Hà Nội tiên phong trong thực hiện chủ trương của Trung ương về chuyển đổi số

Thủ đô kiến tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, lấy người dân làm trung tâm

Trong giai đoạn 2020-2025, Hà Nội đã triển khai đồng bộ Đề án 06 về dữ liệu dân cư, cùng các cơ chế, chính sách, chương trình, kế hoạch, đề án gấp đôi nhiệm kỳ trước để tạo điều kiện thuận lợi cho khởi nghiệp, thúc đẩy chuyển đổi số và nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ.

Tại Chương trình Chào mừng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia năm 2025 mới được tổ chức, Bộ KH&CN đã công bố kết quả Chỉ số Chuyển đổi số (Digital Transformation Index - DTI) năm 2024. Theo đó, theo bảng xếp hạng DTI cấp tỉnh năm 2024, Hà Nội xếp thứ nhất, đứng đầu về 4 chỉ số chính gồm: Nhận thức số, Thể chế số, Hoạt động Kinh tế số và Hoạt động Xã hội số.

Kết quả này phản ánh rõ hiệu quả của việc các địa phương chủ động ứng dụng công nghệ số vào hoạt động quản lý, phát triển kinh tế – xã hội, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số trong từng ngành, lĩnh vực cụ thể.

Đến nay, Thủ đô đã hình thành nhiều mô hình thí điểm hiệu quả trên cơ sở khai thác, làm giàu cơ sở dữ liệu quốc gia. Hàng loạt hệ thống, ứng dụng được đưa vào vận hành, hướng tới xây dựng đô thị thông minh, hiện đại như: Ứng dụng "Công dân Thủ đô số – iHaNoi", Sổ sức khỏe điện tử, Cấp lý lịch tư pháp qua VNeID... Hiện nay, 99,5% doanh nghiệp khai thuế điện tử, 99,1% nộp thuế điện tử; tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến và thanh toán không dùng tiền mặt của người dân, doanh nghiệp ngày càng cao.

Nhờ đó, Hà Nội dẫn đầu cả nước ở nhiều lĩnh vực: Chỉ số công nghiệp công nghệ thông tin, chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh (PII), chỉ số thương mại điện tử, số lượng sáng chế được đăng ký. Thành phố tích cực hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, mở rộng thị trường, tổ chức các diễn đàn khoa học – công nghệ, thúc đẩy khởi nghiệp. Khu công nghệ cao Hòa Lạc đã thu hút đầu tư, hình thành hạt nhân đổi mới sáng tạo kết nối doanh nghiệp – viện nghiên cứu – trường đại học. Đáng chú ý, 80% đề tài và 100% dự án sản xuất thử nghiệm đã được ứng dụng vào thực tiễn, đưa khoa học công nghệ thực sự trở thành động lực phát triển.

Đặc biệt, Hà Nội là địa phương đầu tiên hợp nhất ba Ban Chỉ đạo (Cải cách hành chính, Chuyển đổi số, Đề án 06) theo phương châm "5 rõ, 1 xuyên suốt"; thành lập hơn 5.000 tổ công nghệ số cộng đồng với khoảng 30.000 thành viên. Thành phố cũng tiên phong phân cấp, ủy quyền 597 thủ tục hành chính xuống các cấp cơ sở, đưa chuyển đổi số thực sự đi vào đời sống.

Tiên phong chuyển đổi số trong Đảng

Không chỉ dẫn đầu về chuyển đổi số trong quản lý hành chính và kinh tế - xã hội, Hà Nội còn là địa phương tiên phong đưa công tác Đảng lên môi trường số, đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý. Đây là bước tiến quan trọng, thể hiện tinh thần chủ động thực hiện chủ trương của Trung ương trong thời đại số.

Từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025, Thành ủy Hà Nội xác định chuyển đổi số trong Đảng là nhiệm vụ chiến lược, vừa cấp bách, vừa lâu dài. Gần 100% đảng viên đã cài đặt Sổ tay đảng viên điện tử, giúp cấp ủy theo dõi sát hoạt động chi bộ, nâng cao chất lượng sinh hoạt. Cùng với đó, cơ sở dữ liệu đảng viên 3.0, phần mềm quản lý văn bản, đánh giá cán bộ hàng tháng, quản lý hồ sơ cán bộ diện Ban Thường vụ Thành ủy quản lý... đã được đồng bộ hóa, tạo nền tảng cho hệ thống công tác Đảng hiện đại, minh bạch.

