Để sản phẩm OCOP ‘rộng đường’ vào siêu thị

Loay hoay tìm đầu ra cho sản phẩm

Hiện Hà Nội đang tiếp tục dẫn đầu về số lượng sản phẩm OCOP, với trên 1.649 sản phẩm của 426 doanh nghiệp, đơn vị, trong đó ngành thực phẩm chiếm 65% sản phẩm, là những sản phẩm chất lượng, giá cả phù hợp đến với người tiêu dùng.

Mặc dù chương trình OCOP đã giúp doanh nghiệp, hợp tác xã sản xuất sản phẩm đặc trưng vùng miền. Thế nhưng việc tiêu thụ lại không hề dễ dàng, nút thắt lớn nhất hiện nay là thiếu liên kết với doanh nghiệp phân phối để tiêu thụ sản phẩm.

Công ty cổ phần Thực phẩm sạch Ba Vì, Hà Nội có 2 trại chăn nuôi ở 2 xã Tản Lĩnh và Cam Thượng (huyện Ba Vì) với diện tích 3,5ha, quy mô hàng nghìn con lợn, gà mỗi năm. Theo Giám đốc Công ty Nguyễn Thanh Vân, mỗi tháng, trang trại giết mổ khoảng 200 con gà và 150 con lợn, vừa cung ứng thịt cho thị trường, vừa chế biến giò, chả…

"Năm 2019, Công ty đã đăng ký sản phẩm tham gia Chương trình OCOP của thành phố. Sản phẩm của Công ty cũng đã tham gia vào hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm của Hà Nội, đăng ký nhãn hiệu "Lợn ốc quế. Chúng tôi muốn liên kết với doanh nghiệp để đưa sản phẩm vào siêu thị nhưng chưa biết làm thế nào?", bà Vân cho biết.

Theo Tổng Giám đốc Công ty CP MD Queens Trịnh Kim Thư, công ty có sản phẩm trà xạ đen đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao của TP. Hà Nội, nhưng khi đưa hàng vào các siêu thị tiêu thụ, phải đáp ứng yêu cầu có kinh nghiệm đưa hàng những siêu thị quy mô lớn như Big C, Mega Maket… thì mới được duyệt. Cùng với đó là chi phí mở mã hàng khá lớn, đồng thời siêu thị đều yêu cầu bán ký gửi hàng hóa khiến lượng vốn lưu động của doanh nghiệp thâm hụt.

Trong khi doanh nghiệp sản xuất sản phẩm OCOP loay hoay tìm đầu ra cho sản phẩm thì nhiều doanh nghiệp bán lẻ chưa gặp được các chủ thể có sản phẩm tốt để kết nối tiêu thụ. Theo Giám đốc Siêu thị Co.op Mart Hà Đông Nguyễn Thị Kim Dung, siêu thị có bộ phận quản lý chất lượng thường xuyên kiểm tra bao bì, nhãn mác, tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm... được đưa vào bày bán tại siêu thị. Thế nhưng một số cơ sở sản xuất sản phẩm OCOP chưa nắm được quy định nên chưa đáp ứng yêu cầu cung ứng hàng cho doanh nghiệp bán lẻ.

"Ví dụ như quy định trên nhãn mác sản phẩm ghi hạn sử dụng 12 tháng thì phải có hồ sơ chứng nhận cụ thể chứ không thể ghi ước lượng tùy tiện...Đây là một trong những nguyên nhân khiến sản phẩm OCOP chưa tiếp cận được hệ thống bán lẻ hiện đại", bà Dung phân tích.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam Vũ Thị Hậu hiện nay, vẫn còn có những yếu tố thống lĩnh độc quyền của một số nhóm siêu thị, khiến việc đưa hàng Việt, hàng OCOP đạt tiêu chuẩn vào một số siêu thị gặp rất nhiều khó khăn. Bởi hệ thống các siêu thị, nhất là với siêu thị có yếu tố nước ngoài đều có những tiêu chuẩn đầu vào rất cao. Đồng thời phải đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng, các quy định cơ quan quản lý Nhà nước. Như vậy muốn tiêu thụ sản phẩm OCOP nhà sản xuất phải đáp ứng được những tiêu chuẩn, quy định đó.

Chủ động cải thiện mẫu mã, xây dựng thương hiệu

Để các sản phẩm OCOP của TP. Hà Nội nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường và có chỗ đứng trong các siêu thị, hiện nay, Thành phố đang đẩy mạnh và tạo điều kiện cho các chủ thể tham gia các chương trình quảng bá, giới thiệu sản phẩm, xúc tiến thương mại trong và ngoài Thành phố.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Thế Hiệp cho hay, việc xúc tiến sản phẩm OCOP của các chủ thể OCOP trên địa bàn TP. Hà Nội là một trong những nội dung, chương trình công tác của Sở Công Thương và được triển khai thường xuyên, liên tục trong những năm vừa qua. Kết quả cho thấy, ngày càng nhiều người tiêu dùng biết đến nhiều hơn các sản phẩm OCOP chất lượng và an toàn.

Tuy nhiên, chỉ sự vào cuộc của cơ quan chức năng là không đủ mà rất cần sự đồng hành của các chủ thể OCOP, các doanh nghiệp và các hệ thống phân phối. Theo đó, về phía các doanh nghiệp cũng như hệ thống phân phối cần sự hợp tác nhiều hơn để thúc đẩy cả chuỗi từ sản xuất đến tiêu dùng.

Mặt khác, để sản phẩm OCOP có thể đưa vào hệ thống phân phối lớn để có thị trường tiêu thụ rộng hơn, thì việc sản xuất theo quy trình, tiêu chuẩn trong nước cũng như tiêu chuẩn thị trường là yếu tố rất quan trọng. Trong khi đó, các yêu cầu này đang đòi hỏi ngày càng cao hơn như nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, an toàn thực phẩm…. Do đó, các chủ thể OCOP cần tiếp cận các thông tin này để có kế hoạch sản xuất kinh doanh cho phù hợp.

Về phía siêu thị, đại diện Siêu thị Big C Thăng Long cho hay, để tháo gỡ khó khăn cho các chủ thể tham gia OCOP khi đưa sản phẩm vào siêu thị, Big C cử nhân viên về các địa phương tìm kiếm sản phẩm đặc trưng; hướng dẫn nông dân sản xuất theo quy trình an toàn; hoàn thiện thủ tục, hồ sơ để đưa hàng vào siêu thị... 

Hiện nay, Big C có các chương trình thu mua hàng hóa trực tiếp từ nông dân và hợp tác xã với chiết khấu 0% nhằm tạo điều kiện cho sản phẩm Việt Nam chất lượng tốt đến tay người tiêu dùng với giá hợp lý.

Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm OCOP, sắp tới, Hà Nội chấm điểm sản phẩm đăng ký tham gia Chương trình OCOP để phân hạng sản phẩm theo tiêu chí "sao". Khi sản phẩm có chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, được chứng nhận, chắc chắn sẽ có thêm cơ hội đưa hàng vào hệ thống siêu thị tiêu thụ và người tiêu dùng nhiệt tình đón nhận.

Bích Phương