Hà Nội trao tặng tranh gỗ ‘Vinh quy bái Tổ’ cho Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Đến dự có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài; Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong; Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền.

Bức tranh "Vinh quy bái Tổ" được đặt tại nhà Tiền Đường, khu Thái Học. Đây là tác phẩm độc bản, đạt hai kỷ lục Việt Nam, đó là: Tác phẩm tranh điêu khắc thủ công "Vinh quy bái Tổ" trên gỗ liền khối lớn nhất Việt Nam và Tranh gỗ "Vinh quy bái Tổ" có số lượng nhân vật nhiều nhất Việt Nam. Tác phẩm đánh dấu nỗ lực sáng tạo và khát vọng tôn vinh truyền thống hiếu học của dân tộc.

Tác phẩm được chế tác từ gỗ cẩm quý hiếm, dài 8m33, rộng 1m70, dày 16cm. Bức tranh tái hiện sinh động hành trình khoa bảng - từ thuở nhỏ học với thầy đồ, đến lều chõng đi thi Hương, rồi trẩy kinh thi Hội, thi Đình, đề tên bảng vàng và được vua ban ân tứ trở về làng trong lễ Vinh quy.

Bố cục tranh tuân thủ nguyên tắc mỹ thuật "Khí Vận Sinh Động", tạo nhịp điệu và sức sống cho bức tranh, toàn bộ đoàn rước như một con Rồng uốn lượn trong không gian ứng với tên của Thủ đô Thăng Long- Hà Nội.

Dàn cảnh của bức tranh dựa theo mô tả trong tiểu thuyết Lều Chõng của nhà văn Ngô Tất Tố, xung quanh đoàn rước có đầy đủ các tầng lớp nhân dân trong xã hội xua, từ Sĩ Nông Công Thương - Ngư Tiều Canh Mục...

Ra đón rước có 3 bàn Hương án của 3 cấp Tỉnh Huyện Xã dọc đường, để chào mừng Quan Trạng, ngoài ra còn các chi tiết như quang cảnh Ngọ Môn, Điện Thái Hoà, Văn Miếu, Trường Thi, Khuê Văn Các.. cho đến Cổng làng, cây đa, giếng nước, sân đình, cây si, cây gạo đầu làng. Tất cả hòa quyện trong một không khí lễ hội, không chỉ là niềm tự hào của một cá nhân mà còn là vinh dự lớn lao của gia đình, dòng họ, làng xã.

Không chỉ là niềm vinh dự của cá nhân đỗ đạt, lễ Vinh quy bái Tổ còn là biểu tượng của đạo lý Việt Nam: Tôn sư trọng đạo, hiếu lễ, đoàn kết làng xã, khát vọng phụng sự đất nước, tôn vinh sự học, khuyến khích hiền tài đem sức mình cống hiến cho quốc gia. Trong dân gian, hình ảnh "Vinh quy bái Tổ" cũng được coi là biểu tượng thể hiện tôn quý sự học và trân trọng người học.

Lễ Vinh quy bái Tổ là biểu tượng đạo lý của Việt Nam: Hiếu lễ; Tôn sư trọng đạo; Đoàn kết làng xã; khát vọng phụng sự đất nước; tôn vinh sự học; khuyến khích hiền tài đem sức mình cống hiến cho quốc gia... dân gian cũng lấy đây là tấm gương để tôn quý sự học và trân quý người đọc sách.

Tại lễ đón nhận, Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa, Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám Lê Xuân Kiêu cho biết, việc đặt tác phẩm tranh gỗ "Vinh quy bái Tổ" tại Nhà Thái Học mang ý nghĩa đặc biệt sâu sắc. Đây là không gian giáo dục - văn hóa quan trọng bậc nhất của Thăng Long - Hà Nội, nơi tôn vinh hiền tài, đề cao sự học và lưu giữ truyền thống của đạo học Việt Nam.

Tác phẩm đã trở thành điểm nhấn trong không gian Tiền Đường Nhà Thái Học, giúp công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ, hiểu rõ hơn đạo lý hiếu học, tôn sư trọng đạo và khát vọng phụng sự đất nước. Sự hiện diện của bức tranh tại Nhà Thái Học vì vậy là lời nhắc nhở thiết tha về giá trị của trí tuệ Việt Nam, đồng thời khẳng định sứ mệnh của Văn Miếu - Quốc Tử Giám trong việc gìn giữ, phát huy di sản văn hóa, khuyến khích học tập, khơi dậy tinh thần hiếu học, hun đúc nhân tài cho quốc gia.

Chia sẻ về quá trình sáng tạo, nghệ nhân Bùi Trọng Lăng mong muốn, thông qua bức tranh Vinh quy bái Tổ là tác phẩm tranh gỗ sẽ truyền tải, tôn vinh văn hóa nước nhà, các danh nhân văn hóa và những dấu son chói lọi trong dòng chảy lịch sử nước Việt. Đây cũng sẽ là tiền đề để các nghệ nhân tiếp tục đầu tư, nghiên cứu, chọn lọc và sáng tạo ra những tác phẩm tranh gỗ tôn vinh dòng chảy văn hóa dân tộc suốt hàng nghìn năm của đất nước.

Minh Thư