Định vị Tây Hồ trong dòng chảy công nghiệp văn hóa Thủ đô

 Tập trung phát huy thế mạnh tại quận Tây Hồ

"Đầu tư cho văn hóa là đầu tư cho phát triển bền vững" đã và đang được quận Tây Hồ cụ thể hóa qua hàng loạt đề án, kế hoạch nhằm nâng tầm ngành công nghiệp văn hóa, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho phát triển du lịch, dịch vụ và xây dựng hình ảnh quận ngày càng văn minh, hiện đại.

Đề án "Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn quận giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030" được triển khai đồng bộ, tập trung vào các trụ cột như: Du lịch văn hóa, làng nghề truyền thống, lễ hội, không gian sáng tạo, và phát huy giá trị hệ thống di tích đặc sắc. Đây đều là những lợi thế nổi trội của quận Tây Hồ - nơi hội tụ tinh hoa văn hóa vật thể và phi vật thể của Thăng Long - Hà Nội nghìn năm văn hiến.

Một trong những điểm sáng tiêu biểu là sự trở lại đầy ấn tượng của làng nghề làm giấy Dó tại phường Bưởi. Ngày 13/5/2024, điểm dịch vụ, du lịch văn hóa và giới thiệu nghề truyền thống "Làm giấy Dó" tại 189 Trích Sài chính thức mở cửa, trở thành địa chỉ văn hóa - du lịch thu hút đông đảo người dân và du khách.

Đây không chỉ là hành trình hồi sinh một làng nghề dường như đã mai một, mà còn là minh chứng cho cách tiếp cận đúng đắn khi phát triển công nghiệp văn hóa gắn với bản sắc địa phương.

Bên cạnh đó, phường Quảng An đang tích cực triển khai "Đề án Trung tâm giới thiệu và thưởng thức chè sen Quảng An", nhằm bảo tồn và phát huy giá trị một trong những sản vật tinh túy bậc nhất của Hồ Tây.

Tại Phú Thượng - làng xôi trứ danh Hà Thành – ngày 17/2/2024, nghề xôi chính thức được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, tiếp nối thành công của OCOP 4 sao từ năm 2020 với các sản phẩm xôi chè, xôi xéo, xôi ngũ sắc làm từ nguyên liệu tự nhiên.

Để khai thác các tiềm năng, lợi thế của các di tích, di sản, làng nghề của khu vực hồ Tây phục vụ phát triển du lịch, quận Tây Hồ đã ban hành và triển khai thực hiện Đề án "Tổ chức không gian biểu diễn nghệ thuật ẩm thực, đường phố quận Tây Hồ"; Đề án thưởng thức trà sen Quảng An; Đề án "Làng nghề truyền thống hoa đào Nhật Tân kết hợp với du lịch"...

Quận cũng phối hợp với Sở Du lịch Hà Nội, Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch TP Hà Nội và các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn để xác định thương hiệu điểm đến, phát triển du lịch tâm linh kết hợp với tham quan làng nghề truyền thống, đồng thời nhiều đề án, kế hoạch được đưa ra đều hướng tới việc bảo tồn, phát huy giá trị của các làng nghề truyền thống về giấy dó, chè sen, hoa đào, quất cảnh…

Kiến tạo không gian văn hóa sáng tạo, hiện đại và bền vững

Không dừng ở bảo tồn, Tây Hồ hướng tới mục tiêu phát triển các mô hình "Phường văn hóa" – nơi hội tụ các tiêu chí đô thị văn minh, hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Thông qua đó, các phường từng bước xây dựng thương hiệu dịch vụ - du lịch văn hóa, phát triển các không gian sáng tạo, sinh thái đặc trưng của quận gắn với Hồ Tây – trái tim cảnh quan của khu vực.

Ông Nguyễn Đình Khuyến, Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch UBND quận Tây Hồ khẳng định: "Việc đầu tư phát triển ngành công nghiệp văn hóa là cần thiết để phát huy toàn diện tiềm năng, lợi thế của địa phương."