Ngày 23/1/2025, Thành ủy Hà Nội ban hành Chỉ thị số 42-CT/TU về đẩy mạnh chuyển đổi số trong toàn Đảng bộ; đồng thời thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW do Bí thư Thành ủy Bùi Thị Minh Hoài làm Trưởng ban – cấp ủy cấp tỉnh đầu tiên cả nước triển khai. Đây là minh chứng cho tầm nhìn và quyết tâm chính trị rất cao trong hiện thực hóa chủ trương của Bộ Chính trị.

Một dấu mốc đặc biệt là ngày 3/3/2025, Thành ủy Hà Nội công bố 8 ứng dụng dùng chung trong cả hệ thống chính trị, đồng bộ hóa dữ liệu, nâng cao chất lượng lãnh đạo và phục vụ Nhân dân. Tiếp đó, ngày 19/5/2025, Văn phòng Thành ủy tích hợp 4 thủ tục hành chính của Đảng lên Cổng Dịch vụ công quốc gia, gồm: Thu, nộp đảng phí; Lấy ý kiến nhận xét của chi bộ nơi cư trú; Chuyển sinh hoạt Đảng chính thức và tạm thời.

Các thủ tục này được thực hiện trực tuyến, minh bạch, tiết kiệm thời gian từ 3–5 ngày xuống còn 5–10 phút. Riêng quy trình lấy ý kiến nơi cư trú giúp tiết kiệm khoảng 250 tỷ đồng/năm cho ngân sách và tổ chức Đảng.

Với những kết quả đó, Hà Nội trở thành hình mẫu tiên phong trong chuyển đổi số của Đảng, truyền cảm hứng và kinh nghiệm cho nhiều địa phương trong cả nước.

Định hướng "AI First" - xây dựng Thủ đô thông minh, sáng tạo

Hà Nội đang bước vào giai đoạn chuyển đổi số toàn diện 2025-2030, với tầm nhìn trở thành trung tâm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực. Một trong ba đột phá phát triển lớn nhất của Thành phố trong giai đoạn tới là xây dựng và hoàn thiện thể chế phát triển Thủ đô, tập trung vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Thành phố đặt mục tiêu đưa kinh tế số chiếm 30% GRDP vào năm 2025 và 40–50% vào năm 2030, tương đương 50-60 tỷ USD, hướng tới xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số đồng bộ. Hà Nội cũng định hướng "AI First" – ưu tiên ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong mọi lĩnh vực: quản trị, giáo dục, y tế, kinh tế và dịch vụ công. Đây là bước đi chiến lược để Hà Nội trở thành "trái tim công nghệ" của cả nước.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Hà Nội triển khai hàng loạt giải pháp trọng tâm: Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng thành phố thông minh lấy người dân làm trung tâm; Phát huy vai trò hạt nhân của Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, các viện nghiên cứu và trường đại học; Khuyến khích nghiên cứu, phát triển các ngành công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, lượng tử, công nghệ sinh học, y sinh, năng lượng tái tạo.

Bố trí tối thiểu 3% tổng chi ngân sách hằng năm cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, với cơ chế đầu tư mạo hiểm cho nghiên cứu và phát triển.

Thúc đẩy thị trường khoa học công nghệ, khuyến khích doanh nghiệp đổi mới công nghệ, chuyển giao tri thức, hình thành cụm đổi mới sáng tạo liên kết vùng.

Đồng thời, Thành phố tập trung hoàn thiện hạ tầng số, dữ liệu dùng chung, mở rộng dịch vụ số thân thiện, bảo đảm môi trường số an toàn và tin cậy, giúp người dân, doanh nghiệp học tập, sáng tạo và phát triển trong không gian số. Mô hình "Học tập số toàn dân" được xem là "Bình dân học vụ trong kỷ nguyên mới", lan tỏa văn hóa học tập số trong toàn xã hội.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Trương Việt Dũng, "nhận thức đúng tạo động lực đúng khi người dân hiểu rằng chuyển đổi số là để phục vụ họ, họ sẽ sẵn sàng đồng hành. Học qua làm là con đường ngắn nhất để thu hẹp khoảng cách số."

Hà Nội vì thế không chỉ chuyển đổi trong công nghệ, mà còn chuyển đổi trong tư duy lãnh đạo, phương thức quản trị và văn hóa phục vụ Nhân dân. Với phương châm "Gần dân hơn, nhanh hơn, hiệu quả hơn", Thủ đô đang từng bước hình thành chính quyền số kiến tạo, xã hội số học tập và công dân số chủ động, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng Hà Nội văn hiến, văn minh, hiện đại, thông minh và nhân văn.

Gia Huy