Xe buýt: Góp phần bảo vệ môi trường, phát triển du lịch Thủ đô

Nhiều năm qua, để tăng cường năng lực cho mạng lưới giao thông, không chỉ hệ thống hạ tầng đường sá được xây dựng, mở mang mà mạng lưới xe buýt của Thành phố cũng được tập trung đầu tư phát triển theo hướng chất lượng, hiện đại. Đến nay, Hà Nội đã có 124 tuyến buýt, trong đó có 100 tuyến trợ giá, 10 tuyến không trợ giá, 12 tuyến kế cận, 2 tuyến City Tour. Mạng lưới xe buýt đã phủ khắp 30 quận, huyện, thị xã và phục vụ đến: 453/584 số xã, phường, thị trấn (đạt 78%); 66/71 bệnh viện (đạt 93%); 296/708 các trường THCS, THPT đạt (42%); 32/37 các khu công nghiệp (đạt 86%); 82/85 các khu đô thị mới (đạt 96%).

Năm 2019, vận tải hành khách công cộng của Thủ đô tiếp tục có sự tăng trưởng góp phần hạn chế phương tiện giao thông cá nhân, giảm ùn tắc giao thông trên địa bàn. Đến nay, tổng sản lượng vận chuyển hành khách công cộng trên địa bàn thành phố  ước đạt 948,5 triệu lượt hành khách, đáp ứng khoảng 17,03% nhu cầu đi lại của người dân, tăng 3,2% so với năm 2017.

Xe buýt Hà Nội hiện đã đạt số lượng trên 1.200 chiếc, chủng loại phong phú với xe buýt nhanh BRT; xe buýt sử dụng nhiên liệu sạch CNG; xe buýt đạt chuẩn khí thải EURO IV, V; xe City Tour… Mặt khác, xe buýt hiện nay đã có rất nhiều tiện ích như: Wifi miễn phí; hệ thống thông báo, cảnh báo bằng âm thanh; sàn thấp, bán thấp phục vụ người khuyết tật, người già…

Nhiều chuyên gia giao thông cho rằng, xe buýt đang cùng lúc đưa ra 2 giải pháp để góp phần bảo vệ môi trường của Hà Nội. Thứ nhất, càng đông người dân sử dụng xe buýt thì càng giảm được lượng phương tiện cơ giới trên đường, trực tiếp hạn chế khói bụi và ô nhiễm tiếng ồn, giảm ùn tắc giao thông, bảo vệ môi trường Thủ đô. Thứ hai, xe buýt cũng đang hướng tới những tiêu chí rất cao về điều kiện khí thải và tiêu thụ nhiên liệu. Phương tiện dùng trong mạng lưới buýt được thay thế dần bằng xe đạt chuẩn khí thải mức cao nhất thế giới đặt ra như Euro IV, EuroV.

Ông Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông đô thị Hà Nội khẳng định, xe buýt không chỉ là phương tiện phục vụ vận chuyển hành khách, mà xe buýt còn hướng đến mục tiêu bảo vệ môi trường, phát triển du lịch, góp phần xây dựng văn hóa, văn minh đô thị Hà Nội.

Chẳng hạn như việc Hà Nội đưa vào hoạt động 2 tuyến City Tour cho thấy, đây là loại hình dịch vụ du lịch linh hoạt và tiện lợi, kết hợp giữa vận chuyển và tham quan các danh thắng nổi bật của Thủ đô. Điều này góp phần thu hút khách du lịch, phát triển các sản phẩm du lịch chất lượng cao, đặc thù, gắn với xây dựng thương hiệu du lịch của Hà Nội.

Đưa những chính sách ưu tiên hơn cho xe buýt

Có thể thấy việc phát triển được một mạng lưới xe buýt rộng khắp như Hà Nội là không dễ, đòi hỏi chính quyền thành phố và các sở, ngành, đơn vị liên quan phải có quyết tâm và quan trọng hơn là những giải pháp mang tính đột phá mạnh mẽ.

Chuyên gia giao thông Đặng Chí Nga cho rằng, trước đây, xe buýt Hà Nội có năng lực rất yếu, manh mún, mạng lưới tuyến nhỏ lẻ, phương tiện cũ nát và nhất là chưa ai nghĩ tới việc xây dựng văn hóa xe buýt. Thế nhưng chỉ sau ít năm, tất cả nững nhược điểm nói trên hầu như đã được khắc phục. Để có được thành công đó, trước hết là nhờ những chính sách ưu tiên đặc biệt mà chính quyền Thành phố dành cho xe buýt. Hà Nội đã không ngừng có những điều chỉnh, hợp lý hóa mạng lưới luồng tuyến, đem xe buýt đến hầu khắp mọi tuyến đường, ngõ ngách, từ đô thị đến nông thôn, ngoại thành, phục vụ người dân đi lại thuận tiện, dễ dàng.

Ngoài ra, các đơn vị kinh doanh vận tải bằng xe buýt cũng đã có sự chuyển biến mạnh mẽ từ trong tư duy, ý thức, cho đến nền nếp, chất lượng phục vụ...

Thừa nhận sự phát triển của hệ thống xe buýt nội đô, các tuyến vùng lân cận, đặc biệt là chính sách trợ giá xe buýt trong thời gian qua đã giúp cho việc đi lại của người dân thuận tiện hơn; trong đó có lượng khá lớn công nhân viên chức, học sinh, sinh viên. Tuy nhiên, chuyên gia giao thông TS. Nguyễn Xuân Thủy cho rằng, đã đến lúc phát triển xe buýt không nên phát triển dàn trải mà phải lấy mục tiêu chất lượng là chính.

Theo TS. Nguyễn Xuân Thủy, mỗi thành phố cần 10-15 tuyến, nhưng làm thật tốt (đúng giờ, chất lượng phục vụ tốt..) mới có cơ hội thu hút người dân bỏ phương tiện cá nhân để đi xe buýt. Việc  phát triển nhiều tuyến mà không đồng đều chất lượng sẽ không hiệu quả.

“Trong thời gian tới, các cấp chính quyền phải dồn lực để đẩy nhanh xây dựng và hoàn thành các tuyến đường sắt đô thị và các tuyến metro đang triển khai. Đồng thời, phải có sự điều chỉnh lại mạng lưới các tuyến đường sắt đô thị hiện nay”, TS. Nguyễn Xuân Thủy chia sẻ.

Thành Nam