Cần tiêm vaccine phòng bệnh sởi đúng mũi và đủ liều

Bệnh nhân N.Đ.A (11 tuổi ở Âu Cơ, Nhật Tân, Tây Hồ) đang điều trị tại khoa Nhi, Bệnh viện đa khoa (BVĐK) Hòe Nhai, bị mắc sởi, biến chứng sang phổi. Bệnh nhân đã tiêm vaccine phòng sởi nhưng lâu không nhắc lại. Bệnh nhân được mẹ cho đến khám trong tình trạng sốt ngày thứ 4 và phát ban toàn thân nhiều. Ban dạng sởi, chủ yếu tập trung mọc vùng mặt và mang tai, đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, mắt đỏ, thở nhanh khó thở, xét nghiệm máu có các chỉ số viêm tăng cao chụp X quang phổi có hình ảnh viêm phổi kẽ. Sau 7 ngày điều trị bệnh nhân hết sốt hết khó thở, ban sởi nhạt dần, xét nghiệm máu và chụp phổi trở về bình thường, trẻ được xuất viện.

Theo chị Đinh Thị Thu Hà, mẹ của bệnh nhân N.Đ.A, cháu có biểu hiện sốt cao, người phát ban nhiều nốt đỏ, chị cho cháu đến khám tại bệnh viện và được bác sĩ chẩn đoán cháu mắc sởi và nhập viện điều trị tại khoa Nhi. Bác sĩ cho biết cháu bị biến chứng sang phổi, được các y, bác sĩ bệnh viện chăm sóc, điều trị tận tình, chu đáo...

Tương tự, bệnh nhân P. Đ. B. N (8 tháng tuổi ở Tôn Đức Thắng, Đống Đa), chưa tiêm vaccine phòng sởi. Bà ngoại của bệnh nhân cho biết, cháu N được các bác sĩ khoa Nhi, BVĐK Hòe Nhai chẩn đoán mắc sởi, đã điều trị tại bệnh viện được 8 ngày. Cháu N có biểu hiện mệt, sốt cao, đi ngoài..., gia đình đưa vào bệnh viện khám và được các y, bác sĩ điều trị rất nhiệt tình tại khoa Nhi. Đến nay, sức khỏe đã tiến triển tốt hơn rất nhiều và sắp được xuất viện về nhà.

Theo BSCKII Nguyễn Thị Huyền Nga, Trưởng khoa Nhi, BVĐK Hòe Nhai, từ đầu năm đến nay, khoa đã tiếp nhận 48 bệnh nhân mắc sởi. Trong đó, lứa tuổi đa dạng, có những cháu bé 3 tháng tuổi, có cháu khá lớn 14-15 tuổi. Những cháu từ 3 tháng tuổi có thể bị lây từ những trẻ lớn hoặc lây từ người lớn, cháu cũng chưa đến lứa tuổi để tiêm vaccine. Còn những cháu lớn, trong số đó có những cháu cũng được tiêm vaccine rồi, tuy nhiên, tiêm vacvine có thể không đủ mũi, chưa được tiêm nhắc lại nên miễn dịch giảm đi.

Bệnh sởi có biểu hiện đặc trưng là sốt, viêm long đường hô hấp, viêm kết mạc và phát ban, có thể dẫn đến nhiều biến chứng như viêm phổi, viêm não, viêm tai giữa, viêm loét giác mạc, tiêu chảy... có thể gây tử vong.

Bệnh sởi thường diễn biến qua các giai đoạn như giai đoạn khởi phát (2-4 ngày): Trẻ có thể bị sốt nhẹ, sau đó có thể sốt cao, đến 39 - 40 độ C, ít đáp ứng thuốc hạ sốt. Cơn sốt có thể giảm khi trẻ bắt đầu phát ban. Kèm theo có thể gây các triệu chứng khác như đỏ mắt, ho, nước mắt và nước mũi chảy nhiều bất thường hay viêm xuất tiết ở mũi, họng;

Giai đoạn toàn phát (bệnh sởi phát ban có thể kéo dài từ 2-5 ngày): Sau khi sốt kéo dài từ 3 - 4 ngày, sau tai của trẻ bắt đầu xuất hiện tình trạng phát ban. Các nốt phát ban thường có màu hồng, màu đỏ, là các nốt sát rẩn, nhỏ, hơi nổi gờ lên. Chúng có thể mọc rải rác thành từng đốm riêng lẻ hoặc lan rộng ra sang trán, xuống ngực và lưng, đùi và bàn chân thành những đám tròn dính liền nhau; 

Giai đoạn hồi phục (ban bay dần) thường ở giai đoạn bệnh sởi bắt đầu bay ban, trẻ có thể đã hết sốt. Các vết ban bắt đầu nhạt màu đi chuyển sang màu xám và để lại vết thâm. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, bệnh sởi có thể biến chứng nguy hiểm hơn nếu trẻ vẫn còn sốt trong khi vết ban đã bay đi...

Bác sĩ Nguyễn Thị Huyền Nga cho biết, khi trẻ mắc sởi thì sẽ có những nguy cơ suy giảm miễn dịch nên trẻ thường gặp những biến chứng về viêm phổi, viêm tai giữa, viêm thanh quản... Ngoài ra, có những biến chứng nguy hiểm hơn như viêm não, viêm màng não, tiêu chảy. Đối với những bệnh nhân biến chứng viêm phổi do sởi thì thường có biểu hiện sốt cao, thở nhanh, khò khè khó thở, nghe phổi có những tổn thương ở phổi. Chúng tôi cho chụp xquang thì hình ảnh tổn thương phổi rất rõ.

Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây truyền từ đường hô hấp, khả năng lây rất cao bởi lây qua các giọt bắn như ho, hắt xì của người bệnh... Đặc biệt, ở những nơi đông người nguy cơ lây càng cao. Tại khoa Nhi, BVĐK Hòe Nhai đã bố trí phòng cách ly riêng để điều trị cho những bệnh nhân mắc sởi, tránh lây nhiễm chéo...

Vì vậy, để chủ động phòng chống bệnh sởi cho trẻ, theo bác sĩ Nguyễn Thị Huyền Nga, trẻ nhỏ cần được tiêm vaccine phòng bệnh sởi đúng mũi và đủ liều theo khuyến cáo của Bộ Y tế, sẽ giúp tăng cường khả năng miễn dịch, bảo vệ trẻ tránh khỏi nguy cơ mắc bệnh sởi và những biến chứng nguy hiểm do sởi gây ra. Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh cũng lưu ý chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh sởi như giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên và vệ sinh nhà cửa sạch sẽ; cung cấp chế độ dinh dưỡng lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng, duy trì chế độ vận động, luyện tập thể dục thể thao khoa học để nâng cao sức đề kháng; hạn chế tiếp xúc với người có triệu chứng nghi ngờ sởi. 

Khi trẻ có biểu hiện sốt, thở nhanh, khó thở, khò khè... thì cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Tuyệt đối nghiêm túc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ. Đối với việc chăm sóc, khi trẻ mắc sởi cần vệ sinh mũi họng cho trẻ cẩn thận; tăng cường cho trẻ uống nhiều nước hơn để tránh mất nước cho trẻ và cho trẻ ăn nhiều lần hơn để nâng cao dinh dưỡng cho trẻ và tăng sức đề kháng cho trẻ...

Thiện Tâm