Bảo đảm an toàn phòng chống thiên tai mùa mưa lũ

Theo nhận định của Đài Khí tượng Thủy văn Khu vực đồng bằng Bắc Bộ, tại Hà Nội, năm 2024, tình trạng nắng nóng sẽ có khoảng 4 - 6 đợt (từ 2 ngày trở lên) xảy ra. Trong tháng 6, sẽ xuất hiện nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt, với nhiệt độ cao nhất tuyệt đối phổ biển từ 39 - 41°C. Trong tháng 7 và tháng 8 có khả năng xuất hiện nhiều hơn trung bình nhiều năm, có khoảng 4 đến 6 đợt nắng nóng và nắng nóng gay gắt. 

Đồng thời, trong năm sẽ có khả năng xảy ra từ 1 - 2 đợt hạn hán vào cuối tháng 6, đầu tháng 7 và tháng 12, tại những thời điểm này thời tiết chủ yếu ít mưa và vào cuối tháng 6, đầu tháng 7 khả năng có nắng nóng gay gắt, độ ẩm thấp, mực nước các sông trong khu vực xuống thấp. Một số huyện cần đề phòng khả năng bị hạn nặng như Ba Vì, Sóc Sơn, Mê Linh, Quốc Oai, Chương Mỹ…

Về tình hình số lượng bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực biển Đông sẽ nhiều hơn năm 2023, ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm (10 - 12 cơn) và có khả năng tập trung nhiều vào thời kỳ nửa cuối mùa mưa bão. Trên địa bàn TP. Hà Nội có khả năng chịu ảnh hưởng từ 2 - 3 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới.

Đối với mưa lũ, trong năm có khả năng xuất hiện phù hợp với quy luật nhiều năm. Nửa sau tháng 5, một số sông trong khu vực có khả năng xuất hiện lũ tiểu mãn với đỉnh lũ tiểu mãn thấp hơn trung bình nhiều năm. Trong toàn mùa xuất hiện 3- 5 đợt lũ, trong đó 1- 3 đợt lũ lớn có khả năng xuất hiện trên sông Đáy và các sông nội tỉnh. Đỉnh lũ năm các sông phổ biến thấp hơn đỉnh lũ trung bình nhiều năm và cao hơn đỉnh lũ năm 2023. (Mực nước đỉnh lũ năm trên sông Đà, sông Hồng, sông Đuống dưới mức BĐ1; sông Đáy từ BĐ1 - BĐ2; các sông nội tỉnh (sông Tích, sông Bùi, sông Nhuệ, sông Cà Lồ…) từ BĐ2 - BĐ3).

Thời gian xuất hiện đỉnh lũ tại sông Đà, hạ lưu sông Hồng, sông Đuống sẽ rơi vào khoảng tháng 7 hoặc tháng 8. Đối với Sông Đáy và các sông nội tỉnh như: Sông Tích, sông Bùi, sông Nhuệ, sông Cà Lồ… vào khoảng cuối tháng 7, tháng 8 hoặc tháng 9.

Theo thống kê của các tổ chức thủy lợi cho thấy, trên địa bàn thành phố hiện có 405 công trình thủy lợi bị hư hỏng, xuống cấp, cần đầu tư kinh phí sửa chữa lớn; trong đó có 174 trạm bơm, 65 cống, 16 hồ thủy lợi... Như tại huyện Thanh Oai, Trạm bơm tiêu Triều Đông đã được xây từ năm 2006 với 8 tổ máy, công suất 1.000m3/giờ/máy, có nhiệm vụ tiêu úng cho 700ha diện tích sản xuất nông nghiệp và dân sinh các xã: Thanh Văn, Tân Ước, Liên Châu (huyện Thanh Oai) và xã Tân Minh (huyện Thường Tín). Tuy nhiên, sau 18 năm khai thác sử dụng, nhiều hạng mục công trình đã bị xuống cấp nghiêm trọng.

Thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp

Theo Đài Khí tượng Thủy văn Khu vực đồng bằng Bắc Bộ, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, tình hình thời tiết, thủy văn năm 2024 có thể diễn biến phức tạp khó lường, vì vậy cần đề phòng các hiện tượng thời tiết cực đoan như: Dông lốc, rét hại, nắng nóng gay gắt, bão mạnh; mưa lớn tập trung với cường độ mạnh trong thời gian ngắn gây ngập úng cục bộ tại các khu đô thị, vùng trũng thấp; lũ lớn, lũ muộn, lũ rừng ngang… ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân và các hoạt động kinh tế - xã hội.

