Hiệu quả từ áp dụng mô hình mạ khay cấy máy

Theo Trung tâm Khuyến nông, năm 2019, Trung tâm đã thực hiện mô hình sản xuất mạ khay để mở rộng diện tích cấy lúa bằng máy. Với quy mô 108.000 khay mạ để cấy máy cho 400 ha lúa vụ xuân và vụ mùa, mô hình được triển khai tại 5 xã thuộc 4 huyện: Ứng Hoà, Quốc Oai, Chương Mỹ và Đông Anh. Trung tâm Khuyến nông đã hỗ trợ các địa phương tham gia mô hình 50% giống lúa với định mức 45kg/ha; 50% khối lượng giá thể và 50% khay nhựa đựng mạ theo định mức 1,2 tấn giá thể và 270 khay/ha.

Qua triển khai vụ Xuân cho thấy, các điểm mô hình đã gieo đủ 54.000 khay mạ đảm bảo chất lượng, mạ cứng cây, đanh rảnh; cấy máy đủ cho 200 ha lúa trên địa bàn các huyện tham gia mô hình. Lúa cấy bằng máy sinh trưởng, phát triển tốt, năng suất đạt từ 60 – 62 tạ/ha.

Bên cạnh đó, trong khâu gieo cấy chỉ tính riêng khâu gieo mạ khay, cấy máy chi phí cho người sản xuất so với gieo mạ được cấy tay theo truyền thống giảm từ  3.892.000 đồng – 5.448.000 đồng/ha. Theo đó, với 200 ha lúa cấy bằng máy thực hiện ở vụ xuân đã giảm được chi phí cho người sản xuất từ 778 triệu 400 nghìn đồng đến trên 1tỷ 089 triệu đồng.

Việc sử dụng mạ khay được cấy bằng máy không chỉ thuận tiện cho nông dân trong việc chăm sóc và cây lúa đảm bảo sinh trưởng tốt, đồng ruộng thông thoáng ít bị sâu bệnh hại mà còn rút ngắn thời gian sinh trưởng của cây lúa, góp phần tăng năng suất, giải phóng sức lao động cho người dân, giảm chi phí sản xuất và chủ động được thời vụ, năng suất lúa cao hơn từ 10% – 15% so với cấy tay theo truyền thống. Ngài ra, đối với các HTX, tổ dịch vụ, khi triển khai dịch vụ gieo mạ khay cấy bằng máy cho bà con đã phát huy được vai trò dịch vụ của các HTX nông nghiệp, thúc đẩy việc hình thành các tổ dịch vụ cho người sản xuất, áp dụng cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất lúa, từng bước tạo vùng sản xuất tập trung lúa chất lượng cao.

Mặc dù mang lại hiệu quả cao nhưng hiện nay tỷ lệ cơ giới hóa trong khâu gieo cấy còn thấp, mới đạt xấp xỉ 3% diện tích. Nguyên nhân là do sản xuất mạ khay đòi hỏi đầu tư lớn về cơ sở hạ tầng như kho bãi, nhà xưởng và mặt bằng để tập kết khay mạ. Nhất là cơ sở sản xuất mạ khay phải mua giá thể, chưa tự sản xuất được nên chi phí sản xuất cao. Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ cơ sở còn thiếu và yếu về chuyên môn, người sử dụng máy, thiết bị hầu hết chưa được đào tạo kiến thức cơ bản…

Vì vậy, để phát huy lợi ích và hiệu quả của việc áp dụng cơ giới hóa, năm 2018 và ngay đầu năm 2019, nhiều Trung tâm sản xuất mạ khay đã được thành lập trên địa bàn các huyện ngoại thành Hà Nội nhằm đẩy nhanh tiến độ cơ giới hóa trong khâu cấy lúa. Ngoài ra, Trung tâm Khuyến nông cũng đã và đang tích cực triển khai các mô hình, chương trình áp dụng cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất, đặc biệt là sản xuất lúa.

Trong thời gian tới, Sở NN&PTNT sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương trong triển khai các cơ chế, chính sách hỗ trợ cơ giới hóa. Đồng thời tăng cường thu hút doanh nghiệp cùng tham gia để đẩy mạnh hỗ trợ người dân và địa phương nâng tỷ lệ cơ giới hóa trên địa bàn Thành phố. Trung tâm Khuyến nông Hà Nội cần tiếp tục nghiên cứu, nhân rộng mô hình và áp dụng các giống lúa chất lượng cao vào sản xuất; tăng cường liên kết với các tổ chức, doanh nghiệp xây dựng chuỗi, thu mua lúa gạo cho bà con nông dân.

Hiện Hà Nội đã tổ chức được 154 cánh đồng mẫu lớn sản xuất lúa chất lượng cao với quy mô trên 100 ha tại 86 Hợp tác xã nông nghiệp của 14 huyện ngoại thành. Nhờ sử dụng mạ khay, cấy máy đã giúp các địa phương quy hoạch được vùng sản xuất, gieo cấy cùng  một loại giống, cùng trà, thuận lợi cho việc chăm sóc, thu hoạch và từng bước hình thành các vùng sản xuất lúa hàng hóa tập trung gắn với tiêu thụ sản phẩm.

Thiện Tâm