Các địa phương bảo đảm, nâng cao chất lượng dân số

Theo Sở Y tế, Hà Nội có mật độ dân số là 2.398 người/km2, cao gấp 8,2 lần so với mật độ dân số cả nước. Toàn thành phố Hà Nội đã đạt mức sinh thay thế; tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên tuy có giảm so mỗi năm nhưng chưa bền vững; tỷ lệ tăng dân số hàng năm ở mức cao tạo ra áp lực lớn cho kinh tế - xã hội Thủ đô.

Hiện nay, chất lượng dân số đã từng bước được nâng cao, thành phố phê duyệt và triển khai thực hiện đồng bộ các đề án, chương trình, kế hoạch, hoạt động mô hình về nâng cao chất lượng dân số ở 30/30 quận, huyện, thị xã; 579/579 xã, phường, thị trấn. Trong 6 tháng đầu năm 2023, các chỉ tiêu cơ bản hoàn thành kế hoạch: Tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên đạt 7,0 % (giảm 0,04% so cùng kỳ 2022); tỷ lệ người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ đạt 68,2 % (tăng 4% so cùng kỳ 2022); tỷ lệ sàng lọc trước sinh đạt 85,0% (tăng 1,07% so cùng kỳ 2022)…

Theo Phó Giám đốc Trung tâm Y tế Hai Bà Trưng Nguyễn Hoàng Yến, trong những tháng đầu năm 2023, với sự phối hợp chặt chẽ, vào cuộc tích cực của các ban, ngành đoàn thể từ quận đến cơ sở trong triển khai hoạt động nên đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tiêu biểu không có trưởng hợp sinh con thứ 3 trở lên, tỷ số giới tính khi sinh đạt 102 trẻ trai/100 trẻ gái. Tỷ lệ bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh đạt 86,4% (đạt 99,8% kế hoạch năm), số trẻ được sàng lọc sơ sinh đạt 89,6% (đạt 100,1% so với kế hoạch năm), tổng số dụng cụ tử cung mới: 871 người/1.260 người, đạt 69,1% kế hoạch năm. Về kết quả thực hiện Chiến dịch tăng cường tuyên truyền, vận động, lồng ghép cung cấp dịch vụ về dân số năm 2023 đều đạt và vượt so với kế hoạch đề ra.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác dân số trên địa bàn quận vẫn còn một số khó khăn như biến động dân số cơ học, ảnh hưởng không nhỏ tới công tác quản lý về dân số và vận động thực hiện các chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình. Tỷ lệ người cao tuổi già yếu không có điều kiện tham gia các buổi tư vấn, khám sức khỏe hoặc tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ thể dục dưỡng sinh vẫn còn cao. Số lượng các buổi truyền thông về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại cộng đồng còn hạn chế, các hình thức truyền thông chưa được đa dạng. Quận đang đứng trước thách thức về già hóa dân số. Tính đến 30/6/2023, số người cao tuổi trên địa bàn quận là 68.135 người, chiếm 23,1% dân số.

Trước thực trạng này, bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Chủ tịch UBND quận Hai Bà Trưng cho biết, các đơn vị cần phải bám sát chương trình công tác năm, rà soát lại các chỉ tiêu Thành phố, quận giao, đặc biệt lưu ý các chỉ tiêu pháp lệnh. Bên cạnh đó, Trung tâm Y tế là đơn vị thường trực chủ động triển khai và phối hợp có hiệu quả các hoạt động, các mô hình nâng cao chất lượng dân số như Mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, chăm sóc sức khoẻ sinh sản vị thành niên, mô hình tư vấn kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân.

Theo ông Nguyễn Minh Hải, Giám đốc Trung tâm Y tế quận Thanh Xuân, công tác dân số luôn được xác định là bộ phận quan trọng của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, là giải pháp cơ bản để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân Thủ đô nói chung và quận Thanh Xuân nói riêng, trong 6 tháng đầu năm, về cơ bản các chỉ tiêu dân số đã hoàn thành, một số chỉ tiêu đã hoàn thành vượt mức kế hoạch thành phố giao; các hoạt động nâng cao chất lượng dân số được đầu tư và triển khai có hiệu quả. Bên cạnh đó, các mô hình nâng cao chất lượng dân số được triển khai và nhân rộng tại 11/11 phường, duy trì ổn định tỷ số giới tính khi sinh là 105 trẻ trai/100 trẻ gái nằm trong mức cân bằng tự nhiên.

Với những kết quả tích cực này, trong thời gian tới quận sẽ tiếp tục tuyên truyền phổ biến, quán triệt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước, định hướng công tác dân số trong thời gian tới theo tinh thần Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác Dân số trong tình hình mới; triển khai có hiệu quả các đề án, chương trình, kế hoạch trọng tâm về công tác dân số của Thành phố và quận theo từng giai đoạn từ nay đến năm 2030. Đồng thời đổi mới, đa dạng hóa hình thức, phương pháp truyền thông, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật, chính sách về dân số, chú trọng tuyên truyền các nội dung về bình đẳng giới, sức khỏe sinh sản; sàng lọc trước sinh và sơ sinh, quan tâm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Có thể thấy, trong thời gian qua Hà Nội đã tích cực triển khai nhiều biện pháp đồng bộ để bảo đảm và nâng cao chất lượng dân số, chính vì vậy, tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày dân số thế giới vừa qua của ngành Y tế Hà Nội, đồng chí Phạm Vũ Hoàng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế đã ghi nhận và đánh giá cao công tác dân số của thành phố Hà Nội đạt được. Hà Nội đã kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo về công tác dân số nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 21 của Ban chấp hành Trung ương trong tình hình mới. Trong thời gian tới, Hà Nội cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Kế hoạch số 74 của Thành ủy Hà Nội và Kế hoạch số 94 của UBND thành phố về công tác dân số. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự tham gia của các ngành, đoàn thể nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban chỉ đạo dân số của thành phố và các cấp, đưa công tác dân số thành một nội dung quan trọng trong chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương.

Thiện Tâm