Điểm tựa mùa tuyển sinh vào 10: Khi cha mẹ là điểm tựa

Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập năm học 2025-2026 tại Hà Nội không chỉ là "cuộc đua" vào bậc THPT, mà còn là dấu mốc đặc biệt: lần đầu tiên học sinh dự thi theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Đây là lứa học sinh đầu tiên hoàn thành trọn vẹn 4 năm THCS dưới chương trình mới, học sinh được tích hợp, kỹ năng được đề cao và yêu cầu phát triển toàn diện phẩm chất, năng lực cá nhân được đặt lên hàng đầu.

Gần 103.000 học sinh bước vào kỳ thi lớp 10 - Kỳ thi đầu tiên theo Chương trình GDPT mới

Theo Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, năm nay toàn thành phố có khoảng 127.000 học sinh tốt nghiệp THCS. Trong đó, khoảng 103.000 học sinh đăng ký dự thi vào lớp 10 công lập. Với gần 80.000 chỉ tiêu tuyển sinh (tăng thêm khoảng 5.000 so với năm ngoái, tỷ lệ trúng tuyển dự kiến khoảng 64%), tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thí sinh và giảm phần nào áp lực thi cử.

Dữ liệu nguyện vọng cho thấy sự cạnh tranh vẫn hiện hữu: Nguyện vọng 1 có hơn 103.000 học sinh đăng ký; Nguyện vọng 2 với 100.000 thí sinh và Nguyện vọng 3 có 63.000 học sinh

Với hệ chuyên, chỉ tiêu tại 4 trường THPT chuyên trực thuộc thành phố được mở rộng lên 2.730 suất (tăng gần 500 chỉ tiêu so với năm học trước). Ngoài ra, khoảng 1.000 chỗ học khác dành cho học sinh thi vào các lớp chuyên thuộc các trường đại học trên địa bàn.

Tuy lượng chỉ tiêu có phần "giãn", nhưng một số trường THPT thuộc nhóm dẫn đầu ở các khu vực vẫn ghi nhận tỷ lệ chọi cao. Đơn cử: THPT Yên Hòa với 1.869 nguyện vọng 1, chỉ tiêu 765 → 1 chọi 2,44; THPT Kim Liên có 1.645 nguyện vọng 1, chỉ tiêu 765 → 1 chọi 2,1; THPT Phan Đình Phùng với 1.392 nguyện vọng 1, chỉ tiêu 720 → 1 chọi 1,9

Với đặc thù là kỳ thi có tính cạnh tranh lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến định hướng học tập và tâm lý của hàng trăm nghìn gia đình, kỳ thi vào lớp 10 tại Hà Nội luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt. Năm nay, bên cạnh các điều chỉnh về chỉ tiêu, cấu trúc đề thi và phương thức tuyển sinh cũng được cập nhật theo hướng tiệm cận chương trình mới, phù hợp hơn với quá trình học tập của học sinh trong 4 năm THCS.

Lặng lẽ phía sau mùa thi: Bàn tay cha mẹ tiếp sức con vào lớp 10

Không rộn ràng khẩu hiệu, không áp lực điểm số, rất nhiều bậc cha mẹ ở Hà Nội đang lặng thầm đồng hành cùng con bước vào kỳ thi vào lớp 10. Họ chọn cách tiếp sức bằng sự thấu hiểu, chăm sóc và bình tĩnh như một điểm tựa êm ái giữa hành trình đầy căng thẳng.

"Không học quá 9 giờ, không bài khó, không tạo áp lực", đó là nguyên tắc những ngày cận thi của gia đình chị Lê Cẩm Trang (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), phụ huynh em Trần Phương Uyên, học sinh lớp 9 Trường THCS Trưng Vương. Theo chị Trang, điều quan trọng nhất là con được giữ vững tinh thần và thể trạng tốt trước kỳ thi.

"Hai ngày cuối, con được nghỉ học hoàn toàn để thư giãn, nạp năng lượng. Tôi chỉ nhắc con đọc lại vài lưu ý để tránh sai sót khi làm bài. Gia đình động viên con ăn ngon, ngủ đủ và đi lễ để thêm vững tin. Kỳ thi chỉ là một chặng đường, không phải vạch đích cuối cùng", chị Trang chia sẻ.

Dù cố gắng giữ bình tĩnh, chị Trang cũng không giấu được sự hồi hộp: "Tôi cũng có những khao khát, mong con thi đỗ như ý. Nhưng tôi hiểu rằng, cha mẹ phải là những người giữ được sự điềm tĩnh đầu tiên, là lá chắn tinh thần vững vàng nhất cho con. Trước kỳ thi quan trọng này, điều con cần nhất là sự tin tưởng và đồng hành, chứ không phải thêm áp lực".

Chị Trang nhấn mạnh, cha mẹ cần giúp con hiểu rằng, dù kết quả ra sao, bố mẹ vẫn luôn ở phía sau, bảo vệ và che chở.

"Đến giờ này, tôi tin các con đã được trang bị đủ hành trang. Thành công hay không còn phụ thuộc vào năng lực, bản lĩnh và một chút may mắn. Nhưng hãy luôn tin là con sẽ làm được!", chị Trang bộc bạch.

Chị Nguyễn Thị Phương Hoa, phụ huynh em Nguyễn Hà Phương (Trường THCS Nguyễn Trường Tộ, quận Đống Đa) chia sẻ: "Gia đình luôn đặt sức khỏe và sự bình tĩnh của con lên hàng đầu. Con học kết hợp nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày, ăn uống đủ chất và giải trí nhẹ nhàng bằng nghe nhạc, đọc sách".