Hiện nay, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, thiên tai, các hiện tượng thời tiết cực đoan sẽ diễn ra ngày một khó lường về tần suất và thời gian xuất hiện; điều đó sẽ kéo theo các nguy cơ cao về các sự cố, thảm họa cháy, nổ, sập đổ công trình… Bên cạnh đó, tình hình diễn biến dịch bệnh phức tạp, vấn đề ô nhiễm môi trường, trật tự an toàn giao thông là một trong những vấn đề cấp bách cần quan tâm trong năm 2024 và các năm tiếp theo.

Theo Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cứu hộ TP. Hà Nội, các cấp, các sở, ngành và địa phương cần thường xuyên rà soát, kiện toàn cơ quan chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cứu hộ. Đồng thời, tổ chức theo dõi chặt chẽ diễn biến từng tình huống thiên tai, sự cố, biến đổi khí hậu, môi trường; tham mưu, chỉ đạo ứng phó kịp thời, hiệu quả, khắc phục khẩn trương hậu quả thiên tai, sự cố gây ra. Chú trọng kiểm tra, theo dõi, đánh giá chất lượng hồ đập, đê điều, cơ sở hạ tầng và các công trình trọng điểm, xung yếu, kịp thời phát hiện vi phạm, sự cố, nguy cơ gây mất an toàn; kịp thời triển khai các biện pháp xử lý sự cố giờ đầu, tham mưu đầu tư, sửa chữa, duy tu nhằm bảo vệ tính mạng, tài sản, hoa màu, đất canh tác của nhân dân,...

Thực hiện tốt công tác quản lý, sử dụng, bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa trang bị, thiết bị, dụng cụ, vật tư, phương tiện và củng cố hệ thống kho tàng, trạm, xưởng phục vụ công tác phòng, chống, ứng phó sự cố thiên tai và tìm kiếm cứu nạn. Đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, cơ sở vật chất nhằm nâng cao năng lực công tác phòng chống thiến tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp, đồng thời nâng cao chất lượng thông tin, dự báo, cảnh báo thời tiết, thiên tai, sự cố.

Theo Chi cục Thủy lợi và Phòng chống thiên tai, trong thời gian qua thành phố Hà Nội luôn quan tâm, dành nguồn lực lớn để sửa chữa, nâng cấp hệ thống thủy lợi, một số trạm bơm tiêu quy mô lớn, như: Yên Nghĩa (quận Hà Đông), Bộ Đầu (huyện Thường Tín), Văn Khê (huyện Mê Linh)... Nhưng hầu hết các công trình đều được xây dựng từ những năm 1960-1970 nên hiện nay đã bị xuống cấp, cần sửa chữa, duy tu.

Vì vậy, để bảo đảm an toàn công trình phòng, chống thiên tai phục vụ sản xuất nông nghiệp, Sở NN&PTNT Hà Nội đã phối hợp với các tổ chức thủy lợi và quận, huyện, thị xã kiểm tra, đánh giá hiện trạng công trình trước mùa mưa, bão năm 2024. Từ đó có đề xuất UBND thành phố tiếp tục quan tâm, bố trí kinh phí đầu tư xây dựng, sửa chữa, nâng cấp, xây mới các công trình thủy lợi, bảo đảm an toàn phòng chống thiên tai mùa mưa lũ trong năm nay và các năm tiếp theo.

Sở NN&PTNT Hà Nội cũng đã đề nghị các tổ chức thủy lợi thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong việc tu bổ, sửa chữa hư hỏng tại các trạm bơm, cống tiêu, hồ, đập, thiết bị điện; nạo vét bể hút trạm bơm, kênh, mương, đặc biệt là hệ thống công trình phục vụ chống úng.

Các địa phương cần bố trí nguồn lực, chỉ đạo đơn vị chức năng sửa chữa, chống xuống cấp các công trình thủy lợi được giao quản lý theo phân cấp; nạo vét hệ thống kênh, mương, bảo đảm 100% công trình vận hành an toàn, hiệu quả; đồng thời kiên quyết ngăn chặn, xử lý vi phạm trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi.

Thiện Tâm