Hà Nội có thêm 3 tuyến phố mới mang tên các danh nhân

Các đại biểu làm lễ gắn biển tên đường. Ảnh: Thùy Linh

Phát biểu tại lễ gắn biển, ông Trương Minh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội cho biết, Nhà thơ, nhà yêu nước Dương Khuê, Tế tửu Quốc Tử Giám Trương Công Giai, Giáo sư Trần Quốc Vượng là những danh nhân ở vào các thời kỳ lịch sử khác nhau, đều là những người có nhiều đóng góp cho đất nước, cho Thăng Long – Hà Nội được người đời nhắc tới.

Ngày 3/8/2016, tại kỳ họp thứ 2 HĐND TP. Hà Nội khóa XV đã thông qua Nghị quyết số 07/NQ-HĐND và UBND Thành phố đã ban hành Quyết định số 4659/QĐ-UBND ngày 26/8/2016 về việc đặt tên các tuyến đường mới trên địa bàn Thủ đô, trong đó có các tuyến đường mang tên danh nhân Trương Công Giai, Dương Khuê và Trần Quốc Vượng để ghi nhớ những đóng góp to lớn của các đồng chí, đồng thời tỏ lòng biết ơn sâu sắc của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Thủ đô đối với những danh nhân có công lớn đối với đất nước, với dân tộc.

Theo đó, phố Trương Công Giai dài 670m, rộng 8m, đoạn từ ngã ba giao cắt đường Cầu Giấy (số nhà 337) đến ngã ba giao cắt phố Thành Thái (cạnh công viên Cầu Giấy).

Phố Dương Khuê dài 540m, rộng 8m, bắt đầu từ giao cắt đường Hồ Tùng Mậu (giáp trường Đại học Thương Mại) đến ngã ba giao cắt phố Nguyễn Hoàng.

Phố Trần Quốc Vượng dài 750m, rộng 13,5m, đoạn từ ngã ba giao cắt đường Xuân Thủy (tại số nhà 165) đến ngã ba giao cắt đường Phạm Hùng (đối diện Bệnh viện Y học Cổ truyền).

Tuyến đường mới Trương Công Giai, Cầu Giấy. Ảnh: Thùy Linh

Tế tửu Quốc Tử Giám Trương Công Giai sinh năm 1665, mất năm 1728, tại sở Thiên Kiện, huyện Thanh Liêm, phủ Lỵ Nhân thuộc trấn Sơn Nam Thượng xưa, nay là xã Thanh Tâm, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Trương Công Giai đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ, xuất thân khoa Ất Sửu, niên hiệu Chính Hòa thứ 6, đời Lê Hy Tông (1685) khi mới 20 tuổi. Tên đứng thứ nhất, ông là một trong 13 người đỗ Tiến sĩ dưới 22 tuổi của nước ta. Trương Công Giai lúc còn nhỏ được gọi là thần đồng bởi học tài, thông kinh thấu chữ, ứng xử tài hoa. Khi đỗ đạt, Trương Công Giai được phong chức Thượng thư Bộ Công rồi Thượng thư Bộ Hình, hàm Lỵ Quận công. Từ năm 1721 đến năm 1723, ông giữ chức Tế tửu trường Quốc Tử Giám (hiệu trưởng).

Trong suốt quá trình làm quan, Trương Công Giai luôn nêu cao quan điểm làm quan để giúp vua, giúp đời. Quan điểm sống và làm quan xuyên suốt trong cuộc đời ông thể hiện trong bức đại tự thờ 4 chữ: Quan tiết bất đáo (có nghĩa là quan thanh liêm và có khí tiết, không nhận lễ vật gian phi).

Nhà thơ, nhà nho yêu nước Dương Khuê (1839 – 1902), tên tự là Giới Nhu, hiệu là Vân Trì, quê làng Vân Đình, huyện Sơn Minh, phủ Ứng Hòa, tỉnh Hà Đông (nay thuộc trấn Vân Đình, huyện Ứng Hòa, thành phố Hà Nội). Ông xuất thân trong gia đình nhà Nho. Năm 1868 ông đỗ Tiến sĩ, được làm Tri phủ Bình Giang (Hải Dương), rồi thăng làm Bố chánh. Khi giặc Pháp xâm lăng, ông dâng sớ bàn phải quyết chống Pháp. Năm 1878, vua Tự Đức xuống chỉ cho ông làm Đốc học Nam Định. Đến đời vua Thành Thái, ông lần lượt trải các chức: Tham tá Nha kinh lược Bắc Kỳ, Tổng đốc Nam Định – Ninh Bình. Năm 1897, khi Toàn quyền Pháp xóa bỏ điều 7 của Hòa ước Giáp Thân 1884, đặt cơ sở cho guồng máy cai trị của Chính phủ bảo hộ thì Dương Khuê xin cáo quan, được tặng hàm Thương thư Bộ Binh. Dương Khuê là một nhà Nho yêu nước và là nhà thơ nổi tiếng, các tác phẩm hát nói của ông đều trở thành thể cách mẫu mực của Ca trù.

Giáo sư Trần Quốc Vượng (1934 – 2005), ở huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương. Quê gốc của ông ở xã Lê Xá, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Là con út trong một gia đình có nhiều người sớm được giác ngộ và đi theo cách mạng, theo Đảng. Sau khi tốt nghiệp thủ khoa năm 1956, ông được giữ lại làm cán bộ giảng dạy tại Khoa Lịch sử, trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Trong sự nghiệp đào tạo, nghiên cứu, Giáp sư Trần Quốc Vượng là người đã góp phần xây dựng Bộ môn Khảo cổ học, có công gây dựng Trung tâm Nghiên cứu Liên Văn hóa – Lịch sử, Bộ môn Văn hóa Du lịch, Bộ môn Lịch sử Văn hóa Việt Nam và môn Địa lý Nhân văn…

Trong nhiều năm tháng của cuộc đời, Giáo sư Trần Quốc Vượng luôn miệt mài nghiên cứu về Hà Nội và có những công trình khoa học uyên bác, đặc sắc về Hà Nội. Ông cũng là người có công đầu trong việc xây dựng ngành Hà Nội học.

Thùy Linh