Hội thảo khoa học “Ngô Quyền và sự nghiệp trung hưng đất nước”

Hội thảo “Ngô Quyền và sự nghiệp trung hưng đất nước” - Ảnh: Minh Anh

Hội thảo do Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam phối hợp với Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long-Hà Nội tổ chức với sự tham dự của gần 100 đại biểu đại diện các cơ quan của Thành phố, các viện nghiên cứu, các trường đại học cùng nhiều nhà khoa học thuộc các lĩnh vực Lịch sử, Khảo cổ, Hán Nôm, Bảo tồn bảo tàng, Hội đồng Ngô tộc Việt Nam…

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND thành phố Ngô Văn Quý khẳng định Chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền có ý nghĩa lịch sử to lớn, là mốc son chói lọi chấm dứt hơn một nghìn năm Bắc thuộc; phá tan mưu đồ “đồng hóa” của chủ nghĩa Đại Hán tộc; mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc - Kỷ nguyên phát triển của quốc gia phong kiến độc lập, tự chủ, trên đất nước Việt Nam. Chiến thắng đó đã để lại cho chúng ta nhiều kinh nghiệm quý, nhất là nghệ thuật đánh bại quân xâm lược ngay từ cửa ngõ đất nước. Chiến thắng Bạch Đằng lịch sử là cơ sở có ý nghĩa quyết định để mùa Xuân năm 939, Ngô Quyền tiến lên xây dựng một chính quyền hoàn toàn độc lập. Ông xưng Vương hiệu, định đô ở Cổ Loa - kinh đô của nhà nước Âu Lạc thời An Dương vương và trị vì từ năm 939 đến năm 944.

Theo Phó Chủ tịch Ngô Văn Quý, Hội thảo này là sự kiện mở đầu cho chuỗi các hoạt động kỷ niệm 1080 năm người anh hùng dân tộc Ngô Quyền sau khi đánh thắng quân Nam Hán xâm lược trên sông Bạch Đằng, xưng vương và định đô tại mảnh đất Cổ Loa lịch sử (939 - 2019). Qua các hoạt động nhằm tỏ lòng thành kính, tưởng nhớ đến vị Vua đầu tiên trong lịch sử nước ta, vị Tổ Trung hưng của đất nước, từ đó, phát huy tinh thần yêu nước, ý thức tự chủ, tự cường và xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh, xứng đáng với truyền thống kiên cường của các thế hệ cha ông.

Ngô Quyền sinh ra trong một dòng họ hào trưởng có thế lực ở châu Đường Lâm (nay thuộc xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội). Ngô Quyền là người tài giỏi, khôi ngô, tuấn tú. Tiết độ sứ Dương Đình Nghệ chọn ông làm nha tướng, yêu mến và gả con gái cho, sau đó, giao cho ông cai quản châu Ái (Thanh Hóa ngày nay).

Mô phỏng trận Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938

Trải qua hơn 1000 năm Bắc thuộc và chống Bắc thuộc, bước sang thế kỷ X, lịch sử Việt Nam có một bước ngoặt lớn: Khúc Thừa Dụ giành quyền tự chủ, tự xưng là Tiết độ sứ, nghĩa là trên danh vẫn tự coi mình như một đại diện của chính quyền nhà Đường, nhưng thực chất Khúc Thừa Dụ tập trung xây dựng chính quyền tự chủ. Năm 939, lợi dụng tình hình rối ren do việc Kiều Công Tiễn sang cầu cứu khi bị Ngô Quyền tấn công, nhà Nam Hán huy động quân đội gồm hàng chục vạn quân thực hiện ý đồ xâm lược nước ta. Đoán trước được ý đồ “nội công, ngoại kích” của giặc, Ngô Quyền đã tập hợp các tướng lĩnh, hào kiệt, kéo quân từ Ái Châu ra nhanh chóng diệt trừ tên phản quốc Kiều Công Tiễn và bè đảng, dập tắt mối họa bên trong, làm thất bại ngay từ đầu âm mưu dùng nội ứng của vương triều Nam Hán.

Trước thế giặc mạnh, Ngô Quyền một mặt kêu gọi, động viên nhân dân phát huy sức mạnh cố kết cộng đồng và khí thế độc lập của dân tộc, tạo sức mạnh tổng hợp để đối phó với các mũi tiến công của quân xâm lược. Mặt khác, ông chủ trương lợi dụng địa hình hiểm trở của núi rừng, sông nước vùng Đông Bắc bày một thế trận hiểm hóc và tập trung lực lượng mạnh để tiến hành trận chiến lớn, đánh bại quân Nam Hán ngay tại cửa sông Bạch Đằng vào mùa Đông năm 938.

Tại Hội thảo, các nhà khoa học, các chuyên gia, các nhà quản lý, các đại biểu đã tập trung tham luận, thảo luận về các vấn đề liên quan đến Thân thế, sự nghiệp Ngô Quyền và ý nghĩa to lớn của chiến thắng Bạch Đằng kết thúc hơn 1000 năm Bắc Thuộc, mở ra một thời kì độc lập lâu dài của dân tộc Việt Nam; công cuộc xưng vương, định đô ở Cổ Loa, những đóng góp của Ngô Quyền xây dựng một chính quyền hoàn toàn độc lập; những di sản liên quan đến Ngô Quyền cũng như hướng nghiên cứu bảo tồn và phát huy giá trị nhằm vinh danh công lao to lớn của Đức vua Ngô Quyền với đất nước.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Trần Việt Anh, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội cho rằng kết quả của Hội thảo khoa học “Ngô Quyền và sự nghiệp trung hưng đất nước” là nguồn tư liệu khoa học nhằm tiến tới tổ chức trọng thể kỷ niệm 1080 năm ngày Ngô Quyền xưng vương, định đô ở mảnh đất Cổ Loa lịch sử, kết thúc hơn 1000 năm Bắc thuộc của nước ta, mở ra một kỷ nguyên mới cho nền văn minh Đại Việt. Và cũng trên cơ sở này cùng các nguồn tư liệu đã công bố, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội tiếp tục tiến hành nghiên cứu và phát huy giá trị các nguồn tư liệu liên quan đến Ngô Quyền tại Cổ Loa thông qua các hình thức trưng bày chuyên đề, xây dựng đền thờ Ngô Quyền… để tỏ lòng thành kính đối với Vị tổ trung hưng của đất nước.

Minh Anh