Giám sát, quản lý chặt an toàn thực phẩm tại chợ truyền thống

Theo báo cáo của Sở Công Thương Hà Nội, Thành phố hiện có 455 chợ, đảm nhận khoảng 40% nhu cầu mua sắm của người dân các quận nội thành và 70% tại các khu vực ngoại thành. Tại đây, người dân có thể dễ dàng tìm mua đa dạng mặt hàng, từ thực phẩm tươi sống như thịt, cá, hải sản, rau củ, trái cây đến các loại đồ khô, gia vị và thực phẩm chế biến sẵn.

Hiện đã có 310/454 chợ trên địa bàn Thành phố được phê duyệt phương án bố trí sắp xếp ngành hàng, 144 chợ chưa được phê duyệt phương án sắp xếp ngành hàng.

Tại các chợ truyền thống, các cơ quan chức năng Thành phố cũng đã triển khai các hoạt động kiểm nghiệm nhanh về an toàn thực phẩm. Chị Đỗ Thị Hoa ở phường (Xuân Đỉnh, Bắc Từ Liêm) cho rằng, việc cơ quan chức năng lấy mẫu kiểm tra chất lượng thực phẩm tại các chợ truyền thống là việc làm quan trọng, thiết thực nhằm bảo đảm an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng.

Song theo đánh giá của các cơ quan quản lý Thành phố, hoạt động tại các chợ truyền thống vẫn còn nhiều mối lo. Nhiều chợ dân sinh hiện đang đối mặt với tình trạng xuống cấp, không đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường... Những hạn chế này không chỉ làm giảm chất lượng thực phẩm mà còn tạo điều kiện cho các tụ điểm chợ cóc phát triển, gây khó khăn trong việc kiểm soát.

Tại một số chợ dân sinh trên địa bàn Thành phố, không khó để bắt gặp cảnh các mặt hàng như hải sản, rau củ, hoa quả, thịt gia cầm… đều được các tiểu thương bày bán ngay sát nền đất hoặc trên những chiếc sạp cũ kỹ, ọp ẹp. Một số khu vực thực phẩm chế biến sẵn như giò chả, nem chua hay các món ăn vặt cũng thiếu những dụng cụ bảo quản đạt chuẩn. Các mặt hàng thực phẩm này thường được bày trần trên sạp, "phơi mình" trước khói bụi từ xe cộ và môi trường xung quanh.

Đáng lo ngại, tại một số chợ, nhiều quầy thực phẩm chế biến sẵn nằm sát ngay các quầy hàng bán đồ sống, làm gia tăng nguy cơ nhiễm khuẩn chéo.

"Thực sự, chợ truyền thống rất nhiều hàng hóa, chủng loại và ngay nhà nên tôi thường mua tại đây. Tuy nhiên tôi thấy nhiều mặt hàng thực phẩm tại chợ không nhãn mác, thương hiệu nên tôi chỉ biết nguồn gốc qua lời giới thiệu của người bán hàng", chị Thu (Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ.

Thực tế, thực phẩm được bán ở siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch tuy có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, bao bì nhãn mác đầy đủ nhưng giá thành cao lại là yếu tố khiến nhiều gia đình, đặc biệt là những hộ có thu nhập thấp không thể tiếp cận. Chính vì vậy, họ vẫn phải lựa chọn mua hàng tại các chợ dân sinh, dẫu biết rằng mối nguy mất an toàn thực phẩm luôn rình rập.

Tăng cường lấy mẫu giám sát chất lượng an toàn thực phẩm

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, thời gian qua, Thành phố đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt nhằm cải thiện điều kiện an toàn thực phẩm tại các chợ truyền thống. Đến tháng 10/2024, Thành phố đã cải tạo 19/38 chợ và dự kiến xây mới thêm 4 chợ (đạt 8/21 chợ) vào cuối năm.

Đến hết năm 2025, dự kiến sẽ hoàn thành xây thêm 2 chợ mới trên địa bàn các quận Bắc Từ Liêm và Nam Từ Liêm, đồng thời hoàn thành cải tạo thêm 10 chợ khác. Song song với việc nâng cấp hạ tầng, Thành phố đã giải tỏa 176/213 tụ điểm kinh doanh tự phát và tiếp tục xử lý 37 tụ điểm còn lại trong thời gian tới.

Đặc biệt, một trong những bước tiến quan trọng là Hà Nội đặt ra chỉ tiêu cụ thể trong năm 2025: 100% các chợ được giám sát, lấy mẫu kiểm tra chất lượng, an toàn thực phẩm và cơ bản đáp ứng quy định về an toàn thực phẩm. Thành phố phấn đấu 100% cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trong chợ đáp ứng yêu cầu tại Đề án và được cấp biển nhận diện cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn.

Thành phố cũng thiết lập đường dây nóng và công khai thông tin các cơ sở vi phạm; nghiên cứu xây dựng, lắp đặt nhà trạm xét nghiệm nhanh thực phẩm tại chợ và tổ chức vận hành.

Đồng thời tổ chức thanh kiểm tra, hậu kiểm việc chấp hành quy định về an toàn thực phẩm của các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trong chợ theo phân công, phân cấp; xử lý nghiêm vi phạm theo quy định.

Thành phố cũng tăng cường lấy mẫu giám sát chất lượng, cảnh báo nguy cơ về an toàn thực phẩm, tập trung vào các sản phẩm rủi ro cao, tiêu thụ nhiều (rau, củ, quả, thịt gia súc, thịt gia cầm, thủy sản...); sử dụng có hiệu quả xe kiểm nghiệm chuyên dụng và các thiết bị test nhanh để kiểm nghiệm an toàn thực phẩm tại chợ.

Sở Công Thương Hà Nội đã xây dựng kế hoạch kiểm tra đối với 92 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đã tiến hành kiểm tra đối với 15 đơn vị, xử lý vi phạm hành chính 2 cơ sở với số tiền phạt vi phạm 8 triệu đồng; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có Kế hoạch thực hiện giám sát an toàn thực phẩm trong năm 2024 tại các chợ đầu mối, chợ có tính chất đầu mối, chợ dân sinh trên địa bàn với dự kiến giám sát trên 500 mẫu thực phẩm nông lâm thủy sản; UBND các quận, huyện, thị xã đều có kế hoạch tăng cường kiểm tra, lấy mẫu giám sát đối với sản phẩm thực phẩm trong chợ năm 2024.

Sở Công Thương cũng đã phối hợp với các sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã tham mưu UBND Thành phố ban hành Kế hoạch số 301/KH-UBND ngày 15/12/2023 về phát triển và quản lý chợ trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2024, trong đó phấn đấu đầu tư xây mới 36 chợ, cải tạo, nâng cấp 76 chợ.

Đồng thời, cùng các sở, ngành Thành phố, các địa phương tiếp tục triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm bảo đảm hoàn thành chỉ tiêu trong năm 2024 và phấn đấu đến hết năm 2025, 100% cơ sở kinh doanh thực phẩm tại chợ trên địa bàn Thành phố được cấp biển nhận diện. Từ đó góp phần phát triển hệ thống an sinh xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân.

Bích Phương