Chuyển đổi phương tiện ‘xanh’: Giải pháp giảm ô nhiễm môi trường

Hiện hệ thống xe buýt xanh của Hà Nội đã phát triển vượt kế hoạch. Theo Sở Xây dựng Hà Nội, đến nay toàn mạng lưới đã có 393 xe sử dụng nhiên liệu sạch (xe điện và xe sử dụng khí CNG), chiếm 20,7% tổng số phương tiện, vượt chỉ tiêu đề ra cho năm 2026. Dự kiến đến hết năm 2025, tỷ lệ xe buýt xanh sẽ đạt 26,5%, giảm đáng kể lượng khí thải ra môi trường.

Tiến độ chuyển đổi phương tiện taxi và xe công nghệ cũng đạt kết quả khả quan. Hiện đã có 60,8% số xe taxi và 40,2% số xe công nghệ trên địa bàn Thủ đô sử dụng nhiên liệu sạch. Theo kế hoạch, đến năm 2030, toàn bộ xe buýt và taxi tại Hà Nội sẽ chuyển đổi hoàn toàn sang phương tiện xanh. Về hạ tầng trạm sạc dành cho xe điện, Thành phố đang khẩn trương triển khai hạ tầng trạm sạc, đến nay đã rà soát và đề xuất 52 vị trí, trong đó 39 vị trí tích hợp tại các điểm đỗ xe công cộng.

Hà Nội đã đưa vào khai thác hai tuyến tàu điện trên cao Cát Linh-Hà Đông và Nhổn-Ga Hà Nội (đoạn trên cao), tạo nên diện mạo mới cho giao thông công cộng Thủ đô. Cuối năm 2025, thành phố sẽ khởi công tuyến đường sắt đô thị số 5 (Văn Cao-Láng-Hòa Lạc), đồng thời đẩy nhanh tiến độ tuyến số 3 Nam Thăng Long-Trần Hưng Đạo, góp phần hình thành mạng lưới vận tải khối lượng lớn, hiện đại, gắn kết với các phương tiện xanh khác.

Lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội khẳng định, phát triển phương tiện công cộng xanh là giải pháp trọng tâm nhằm thực hiện cam kết giảm phát thải, nâng cao chất lượng không khí, đồng thời thay đổi thói quen đi lại của người dân theo hướng văn minh, bền vững.

Thành phố sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, khuyến khích người dân chuyển đổi phương tiện, tạo điều kiện để mọi tầng lớp tham gia vào tiến trình "xanh hóa" giao thông.

Nghiên cứu chính sách hỗ trợ phát triển hạ tầng giao thông "xanh"

Mới đây, cử tri Hà Nội gửi câu hỏi tới UBND thành phố Hà Nội bày tỏ băn khoăn về lộ trình cấm xe máy sử dụng xăng, dầu trong phạm vi đường vành đai I và đề nghị Thành phố nghiên cứu, đánh giá chi tiết các khó khăn, vướng mắc để có phương án xử lý thấu đáo, có lộ trình phù hợp, công khai trước khi thực hiện, tránh ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của người dân.

Trả lời cử tri, UBND TP. Hà Nội cho biết, ngày 12/7/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 20/CT-TTg về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, theo đó Thủ tướng Chính phủ giao UBND thành phố Hà Nội "thực hiện các giải pháp, biện pháp để các tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, lộ trình đến 1/7/2026 không có mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1;

Từ ngày 01/01/2028 không có mô tô, xe gắn máy, hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2; từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3".

Ngày 30/9/2025, UBND Thành phố đã ban hành Kế hoạch số 267/KH-UBND triển khai thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ; Theo đó, UBND Thành phố giao Sở Xây dựng tham mưu UBND Thành phố trình HĐND Thành phố xem xét, thông qua Nghị quyết về các chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp thực hiện lộ trình chuyển đổi phương tiện.

Cụ thể, Hà Nội sẽ có cơ chế, chính sách hỗ trợ, ưu đãi cho doanh nghiệp phát triển hạ tầng phục vụ thực hiện chuyển đổi "xanh"; cụ thể theo lĩnh vực: sản xuất, lắp ráp phương tiện sử dụng năng lượng sạch, xanh và đầu tư trạm/trụ sạc điện, điểm đổi pin...;

Cơ chế, chính sách, lộ trình khuyến khích, hỗ trợ người dân chuyển đổi từ phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang phương tiện sử dụng năng lượng sạch, xanh hoặc sử dụng phương tiện công cộng (phân loại cách thức hỗ trợ đối với từng đối tượng cụ thể);

Chính sách tăng giá dịch vụ trông giữ phương tiện trong khu vực trung tâm đối với phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch (có thực hiện theo lộ trình từ quý IV/2025 và điều chỉnh hàng năm cho phù hợp với thực tế);

Xây dựng Kế hoạch tổng thể, lộ trình chuyển đổi, tiến tới dừng lưu thông phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch, phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường trong vùng phát thải thấp (trước mắt xem xét nghiên cứu áp dụng cho khu vực trong Vành đai 1 và mở rộng phạm vi theo lộ trình được ban hành);

Xây dựng hệ thống giao thông "xanh" cho thành phố Hà Nội; bảo đảm khả thi, phù hợp với thực tế và hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống của nhân dân; Nghiên cứu, đề xuất một số cơ chế, chính sách, thể chế, chế tài để hỗ trợ cho phát triển hạ tầng giao thông "xanh".

Nhiệm vụ đã được UBND TP. Hà Nội giao Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương triển khai thực hiện, tổ chức xây dựng dự thảo Nghị quyết của HĐND Thành phố quy định chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp thực hiện lộ trình chuyển đổi phương tiện và dự thảo Nghị quyết của HĐND Thành phố quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Dự kiến các Nghị quyết trên được trình HĐND, UBND Thành phố thông qua tại kỳ họp cuối năm 2025 HĐND Thành phố.

"Việc chuyển đổi phương tiện sang phương tiện xanh là vấn đề tác động sâu rộng, liên quan đến từng người dân sinh sống, làm việc trên địa bàn thành phố Hà Nội, là vấn đề nhạy cảm, còn nhiều ý kiến quan điểm khác nhau, nhưng việc chuyển đổi xanh là yêu cầu không thể trì hoãn để giảm ô nhiễm môi trường, cải thiện chất lượng sống và đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững, do đó các giải pháp cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, tổng thể", UBND TP. Hà Nội khẳng định.

Có thể thấy, với quyết tâm chính trị cao, cùng sự đồng hành của doanh nghiệp và người dân, Hà Nội đang khẳng định vai trò tiên phong trong chuyển đổi năng lượng sạch, hướng tới một Thủ đô phát triển xanh-thông minh-hiện đại, dẫn đầu cả nước trên hành trình tiến tới Net Zero.

Diệu Anh