Hà Nội quyết tâm lập lại trật tự đô thị

Nỗ lực từ những "điểm nóng" giữa lòng Thủ đô

Khẩu hiệu giành lại vỉa hè cho người đi bộ đã xuất hiện từ lâu, nhưng áp lực đô thị hóa, mật độ dân cư dày đặc cùng tình trạng tái lấn chiếm như "nấm mọc sau mưa" khiến cuộc chiến trật tự đô thị tại Hà Nội chưa lúc nào hạ nhiệt. UBND TP. Hà Nội và Ban Chỉ đạo 197 các cấp thường xuyên túc trực, nhắc nhở và hướng dẫn, nhằm đưa các tuyến phố trở lại đúng dáng vẻ văn minh.

Vỉa hè Hà Nội mang một nghịch lý kéo dài nhiều thập niên: vừa là không gian công cộng, vừa là mặt bằng kinh doanh của hàng vạn hộ dân. Xung đột lợi ích ấy khiến việc lập lại trật tự trở thành bài toán khó. Dạo qua các tuyến phố Đê La Thành, Thái Hà, Xuân Thủy, Cầu Giấy hay khu vực Phố Cổ, nhất là dọc Lê Duẩn, Khâm Thiên hay lối vào khu cà phê đường tàu, hình ảnh lộn xộn dễ gặp ở bất kỳ thời điểm nào trong ngày.

Tại phố Đê La Thành, vỉa hè hẹp đến mức gần như biến mất. Hàng quán bày tràn ra sát mặt đường, học sinh tan học buộc phải đi xuống lòng đường chen giữa dòng phương tiện. Bà Vũ Thúy Hà, người dân phường Ô Chợ Dừa than thở: "Mỗi lần đón con đi qua đây là một lần thót tim. Tôi nhắc thì bị quán lườm nguýt. Lợi ích cá nhân lấn át ý thức cộng đồng".

Trong bối cảnh ấy, phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám đang trở thành điểm sáng nhờ cách làm chủ động. Lực lượng chức năng có mặt từ sớm kiểm tra trật tự giao thông, trật tự đô thị và vệ sinh môi trường. 3 vị trí thường xuyên phát sinh vi phạm gồm đoạn trước trụ sở Bộ Công an, phố Khâm Thiên và khu cà phê đường tàu được quản lý theo chế độ trực chốt liên tục.

Tuyến cà phê đường tàu dài khoảng 240m, có 79 hộ dân sinh sống và 21 hộ kinh doanh. Trải nghiệm độc đáo với tiếng tàu vụt qua từng hấp dẫn khách nước ngoài, nhưng rủi ro luôn rình rập. Hiểu rõ điều này, phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã yêu cầu toàn bộ hộ dân ký cam kết, tăng cường tuần tra theo giờ tàu chạy và xử phạt 8 trường hợp vi phạm hành lang đường sắt với tổng số tiền 20 triệu đồng từ tháng 7/2025 đến nay. Những trường hợp cố tình tái phạm đều bị lập biên bản và yêu cầu dừng hoạt động.

Phó Chủ tịch UBND phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám Đoàn Thu Hà nhấn mạnh: "Trật tự đô thị là công việc cần sự kiên trì. Chúng tôi xác định phải làm liên tục và có trọng tâm". Phòng Kinh tế - Hạ tầng và Đô thị phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám phụ trách tuyên truyền, ký cam kết, chuẩn bị phương án xử lý và thu gom rác sau giải tỏa. Phòng Văn hóa - Xã hội đẩy mạnh truyền thông trực quan bằng pano, áp phích và tuyên truyền cá biệt với các hộ chây ỳ.

Công an phường giữ vai trò then chốt với nhiệm vụ tuần tra mỗi ngày, xử lý lấn chiếm vỉa hè và kinh doanh trái phép. Ba tổ kiểm tra chuyên trách trực thường xuyên tại khu cà phê đường tàu. Ban Chỉ huy Quân sự phường, tổ dân phố và đoàn thể cùng tham gia duy trì trật tự; mô hình Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp tiếp tục lan tỏa.

Những nỗ lực này giúp diện mạo Văn Miếu - Quốc Tử Giám thay đổi rõ rệt. Vỉa hè thông thoáng hơn, khu cà phê đường tàu được kiểm soát an toàn, môi trường được cải thiện, tạo nền tảng cho không gian đô thị văn minh.

Các phường đồng loạt vào cuộc

Tại phường Đại Mỗ, các lực lượng chức năng đã đồng loạt ra quân, xử lý lấn chiếm tại khu Ngòi - Cầu Trại và hành lang sông Nhuệ. Nhiều công trình cấp IV, gara ô tô, điểm tập kết phế liệu tồn tại từ trước năm 2014 được kiểm tra, xác minh và tổ chức tháo dỡ. Ngày 24/11/2025, UBND phường Đại Mỗ triển khai xử lý đồng bộ mái che, biển quảng cáo và các kết cấu lấn chiếm mặt hồ; thu gom vật liệu và yêu cầu cam kết không tái phạm.

Phó Chủ tịch UBND phường Đại Mỗ Hoàng Minh Hải cho biết, phường sẽ tăng cường tuyên truyền và duy trì kiểm tra định kỳ, đột xuất. Với vi phạm lớn, phường lập hồ sơ cưỡng chế. Đại Mỗ cũng lên kế hoạch đề xuất dự án kè hồ Ngòi và chỉnh trang cảnh quan hai bên hồ trong năm 2026 bằng nguồn vốn ngân sách.

