Hạn chế rác thải nhựa: Thay dần bằng sản phẩm thân thiện với môi trường

Thay dần bằng sản phẩm thân thiện với môi trường. Ảnh: Bích Phương

Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi ngày TP. Hà Nội thải ra từ 4.000 - 5.000 tấn rác, trong đó rác thải ni-lông chiếm tỷ lệ gần 8%. Để cải thiện tình trạng này, UBND thành phố đã ban hành Kế hoạch số 206/KH-UBND về việc hành động chương trình sản xuất và tiêu dùng bền vững TP. Hà Nội giai đoạn đến năm 2020; trong đó yêu cầu các ngành dịch vụ, sản xuất công nghiệp và kinh doanh thương mại thực hiện các mô hình giảm chất thải và tái chế trong các hoạt động của đơn vị. Gần đây, Thành phố ban hành Văn bản số 3549/UBND-ĐT về việc giảm chất thải nhựa trong các cơ quan hành chính, tổ chức chính trị xã hội và các đơn vị sự nghiệp trực thuộc thành phố; Kế hoạch số 232/KH-UBND về phòng, chống rác thải nhựa và túi ni-lông đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025...

Trưởng phòng Quản lý dự án (Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội) Lê Thanh Thủy cho biết, mục tiêu của Thành phố là từ tháng 11/2019, tất cả các đơn vị, cơ quan, tổ chức, đoàn thể trực thuộc UBND Thành phố không sử dụng túi ni-lông khó phân hủy và các sản phẩm nhựa dùng một lần, hạn chế 80% các sản phẩm nhựa khó phân hủy. Đến 31/12/2020, hạn chế đến mức thấp nhất các cơ sở sản xuất bao bì tiêu dùng bằng nhựa...

Xác định là đơn vị tiên phong trong phong trào chống rác thải nhựa, bà Trần Thị Phương Lan, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho biết, việc phòng, chống rác thải nhựa là nhiệm vụ hết sức quan trọng. Trên địa bàn TP. Hà Nội hiện có 28 trung tâm thương mại (TTTM), 142 siêu thị, 455 chợ và gần 2.000 hệ thống cửa hàng tiện ích và chuỗi, do đó trong quá trình kinh doanh, việc sử dụng các sản phẩm dùng đồ nhựa 1 lần, túi nilon bao gói cho khách đang ở ngưỡng lớn.

Hưởng ứng Cuộc vận động chống rác thải nhựa do Thủ tướng chính phủ chỉ đạo, trong tháng 6/2019, Sở Công Thương Hà Nội đã trình bày UBND TP. Hà Nội  ký và ban hành Kế hoạch 144, theo đó triển khai kế hoạch sản xuất tiêu dùng bền vững trong đó nhấn mạnh chống rác thải nhựa. Vào tháng 7/2019, Sở đã tổ chức Cuộc phát động phong trào chung tay chống rác thải nhựa trong sản xuất và tiêu dùng, nhận sự hưởng ứng cam kết của gần 300 doanh nghiệp tham gia trực tiếp ký kết chống rác thải nhựa tại hội nghị đó.

Sau đó, Sở Công Thương tiếp tục ban hành chống rác thải nhựa trong sản xuất và tiêu dùng ngành, cho rà soát toàn bộ hệ thống TTTM, chợ, phối hợp với Sở Du lịch rà soát các nhà hàng, khách sạn. Cụ thể, vừa qua, Sở đã ký kết văn bản liên tịch với Sở Du lịch chống rác thải nhựa trong lĩnh vực khách sạn, du lịch.

Cho đến nay, Sở đã thu được 1.000 bản cam kết tham gia chống rác thải nhựa của các doanh nghiệp trong các lĩnh vực sản xuất và phân phối tiêu dùng. Sở Công Thương cũng đánh giá cao sự vào cuộc tích cực của các doanh nghiệp để tổ chức, triển khai, thực hiện phong trào này.

Cũng theo bà Lan, về khối sản xuất, Sở Công Thương đã tổ chức rà soát và đề xuất khó khăn vướng mắc để thay đổi sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường. Hiện đã có khoảng 20 doanh nghiệp sản xuất sản phẩm nhựa dùng 1 lần trên địa bàn TP. Hà Nội đã ký cam kết chống rác thải nhựa do Sở phát động.

Bên cạnh đó, hệ thống TTTM, siêu thị đã hưởng ứng tích cực phong trào này với nhiều phong trào hết sức thiết thực. Các siêu thị chuyển sang sử dụng túi sinh học, bao gói các sản phẩm bằng lá chuối hoặc sản phẩm thân thiện với môi trường. Các nhà hàng kinh doanh dịch vụ chuyển từ ống hút nhựa sang ống tre, ống giấy, ống từ bột ngô. Trong đó, hệ thống Vinmart thực hiện “Ba xanh”: Kinh doanh xanh - cung ứng xanh - người tiêu dùng xanh.

Mới đây, Sở Công Thương có chương trình phối hợp AEON Mall Việt Nam chống rác thải nhựa trong toàn hệ thống của đơn vị này ở Hà Nội cũng như toàn tỉnh miền Bắc. Theo đó, các TTTM thuộc hệ thống quyết định sử dụng túi sinh học cho khách hàng và còn đặt mục tiêu giảm 30% túi sinh học trong năm 2020.

Có thể nói, chỉ trong 6 tháng kể từ khi Sở Công Thương triển khai kế hoạch chống rác thải nhựa đã thu đươc nhiều kết quả tích cực.

Thời gian tới, Sở Công Thương xác định công tác tuyên truyền sẽ được ưu tiên hàng đầu. Trong năm 2020 sẽ xây dựng các loại hình tuyên truyền đến doanh nghiệp sản xuất, phân phối từ chợ đến siêu thị, tuyên truyền đến người tiêu dùng, phát huy vai trò của các tổ chức chính trị xã hội làm video clip tuyên truyền tại khu vực phố đi bộ, nhà hàng, khách sạn, tuyên truyền trên đài phát thanh tuyến quận huyện và chợ... Đồng thời, phối hợp các cơ sở sản xuất rà soát chính sách và đưa ra đề xuất với Thành phố và Trung ương để hỗ trợ các doanh nghiệp tiên phong thay đổi công nghệ để sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường.

“Chúng tôi cũng hướng tới tổ chức Hội nghị kết nối 3 bên bao gồm Nhà khoa học - doanh nghiệp - nhà phân phối tiêu dùng để đưa ra các sản phẩm thân thiện với môi trường. Kết nối doanh nghiệp sản xuất bao bì đó với nhà phân phối để tiêu thụ, khuyến nghị các doanh nghiệp phân phối khi thu mua bao gói để cho vào hệ thống tiêu thụ thì phải đảm bảo thân thiện môi trường”, bà Lan nhấn mạnh.

Có thể thấy, từ những hành động nhỏ và cụ thể nhất cho tới những giải pháp đồng bộ, diện rộng đều hướng tới việc hạn chế rác thải nhựa, góp phần bảo vệ môi trường sống và xây dựng một nền kinh tế phát triển bền vững.

Bích Phương