Tiếp tục xuất lộ các tầng văn hóa qua nhiều thời kỳ

PGS. TS Tống Trung Tín báo cáo sơ bộ kết quả khai quật năm 2018. Ảnh: Hòa An

Sáng 16/5, tại Hoàng thành Thăng Long, Trung tâm bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội và Viện Khảo cổ học đã tổ chức hội thảo khoa học báo cáo sơ bộ kết quả khai quật thăm dò khu vực phía Đông nền điện Kính Thiên năm 2018 với tổng diện tích gần 1.000 m².

Hội thảo có sự tham dự của nhiều nhà khoa học và các cơ quan liên quan để góp ý kiến cho những nhận định bước đầu về tính chất, niên đại, quy mô, chức năng và giá trị của các di tích đã xuất lộ tại hố khai quật khu vực chính Chính điện Kính Thiên năm 2018.

Theo PGS. TS. Tống Trung Tín, Đoàn khai quật đã mở một hố nằm chếch về phía Đông Bắc đi tích chính điện Kính Thiên, phía Đông Bắc khu vực hành cung thời Nguyễn. Hố khai quật gồm 20 lớp đào, diễn biến địa tầng khá phức tạp, các lớp văn hóa có diễn biến theo tuần tự khá thống nhất giữa các vách địa tầng. Các tầng văn hóa có sự thống nhất tương đối từ trên xuống dưới, từ lớp muộn nhất xuống sớm nhất, các lớp văn hóa tương đối quy chuẩn tương tự như các tầng văn hóa đã khai quật trong các hố tại khu vực trước điện Kính Thiên.

Về tầng văn hóa, cuộc khai quật đã làm xuất lộ tầng văn hóa dày gần 6,5m với các lớp văn hóa có niên đại khoảng từ thời Đại La, qua các thời Lý, Trần, Lê, Nguyễn đến thời hiện đại.

Khu vực khai quật thăm dò tại phía Đông nền điện Kính Thiên năm 2018. Ảnh: Hòa An

Về di tích, cuộc khai quật làm xuất lộ một số dấu tích kiến trúc thuộc các thời kỳ Lý, Trần, Lê sơ và Lê Trung Hưng. Di tích kiến trúc thời Nguyễn xuất lộ dấu tích nền gạch caro, dấu tích bồn hoa; thời Lê Trung Hưng xuất lộ dấu tích đường đi, móng đường đi, dấu tích hồ, ao, móng đá; thời Lê sơ còn một phần nền kiến trúc gạch chạy dài theo chiều Bắc – Nam, phần phía Đông bị dấu tích hồ/ao cắt phá…

Các dấu tích kiến trúc này đã bị phá hủy phần lớn bởi một ngòi nước sâu, có móng kè đá, tường gạch vồ quy mô rất lớn và kiên cố có niên đại vào khoảng thế kỷ 17 - 18.

Ở đợt khai quật năm nay, hố khai quật còn xuất lộ dấu tích chân móng kiến trúc xây bằng đá, theo các nhà khảo cổ dấu tích này chưa rõ chức năng nhưng rất kiên cố cho thấy vị trí quan trọng của khu vực điện Kính Thiên.

Về di vật, đã tìm thấy nhiều loại hình khác nhau gồm đồ đất nung, đồ gốm, cấu kiện gỗ, đồ kim loại. Trong đó số lượng lớn là gạch ngói, đặc sắc nhất là nhóm gạch ngói và vật liệu trang trí lợp mái cung điện có tráng men vàng và men xanh thuộc thời Lê sơ. Những di vật này cho phép hinh dung rõ thêm về loại "Ngói Rồng" lợp mái cung điện trong khu vực chính điện Kính Thiên của Hoàng đế Lê sơ.

Các nhà khoa học cho biết, về cơ địa tầng văn hóa của hố khai quật năm 2018 tương tự như các hố khai quật từ năm 2011 đến nay với đủ các dấu tích từ thời Đại La qua Lý, Trần, Lê sơ, Lê Trung Hưng, Nguyễn. Tuy nhiên địa tầng năm 2018 nổi bật hai đặc điểm: Địa tầng hố đào năm 2018 đã bị các đợt đào đắp, san lấp đời sau phá hủy nghiêm trọng các lớp văn hóa đời trước; do sự phá hủy như vậy đã làm mất về cơ bản dấu tích văn hóa thế kỷ 9 - 10, chỉ những vị trí bờ phía Tây hố khai quật mới còn tương đối đủ các lớp văn hóa.

Theo các nhà khoa học, các dấu tích kiến trúc và hệ thống di vật đã phát hiện trong cuộc khai quật năm 2018 tiếp tục phản ánh diễn biến phức tạp của các di tích lịch sử và văn hóa Thăng Long - Hà Nội dưới lòng đất, qua đó góp thêm tư liệu làm rõ thêm các giá trị to lớn, phong phú, đa dạng với 3 tiêu chí nội bật toàn cầu của Di sản Thế giới Trung tâm Hoàng thành Thăng Long và góp phần thực hiện Đề án nghiên cứu phương án khôi phục không gian điện Kính Thiên.

Hòa An