Thí điểm tổ chức chính quyền đô thị tại Hà Nội từ ngày 1/1/2021

* Thí điểm không tổ chức HĐND tại các phường của Hà Nội

Theo đó, Điều 1 Nghị quyết quy định, tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP Hà Nội như sau: Chính quyền địa phương ở TP Hà Nội, huyện, quận, thị xã, xã, thị trấn là cấp chính quyền địa phương gồm có HĐND và UBND.

Chính quyền địa phương ở các phường thuộc quận, thị xã tại TP Hà Nội là UBND phường, thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Nghị quyết này và theo phân cấp, ủy quyền của UBND, Chủ tịch UBND TP Hà Nội, UBND, Chủ tịch UBND quận, thị xã. Nghị quyết cũng quy định rõ về nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND; UBND; Chủ tịch UBND quận, thị xã; UBND phường; cơ cấu tổ chức, chế độ làm việc của UBND phường.

Quốc hội giao HĐND, UBND TP Hà Nội, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn, có trách nhiệm ban hành các quy định để tổ chức thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị tại TP Hà Nội theo quy định của Nghị quyết và hướng dẫn của Chính phủ; thực hiện phân cấp, ủy quyền cụ thể cho chính quyền địa phương ở quận, thị xã, phường phù hợp với tổ chức quản lý đô thị và khả năng thực tiễn của từng địa phương.

Đồng thời, thực hiện sắp xếp các cơ quan, tổ chức và đội ngũ cán bộ, công chức phường theo quy định của cơ quan có thẩm quyền; giải quyết chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức dôi dư và người hoạt động không chuyên trách ở phường khi thực hiện thí điểm theo quy định của pháp luật.

Chính phủ có trách nhiệm hướng dẫn, chỉ đạo việc thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP Hà Nội; quy định cụ thể về tổ chức, hoạt động; việc tuyển dụng, sử dụng, quản lý công chức phường; trình tự, thủ tục bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, luân chuyển chủ tịch, phó chủ tịch UBND phường...

Chậm nhất là quý IV/2023, Chính phủ có báo cáo sơ kết việc thí điểm này trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội. Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2021.

* Dự thảo nghị quyết lúc đầu có tên gọi Nghị quyết thí điểm không tổ chức HĐND phường nhưng sau đó được đổi thành Nghị quyết thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị. Lý giải về việc thay đổi tên gọi, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, qua ý kiến của đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, đề xuất đổi tên gọi là hoàn toàn xác đáng. Bởi tên gọi “không tổ chức HĐND phường” chưa thể hiện đầy đủ bản chất của việc thí điểm là tổ chức lại mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hà Nội theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Tên gọi này cũng dễ dẫn đến cách hiểu không đúng khi cho rằng việc thí điểm chỉ nhắm đến việc “bỏ HĐND phường”.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, có ý kiến đề nghị mở rộng việc thí điểm tại các tỉnh, thành phố khác như TPHCM, Đà Nẵng. Về việc này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, việc thí điểm đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương là vấn đề rất hệ trọng, cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo. Hiện tại, Chính phủ mới trình Quốc hội cho thực hiện thí điểm ở thành phố Hà Nội. Đối với các địa phương khác đáp ứng đủ điều kiện, được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương thí điểm thì đề nghị báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Vĩnh Hoàng