Cải tạo chợ truyền thống: Cần đẩy mạnh cơ chế khuyến khích đầu tư

Nhiều chợ truyền thống cần được cải tạo, nâng cấp. Ảnh: Thùy Linh

Còn thiếu cơ chế đầu tư cải tạo xây dựng chợ

Theo Sở Công Thương Hà Nội, trên địa bàn Thành phố hiện có 454 chợ, trong đó có 15 chợ hạng 1, 56 chợ hạng 2 và 352 chợ hạng 3. Đến nay, tính chung trên địa bàn Thành phố đã thực hiện chuyển đổi mô hình quản lý, kinh doanh, khai thác 167/454 chợ, đạt 36,8%. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phát triển và quản lý chợ vẫn còn những bất cập cần khắc phục. Trong đó, hầu hết các chợ trên địa bàn, nhất là khu vực ngoại thành đang bị xuống cấp nghiêm trọng, không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường... Nếu không được đầu tư cải tạo, sửa chữa sẽ có nguy cơ cháy nổ và sập bất cứ lúc nào.

Một số địa bàn của các địa phương chưa có chợ hoặc số lượng chợ chưa đủ để phục vụ nhu cầu tiêu dùng của nhân dân dẫn đến phát sinh chợ cóc, chợ tạm gây mất mỹ quan đô thị, mất an toàn giao thông, không bảo đảm vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, hàng hóa khó kiểm soát. Bên cạnh đó, nguồn vốn để đầu tư cải tạo, nâng cấp chợ bằng nguồn vốn ngân sách còn vướng mắc về cơ chế chính sách.

Mới đây, tại hội nghị “Sơ kết công tác quản lý chợ trên địa bàn Hà Nội và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2019”, nhiều nội dung được đưa ra bàn luận đó là, Hà Nội còn thiếu cơ chế thu hút doanh nghiệp đầu tư cải tạo xây dựng chợ. Ông Nguyễn Xuân Linh, Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Anh cho biết, hiện doanh nghiệp không mặn mà bỏ vốn đầu tư cải tạo, xây mới hệ thống chợ, nguyên nhân là do cách tính tiền thuê đất khi doanh nghiệp đầu tư, khai thác. Cụ thể đối với các chợ do UBND xã, huyện quản lý khai thác theo mô hình nhà nước không tính tiền thuê đất, nhưng chuyển sang mô hình doanh nghiệp phải tính tiền thuê đất vào giá thành đầu tư theo Luật Doanh nghiệp, điều này làm vốn đầu tư tăng cao. Đây là một trong những nguyên nhân khiến giá thuê diện tích bán hàng tăng gấp 2-3 lần so với thời điểm hợp tác xã quản lý khiến tiểu thương bỏ chợ, doanh nghiệp thua lỗ, nợ tiền thuê đất và trả lại dự án cho huyện.

Nói về nguyên nhân khiến doanh nghiệp thờ ơ tham gia đầu tư xây mới hệ thống chợ, lãnh đạo Sở Công Thương Hà Nội cho biết, đa phần các dự án kêu gọi đầu tư xây dựng, cải tạo chợ đều có quy mô nhỏ, lợi nhuận ít, việc quản lý phức tạp, đặc biệt, trong quá trình triển khai thường hay gặp phản ứng không đồng thuận của tiểu thương. Một số chợ mặc dù đã được UBND Thành phố phê duyệt chủ trương đầu tư, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư nhưng mô hình chợ không phù hợp với thói quen mua bán của người dân dẫn đến tình trạng khiếu kiện, gây mất ổn định, trật tự xã hội nên doanh nghiệp không muốn đầu tư. Cùng với đó, hệ thống văn bản pháp lý liên quan đến xã hội hóa vốn đầu tư xây dựng chợ đã bộc lộ nhiều bất cập, không phù hợp thực tế...

Có cơ chế hỗ trợ miễn, giảm tiền thuê đất cho DN đầu tư

Để nâng cao hiệu quả kinh tế trong lĩnh vực quản lý kinh doanh, khai thác chợ, bà Trần Thị Phương Lan, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội đề nghị Bộ Tài chính có cơ chế hỗ trợ về miễn, giảm tiền thuê đất, ưu đãi lãi suất cho vay đối với đầu tư xây dựng chợ… đối với các doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia đầu tư xây dựng, quản lý, kinh doanh, khai thác chợ bảo đảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, hợp tác xã; tạo điều kiện cho doanh nghiệp, hợp tác xã thực hiện thu tiền thuê điểm kinh doanh tại chợ tương đương với mức áp thu áp dụng khi chợ đang do nhà nước bảo đảm an sinh, xã hội ổn định.

Sở cũng đề nghị Bộ Công Thương có quy định rõ hơn liên quan đến quyền lợi, trách nhiệm của hộ kinh doanh đối với từng trường hợp được giao hoặc cho thuê điểm kinh doanh, cũng như cách thức xử lý đối với các trường hợp hộ kinh doanh đã ký hợp đồng thuê điểm kinh doanh và đóng trước tiền thuê điểm kinh danh để xây dựng chợ…

Bên cạnh đó, Sở Công Thương đề nghị UBND Thành phố sớm phê duyệt Danh mục các dự án chợ kêu gọi đầu tư và tổ chức mời thầu trên địa bàn thành phố năm 2019 đợt 1; đồng thời, cho phép các doanh nghiệp quản lý, kinh doanh chợ, khi đầu tư, cải tạo được vay vốn ưu đãi tại Quỹ Đầu tư và phá triển Thành phố.

Bà Trần Thị Phương Lan cũng đề nghị Thành phố sửa đổi Quyết định số 56/2016/QĐ-UBND ban hành giá dịch vụ sử dụng diện tích bán hàng tại chợ trên địa bàn Thành phố cho phù hợp với các quy định hiện hành. Chỉ đạo Sở Tài chính, Cục thuế, các đơn vị liên quan có giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp quản lý, kinh doanh chợ về tiền thuê đất theo quy định của Luật đất đai hiện nay, giãn tiến độ nộp tiền, miễn giảm…

Thùy Linh