Phường Hoàn Kiếm - trung tâm hành chính, văn hóa và du lịch của Thủ đô đặt mục tiêu trở thành phường kiểu mẫu về trật tự, văn minh đô thị. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Hoàn Kiếm Vũ Đăng Định đánh giá mô hình chính quyền hai cấp đã vận hành ổn định, tạo điều kiện quản lý đô thị hiệu quả hơn. Tổng thu ngân sách phường lũy kế từ 1/7/2025 đạt 5.144 tỷ đồng, an ninh trật tự và cảnh quan đô thị bảo đảm ổn định. Ông yêu cầu toàn hệ thống tiếp tục giữ vững kỷ cương, chuẩn bị tốt cho dịp Tết Bính Ngọ 2026, tập trung an toàn thực phẩm, phòng cháy và chăm lo hộ nghèo.

Tại phường Cửa Nam - khu vực chỉ 1,68 km² nhưng có tới hơn 52.000 dân và dày đặc cơ quan trung ương, việc lập lại trật tự đô thị là thử thách lớn. Phó Chủ tịch UBND phường Cửa Nam Nguyễn Tùng Lâm cho biết phường triển khai mạnh mẽ ứng dụng công nghệ bằng 17 camera giám sát từ nguồn xã hội hóa. Tuyên truyền được duy trì hằng ngày qua loa phường, pano và mạng xã hội.

Phường đã ký cam kết với 469 hộ kinh doanh và tuyên truyền cá biệt với 79 hộ thường xuyên vi phạm; xử lý 65 trường hợp vi phạm với tổng số tiền hơn 126 triệu đồng; xóa 20 điểm lấn chiếm vỉa hè và phối hợp lực lượng cảnh sát giao thông xử lý 103 trường hợp dừng đỗ sai quy định. 489 mái che và 35 biển quảng cáo sai quy định được tháo dỡ; mô hình thu gom rác bằng xe cẩu ngang được triển khai để tránh tồn đọng.

Trong khi đó, phường Vĩnh Hưng huy động khoảng 100 người tham gia xử lý vi phạm trên các tuyến Thanh Đàm, Nam Dư, Ngũ Nhạc, Dương Văn Bé, Vĩnh Hưng và nhiều tuyến phố trọng điểm khác. Phó Chủ tịch UBND phường Vĩnh Hưng Ngô Mạnh Cường nhấn mạnh mục tiêu xây dựng diện mạo đô thị hiện đại và nâng cao ý thức cộng đồng. Nhiều hộ dân đã tự giác tháo dỡ mái che, thu gọn hàng hóa, giúp đường sá thông thoáng.

Phường Hai Bà Trưng cũng ra quân mạnh mẽ với gần 100 người thuộc các lực lượng. Trung tá Hoàng Nam - Phó Trưởng Công an phường, cho biết phường triển khai trên 16 tuyến phố, xử lý mái che, bục bệ và yêu cầu toàn bộ hộ dân ký cam kết. Đến trưa 1/12, lực lượng chức năng đã gửi 85 bản cam kết, xóa 60 quảng cáo rao vặt và xử lý 5 trường hợp vi phạm. Chủ tịch UBND phường Hai Bà Trưng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh sự đồng lòng của nhân dân là điều kiện để duy trì trật tự bền vững.

Đồng thuận từ cộng đồng để giữ phố sạch đẹp

Việc lập lại trật tự đô thị không thể thành công nếu thiếu sự đồng thuận của người dân. Tại phố Thể Giao, ông Nguyễn Việt Thắng - chủ hộ kinh doanh chia sẻ mong muốn lực lượng chức năng tuyên truyền trước khi xử phạt để người dân biết và chấp hành, giữ đường thông hè thoáng.

Theo ông Nguyễn Đình Tuấn Anh, chuyên viên Phòng Kinh tế - Hạ tầng và Đô thị phường Hai Bà Trưng, khó khăn lớn nhất tại Hai Bà Trưng là nhân sự quá mỏng so với địa bàn rộng. Trên phường có 29.000 hộ dân, 1.990 cơ sở kinh doanh và 67 tuyến phố. Phường phải huy động tối đa cán bộ cơ sở và chi bộ tổ dân phố để tuyên truyền và giám sát. Ông đề xuất tích hợp dữ liệu từ hệ thống camera AI của Công an TP. Hà Nội để tăng hiệu quả giám sát vi phạm.

Hà Nội đang cho thấy quyết tâm lớn, từ phường trung tâm đến khu vực ven đô, từ trục phố cổ đến các tuyến dân cư đông đúc. Khi chính quyền quyết liệt, khi cộng đồng nâng cao ý thức, diện mạo đô thị sẽ chuyển biến theo hướng văn minh, an toàn và giàu bản sắc hơn.

Cuộc chiến giành lại trật tự đô thị luôn đòi hỏi sự kiên trì. Nhưng với cách làm bài bản, dựa trên tuyên truyền, cam kết và kiểm tra nghiêm minh, Hà Nội đang dần tiến tới mục tiêu xây dựng những không gian sống xanh - sạch - đẹp, xứng đáng với vị thế Thủ đô nghìn năm văn hiến.

Minh Anh