Phát triển nông nghiệp công nghệ cao-Hướng đi tất yếu
(Chinhphu.vn) - TP Hà Nội là địa phương có nhiều điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất và khoa học kỹ thuật để phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Tuy nhiên, do chưa có chính sách cụ thể cho phát triển nông nghiệp công nghệ cao nên hiện nay trên địa bàn thành phố, các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản áp dụng khoa học công nghệ phần lớn là các mô hình vận dụng theo hướng công nghệ cao.
 |
| Vườn rau công nghệ nhà lưới ở huyện Phúc Thọ, Hà Nội. Ảnh: Tú Mai |
Hiện nay, phát triển nông nghiệp công nghệ cao đang trở thành một xu hướng tất yếu của nông nghiệp thế giới nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp, giải quyết những vấn đề về lương thực, thực phẩm, nguyên liệu v.v… Đây là một trong những thành tựu của khoa học công nghệ phục vụ đời sống. Việc áp dụng nông nghiệp công nghệ cao đã tạo lên bước đột phá về năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế trong nông nghiệp. Đồng thời đây còn là giải pháp tích cực bảo vệ môi trường, giảm diện tích sản xuất nông nghiệp phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế, chuyển dịch lao động nông nghiệp sang phục vụ các lĩnh vực khác v.v…
Tại Việt Nam hiện có 29 khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đã được quy hoạch, xây dựng và đưa vào hoạt động tại 12 tỉnh, thành phố. Các mô hình nông nghiệp công nghệ cao đã có ở một số tỉnh thành đi tiên phong như: TP. Hồ Chí Minh, Hải phòng, Vĩnh Phúc, Lâm Đồng v.v…và đã đạt kết quả nhất định về hiệu quả kinh tế và công nghệ. Nếu như tại tỉnh Lâm Đồng, việc thực hiện nông nghiệp công nghệ cao đã khẳng định được khả năng phát triển nông nghiệp công nghệ cao trên vùng đất cao nguyên thì TP. Hồ Chí Minh được đánh giá là địa phương tiêu biểu phát triển khu công nghiệp công nghệ cao và nông nghiệp đô thị của Việt Nam.
Còn tại Hà Nội, hầu hết các mô hình nông nghiệp đang phát triển theo hướng vận dụng công nghệ cao. Tuy nhiên, có một số mô hình được đầu tư bài bản dưới dạng các dự án để hình thành các điểm trình diễn ứng dụng công nghệ cao thông qua các hoạt động khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư. Đối với các hoạt động nghiên cứu khoa học đã lựa chọn một số công nghệ tiên tiến để xây dựng các mô hình ứng dụng trong sản xuất.
Một điển hình áp dụng công nghệ cao trong lĩnh vực nhân giống hoa, cây cảnh trên địa bàn TP Hà Nội là Trung tâm nghiên cứu và phát triển hoa, cây cảnh thuộc Viện nghiên cứu Rau quả - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Đây là đơn vị có chức năng nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, đào tạo, tư vấn, sản xuất, kinh doanh và dịch vụ phát triển hoa, cây cảnh trên phạm vi cả nước. Hiện nay Trung tâm có 4 ha khu sản xuất giống hoa các loại được đầu tư cơ sở vật chất theo công nghệ cao. Hàng năm cung cấp trên 2 triệu cây giống hoa chất lượng cao cho thị trường. Sau một số năm đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị sản xuất một số giống hoa theo công nghệ cao, Trung tâm đã đạt được kết quả cao về hiệu quả kinh tế và chuyển giao công nghệ cho các địa phương. Tuy nhiên, để phát triển mở rộng quy mô và đa dạng sản phẩm, lãnh đạo Trung tâm cho rằng còn gặp nhiều khó khăn về vốn, thiếu chính sách, thiếu sự quyết tâm vào cuộc của các doanh nghiệp và các cấp chính quyền.
