mai