Chung cư cần gắn với tái thiết đô thị và quy định thời hạn sở hữu

Phát biểu tại phiên họp tổ về dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, ngày 5/6, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng đã góp ý về những quy định liên quan nhà ở xã hội, nhà tái định cư và cải tạo chung cư cũ.

Theo Bí thư Thành ủy Hà Nội, nhà tái định cư ở Hà Nội hiện "thừa vẫn thừa, thiếu vẫn thiếu". Thừa vì vừa qua, một loạt dự án người dân chỉ nhận tiền, không nhận nhà, còn thiếu vì theo Luật Đất đai, phải có nhà tái định cư mới được triển khai dự án. Ông Đinh Tiến Dũng cho rằng, nên có hướng mở hơn trong luật này, cần linh hoạt hơn để phù hợp thực tế. Đây là vấn đề ách tắc nên là thừa vẫn thừa, thiếu vẫn thiếu và rất ách tắc trong triển khai các dự án giao thông, dự án trọng điểm của Thành phố.

Về trách nhiệm nhà đầu tư dự án nhà ở thương mại, Bí thư Thành ủy Hà Nội đề nghị bổ sung chế tài bắt buộc trong luật về việc các chủ đầu tư này phải bảo đảm việc đầu tư hạ tầng xã hội. Bởi thực tiễn có chuyện làm nhà bán xong nhưng lại thiếu hạ tầng xã hội trong các dự án, như thiếu trường học, bệnh viện.

Ông Đinh Tiến Dũng nêu ví dụ, có dự án nhà ở 20 năm nay rồi chưa xây được trường học, dân thì vào ở kín mít, thực tế đó ở ngay thủ đô Hà Nội.

Từ thực tế điều hành ở Thủ đô, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng cho biết, Thành phố yêu cầu những dự án không đầu tư hạ tầng xã hội sẽ thu hồi lại, đề nghị tiếp tục đầu tư, có thể bằng ngân sách hoặc kêu gọi nhà đầu tư thứ phát khác.

Về vấn đề cải tạo chung cư cũ, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng chỉ rõ, nhiều bất cập khi chung cư là sở hữu của người dân nhưng lại quy định cải tạo bằng đầu tư công, hay việc người dân đóng góp kinh phí kiểm định nhà chung cư. Theo ông Dũng việc kiểm định nhà nước nên đứng ra làm.

Ông Đinh Tiến Dũng cho rằng muốn an toàn cho người dân thì nhà nước phải có trách nhiệm, nguồn vốn dành cho việc cần thiết thì nhà nước bỏ ra và nên rộng rãi. Cải tạo chung cư cũ phải gắn với tái thiết đô thị và quy định thời hạn sở hữu chung cư mới giải quyết được vấn đề. Thay vì cách làm cải tạo từng tòa chung cư thì nên cải tạo chung cư theo từng khu.

Theo Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng, nơi nào có 4 đến 5 tòa chung cư cũ, mỗi tòa 4 đến 5 tầng thì khi đầu tư xây dựng lại, chỉ làm 1 đến 2 tòa và làm cao tầng hơn, còn bên dưới để làm không gian thương mại và dịch vụ, tầng hầm, bãi đỗ xe… Làm như vậy người dân sẽ có không gian sống bảo đảm hơn và nhà đầu tư cũng có lợi ích, còn cách làm cuốn chiếu như hiện nay là không ổn.

Về đề xuất quy định thời hạn nhà chung cư, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng cho rằng khi quy định chung cư có thời hạn, nhà nước có trách nhiệm bảo vệ cuộc sống người dân, cưỡng chế di dời khi chung cư xuống cấp, nguy hiểm cũng là bình thường vì lợi ích của người dân; khi chưa đến thời hạn hoặc sát đến thời hạn rồi mà chung cư xuống cấp, người dân tự nguyện đồng tình thì nhà nước cũng nên đứng ra làm.

Khẳng định việc cải tạo chung cư phải gắn với tái thiết đô thị, Bí thư Thành ủy Hà Nội cho rằng trường hợp nếu sở hữu chung cư không có thời hạn, đến lúc công trình xuống cấp, hỏng hóc và yêu cầu nhà nước phải có trách nhiệm thì cần phải tính toán lại.

Tại phiên thảo luận, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội) bày tỏ đồng tình với dự thảo cũ của Bộ Xây dựng theo hướng chung cư phải có thời hạn của công trình. Trong trường hợp chung cư hết thời hạn, kiểm định vẫn tốt thì tiếp tục sử dụng, còn không bảo đảm thì phá dỡ.

Đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng đất dành xây dựng nhà chung cư không nên có sổ đỏ vĩnh viễn mà nên là đất thuê có thời hạn 50-70 năm. Nếu quy định như vậy, tiền thuê đất sẽ rẻ hơn rất nhiều và người mua nhà sẽ được hưởng lợi.

Chia sẻ ý kiến, Đại biểu Nguyễn Trúc Anh (Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội) cho biết ở nhiều nước, tỉ lệ nhà ở có niên hạn sử dụng chiếm 70%, nhà ở lâu dài chiếm 30%. Xu hướng vợ chồng trẻ ở đô thị hiện nay cũng muốn sở hữu nhà có niên hạn hơn là tài sản mang tính kế thừa. Do vậy, đại biểu ủng hộ quy định chung cư có niên hạn.

Thùy Chi