Không chỉ đầu tư cho hạ tầng, Tây Hồ còn đặc biệt chú trọng phát triển nguồn nhân lực – nhất là nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực văn hóa, sáng tạo. Mỗi người dân, đặc biệt là giới nghệ sĩ, trí thức, nhà khoa học đang sinh sống tại đây, được xem là một "đại sứ văn hóa" góp phần quảng bá hình ảnh địa phương.

Trong thời đại công nghệ số đang phát triển như hiện nay, Tây Hồ không đứng ngoài xu hướng chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo trong quản lý, truyền thông và phát triển du lịch. Dự án "Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu nền tảng phục vụ công tác bảo tồn văn hóa, quản lý di tích và phát triển du lịch quận Tây Hồ (giai đoạn 1)" với sản phẩm tiêu biểu là cổng thông tin Tây Hồ 360 đã tạo ra bước đột phá trong quảng bá, quản lý di sản và phục vụ trải nghiệm du lịch cho du khách.

Hiện nay, quận đang tiếp tục triển khai giai đoạn 2, hướng tới tích hợp công nghệ hiện đại, tăng cường truyền thông số để đưa hình ảnh Tây Hồ lan tỏa sâu rộng hơn tới trong nước và quốc tế.

Tây Hồ sở hữu "Kho báu quý giá"– Tài nguyên đáng quý cho công nghiệp văn hóa

Theo ông Trương Quốc Toàn, Trợ lý Giám đốc Cơ quan Hợp tác quốc tế Vùng Paris tại Việt Nam, Tây Hồ đang sở hữu "kho báu" phong phú về cả tài nguyên văn hóa vật thể lẫn phi vật thể. Hồ Tây - danh thắng có diện tích mặt nước lớn nhất nội đô – chưa được khai thác xứng tầm với tiềm năng về dịch vụ, trải nghiệm, thể thao mặt nước.

Cùng với đó, hệ thống đình - đền - chùa cổ kính quanh Hồ Tây như một chuỗi "vòng ngọc văn hóa" giàu truyền thuyết, tích xưa và giá trị tinh thần. Các sản vật trứ danh như sen, đào, quất cũng cần được đầu tư phát triển đa dạng hóa, tạo ra chuỗi sản phẩm đặc sắc quanh năm phục vụ du lịch và xuất khẩu, như: siro quất, tơ sen, mứt sen, mỹ phẩm từ hoa đào…

Trong phát triển công nghiệp văn hóa, quận Tây Hồ cần xây dựng một kế hoạch khai thác đồng bộ các lợi thế về cảnh quan thiên nhiên, đặc biệt là không gian cảnh quan hồ Tây. Các dịch vụ cần được tổ chức chuyên nghiệp, bài bản, thân thiện với môi trường. Đồng thời, thiết kế và phát triển các dịch vụ du lịch văn hoá gắn với các công trình kiến trúc cổ; hình thành các tour du lịch văn hoá đặc thù; đa dạng hóa trong khai thác các sản vật…

Từ phát huy giá trị di sản, tái sinh làng nghề, kiến tạo không gian sáng tạo đến ứng dụng chuyển đổi số - Tây Hồ đang dần hiện thực hóa khát vọng trở thành "trung tâm dịch vụ - du lịch - văn hóa" của Thủ đô.

Có thể khẳng định trên địa bàn quận có rất nhiều tiềm năng và thế mạnh để làm công nghiệp văn hóa. Đối với những tiềm năng mang tính vật thể, trước hết phải nói đến hồ Tây, một danh thắng tự nhiên từ lâu đã đi vào các tác phẩm thơ ca, nhạc, họa vô cùng sinh động. Không chỉ có lợi thế về cảnh quan, Hồ Tây còn là địa điểm duy nhất trong nội thành Hà Nội hiện có diện tích mặt nước rất lớn chưa được khai thác nhiều cho các dịch vụ liên quan đến công nghiệp văn hóa.

Bài toán phát triển công nghiệp văn hóa đang được quận giải một cách quyết liệt, bài bản và sáng tạo. Và với hướng đi ấy, Tây Hồ không chỉ giữ gìn bản sắc văn hóa ngàn đời mà còn kiến tạo một động lực phát triển kinh tế bền vững, đóng góp quan trọng vào chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa toàn Thủ đô Hà Nội.

Minh Thư - Văn Hiền