Trong lĩnh vực chăn nuôi và xử lý môi trường theo hướng công nghệ cao, Công ty chăn nuôi Việt Hưng, tại thị xã Sơn Tây là một cơ sở điển hình. Công ty chuyên nhập một số giống lợn ngoại chất lượng (giống ông bà) có nguồn gốc từ Đan Mạch, Thái Lan về sản xuất lợn giống bố mẹ và lợn thịt chất lượng phục vụ nhu cầu chăn nuôi lợn giống và lợn thịt trên địa bàn thành phố Hà Nội. Với diện tích 15 ha Công ty xây dựng một hệ thống chuồng trại hiện đại để sản xuất lợn giống và lợn thương phẩm. Với công suất ổn định 400 lợn ông bà và 800 lợn bố mẹ, mỗi năm công ty sản xuất hàng ngàn lợn giống chất lượng cao và hàng chục ngàn lợn thương phẩm cung cấp cho các địa phương trong cả nước. Đáng chú ý trong hoạt động chăn nuôi của Công ty chăn nuôi Việt Hưng là có hệ thống sử lý nước thải hiện đại theo công nghệ tiên tiến. Toàn bộ nước thải chăn nuôi được sử lý qua một dây chuyền khép kín. Nước thải sau khi xử lý đạt tiêu chuẩn sạch sẽ quay lại để tắm rửa cho lợn nên tiết kiệm tối đa nước, không gây ô nhiễm môi trường. Nhờ có hệ thống xử lý nước thải nên môi trường chăn nuôi lợn ở đây đảm bảo yêu cầu sạch, cách ly được bệnh tai xanh nên không phải tiêm vaccine….
Cần có chính sách hoàn thiện để phát triển
Theo đánh giá của các chuyên gia, các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh theo hướng áp dụng công nghệ cao của Hà Nội mặc dù đã đạt được một số kết quả bước đầu về hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường, nhưng trong quá trình vận hành còn gặp rất nhiều khó khăn vướng mắc như đất đai, tài chính, tiêu thụ sản phẩm, chính sách…
Mặt khác, từ góc độ phát triển nông nghiệp công nghệ cao của thế giới và tại một số tỉnh, thành ở Việt Nam cho thấy, sản xuất nông nghiệp công nghệ cao đạt hiệu quả và cho lợi nhuận cao khi có chính sách cụ thể và xác định được công nghệ phù hợp.
Các khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao hoạt động hiệu quả chưa cao là do một số tồn tại của việc chưa đủ quyết tâm để xây dựng chiến lược phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Việc lựa chọn mô hình, sản phẩm sản xuất chưa phù hợp, khả năng tài chính chưa đủ mạnh để thực hiện đầu tư hạ tầng và thu hút doanh nghiệp…Đây là những bài học quý báu cho những địa phương đang chuẩn bị phát triển nông nghiệp công nghệ cao.
Vì vậy, để phát huy những thế mạnh là trung tâm khoa học kỹ thuật của cả nước, phát triển nông nghiệp đô thị, TP Hà Nội đã xác định Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa Nông nghiệp- Nông thôn là tập trung thực hiện Chương trình phát triển nông nghiệp, xây dựng Nông thôn mới, từng bước nâng cao đời sống nông dân. Trong thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội đã và đang tích cực tham mưu cho UBND thành phố đánh giá thực trạng phát triển nông nghiệp công nghệ cao của Hà Nội và đề xuất các chính sách khuyến khích các thành phần đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao trên địa bàn Hà Nội.
Từ thực tiễn của thành phố, trong thời gian qua và bài học kinh nghiệm về phát triển nông nghiệp công nghệ cao của một số địa phương, TP Hà Nội đã có định hướng phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, trên cơ sở đó UBND thành phố đang tích cực chuẩn bị trình HĐND thành phố ban hành cơ chế khuyến khích đầu tư phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao nhằm sản xuất các loại sản phẩm chất lượng, đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của người dân Thủ Đô cũng như trong nước và hướng tới xuất khẩu.
Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là con đường duy nhất để công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông nghiệp của TP Hà Nội cũng như các tỉnh, thành. Trong tương lai, khi các khu nông nghiệp công nghệ cao của Hà Nội hình thành và phát triển, nông nghiệp Thủ Đô sẽ là nền nông nghiệp hiện đại, hữu cơ, an toàn và bền vững.
Tú Mai