Về việc chọn trường, chị Hoa cho biết gia đình đã ngồi lại cùng con bàn bạc kỹ lưỡng, dựa trên ba tiêu chí chính: chất lượng đào tạo, khoảng cách di chuyển và quan trọng nhất là năng lực thực tế của con. "

Chúng tôi luôn nhắc con rằng, đỗ vào trường chuyên hay trường công lập không phải là tất cả. Quan trọng là học ở nơi phù hợp, để con phát triển tốt nhất mà không bị áp lực. Gia đình là hậu phương vững chắc, nhưng con mới là người quyết định mình muốn học ở đâu. Chúng tôi chỉ mong con bước vào kỳ thi với tâm thế thoải mái, sức khỏe tốt và tinh thần tự tin", chị Hoa nói.

Cũng đang hồi hộp chờ ngày thi như bao phụ huynh khác, nhưng chị Lâm Thị Đào (huyện Thanh Trì) hiểu rằng con mới là người cầm lái chính. Chị tâm sự: "Con tôi thi chuyên Văn, thích Trường THPT chuyên ĐH Sư phạm. Vợ chồng tôi chỉ tư vấn, còn quyết định thuộc về con và cô giáo chủ nhiệm. Dù áp lực, nhưng tôi luôn nhắc con: Cứ làm hết mình, còn lại để cuộc thi quyết định".

Còn với chị Đàm Thị Xuân (quận Thanh Xuân) thì cho con đi thi chuyên như một cách "thử thách bản thân" chứ không đặt nặng chuyện đỗ – trượt.

"Tôi cho con đi gặp chuyên gia tâm lý, khuyến khích con vui chơi, giải tỏa căng thẳng. Mỗi buổi tối cả nhà cùng ăn, cùng nói chuyện để con thấy thi cử không cô đơn, không đáng sợ", chị Xuân nói.

Thay vì chạy đua vào lớp 10 công lập bằng mọi giá, nhiều phụ huynh và học sinh hiện nay đang chủ động chuyển hướng sang giáo dục nghề nghiệp phù hợp với năng lực, đây là một lộ trình học tập thiết thực, tiết kiệm thời gian và bám sát nhu cầu thị trường lao động.

Thực tế cho thấy, công tác hướng nghiệp tại nhiều địa phương đã có sự chuyển biến mạnh mẽ: từ lớp 8, lớp 9, học sinh đã được tư vấn tâm lý, kết nối với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, doanh nghiệp và trường nghề. Hệ thống giáo dục thường xuyên và dạy nghề được mở rộng, tạo thêm lựa chọn phù hợp cho học sinh không theo đuổi lộ trình học thuật truyền thống. Sự thay đổi này đang phát huy hiệu quả khi phụ huynh dần nhìn nhận rõ giá trị thực tế của giáo dục nghề nghiệp không chỉ là lối đi phụ, mà là cánh cửa vào đời bền vững, phù hợp với năng lực và xu hướng phát triển của nền kinh tế.

Tại Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội, năm học 2025–2026, nhà trường tuyển 575 chỉ tiêu cho chương trình song bằng (THPT - Cao đẳng) ở 17 ngành nghề. Đây là mức tuyển cao kỷ lục từ trước đến nay. Đáng chú ý, khi kỳ thi tuyển sinh còn chưa diễn ra, hơn 80% chỉ tiêu đã được đăng ký. Ông Trần Thanh Bình, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết, mô hình học song bằng giúp học sinh vừa học văn hóa, vừa học nghề, lại được miễn toàn bộ học phí văn hóa. Đây là một lợi thế rất lớn, đặc biệt trong bối cảnh nhiều gia đình mong muốn con em học nghề sớm nhưng vẫn có bằng cấp đầy đủ để phát triển lâu dài.

Ông Bình nhấn mạnh: "Trong kỷ nguyên công nghiệp hóa và chuyển đổi số, giáo dục nghề nghiệp không chỉ đào tạo kỹ năng mà còn góp phần định hình tư duy và năng lực làm việc hiện đại. Triết lý đào tạo của nhà trường là: "Người học là trung tâm - thầy cô là động lực - nhà trường là bệ đỡ - gia đình là điểm tựa"".

Đặc biệt, chương trình học tại trường chú trọng thực hành chiếm đến 80% thời lượng gắn liền với các kỳ thực tập tại doanh nghiệp. Bên cạnh kỹ năng nghề, học viên còn được rèn luyện năng lực tư duy sáng tạo, kỹ năng mềm và phẩm chất đạo đức những yếu tố cốt lõi để vững vàng trước biến động không ngừng của thị trường lao động. Và giờ đây, giáo dục nghề nghiệp không còn là "phương án hai", mà đang trở thành lựa chọn chiến lược của nhiều gia đình, trong một xã hội đang dịch chuyển mạnh mẽ từ "học để thi" sang "học để làm".

Không còn những lời thúc ép "phải đỗ", "phải giành suất", nhiều phụ huynh đang chủ động hạ "nhiệt" kỳ thi bằng sự đồng hành âm thầm nhưng bền bỉ. Và với mỗi sĩ tử, có lẽ, điều quý giá nhất trong mùa thi không phải là một bài kiểm tra hoàn hảo, mà là ánh mắt cha mẹ luôn dõi theo, lời động viên nhẹ nhàng: "Cứ bình tĩnh, bố mẹ luôn ở bên con".

Văn Hiền