Khắc phục tình trạng ngập úng do mưa lớn tại khu vực phía Tây Hà Nội

Ngập úng do lượng mưa vượt ngưỡng

Đại diện Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội cho biết, Hà Nội những ngày gần đây thường xảy ra những cơn mưa lớn với lượng mưa vượt ngưỡng, điển hình, mới đây do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 2 suy yếu thành áp thấp nhiệt đới, đêm ngày 23, sáng ngày 24/7 trên địa bàn thành phố xảy ra mưa trên diện rộng. Tổng lượng mưa đo được tại thời điểm 6 giờ ngày 24/7 dao động từ 138mm đến 295,8mm. 

Trong đó, quận Hoàn Kiếm 167,6mm; Hoàng Mai 266,3mm; Ba Đình 159,1mm; Cầu Giấy 161,3mm; Hai Bà Trưng 190,4mm; Tây Hồ 138 mm; Đống Đa 151,1mm; Nam Từ Liêm 212,2mm; Thanh Xuân 202,4mm; Hà Đông 295,8mm; Long Biên 171,8mm; Sóc Sơn 136,7mm; Quốc Oai 274,1mm; Đông Anh 215,7mm; Thanh Oai 256,4mm; Thanh Trì 222,5mm; Đan Phượng 180,4mm; Gia Lâm 175,3mm; Ứng Hoà 205,1mm…

Lượng mưa lớn diễn ra trên diện rộng trong một thời gian dài đã khiến mực nước tại các sông dâng cao, phát sinh hàng loạt các điểm ngập úng như: Đàm Quang Trung, Cổ Linh, Ngọc Lâm, Hoa Lâm, Vũ Xuân Thiều trung bình 20 - 25cm, Hoàng Như Tiếp ngập 10cm (quận Long Biên); Phan Văn Trường; Dương Đình Nghệ (quận Cầu Giấy); Tòa nhà UDIC - Võ Chí Công (quận Tây Hồ)… đặc biệt là khu vực Triều Khúc (quận Thanh Xuân); Phùng Hưng (Yên Xá), điểm QL6 bến xe Yên Nghĩa, đường Quyết Thắng (quận Hà Đông); Đại lộ Thăng Long, các hầm chui… rơi vào cảnh ngập úng kéo dài, ngập từ đường và nhà dân, nhấn chìm nhiều xe máy, giao thông đi lại khó khăn.

Ngay trong sáng 24/7, dù mưa đã tạnh nhưng một số tuyến đường trong các khu đô thị Geleximco khu A, khu B và hàng loạt nhà liền kề của khu biệt thự Thiên Đường Bảo Sơn, khu đô thị Văn Quán vẫn chìm trong "biển" nước mưa. Nhiều ô tô cố gắng di chuyển qua bị chết máy, ngập sâu trong nước.

Trong buổi sáng và buổi trưa ngày 25/7, mặc dù trời không mưa, nhưng tại ngã ba Xa La, hay tại trục đường Phùng Hưng - Cầu Bươu đoạn qua bệnh viện K Tân Triều nước vẫn ngập gần lút bánh xe máy.

Trên thực tế, khu vực phía Tây, Đại lộ Thăng Long, đoạn qua địa phận quận Nam Từ Liêm như ngã ba Lê Trọng Tấn, hầm chui số 3, 5, 6, nút giao An Khánh từ lâu đã nằm trong danh sách các “điểm đen” về thoát nước trên địa bàn thành phố Hà Nội. Đáng lưu ý, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan, diễn biến khó lường như hiện nay, các trận mưa lớn kỷ lục được cảnh báo sẽ còn tiếp tục gây nguy cơ ngập úng kéo dài tại khu vực trên.

Đại diện Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội cho hay, nguyên nhân khiến các khu vực phía Tây như: tuyến Đại lộ Thăng Long, khu vực Triều Khúc, Văn Quán… xảy ra úng ngập kéo dài là do đây là các điểm trũng so với khu vực, cao độ nền thấp hơn khu vực xung quanh nên khi mưa lớn, nước chảy theo mặt đường dồn về nhanh gây ra úng ngập cục bộ.

Mặt khác, do hệ thống thoát nước vận hành theo nguyên lý tự chảy nhưng các trạm bơm đầu mối hiện nay chưa được xây dựng hoàn thiện đồng bộ theo quy hoạch nên việc tiêu thoát nước ra nguồn xả còn hạn chế.

Còn đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, từ sáng đến đầu giờ chiều 25/7, tuy trời không mưa nhưng do nước sông Nhuệ dâng cao hơn 2 mét so khu vực nội đô nên nước đã dâng ngược vào các khu dân cư, trong đó có các tuyến đường nằm gần phía dòng sông chảy qua.

KTS. Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, tình trạng ngập úng trên là do lượng mưa quá lớn. Thứ hai là do hệ thống thoát nước mưa của khu vực hiện chưa giải quyết được cuối nguồn, tức là chưa liên kết được hạ tầng thoát nước của các khu đô thị này với trục thoát nước chính bên ngoài. Bởi bản thân hệ thống thoát nước trục chính bên ngoài các khu đô thị này cũng chưa lắp đặt trạm bơm cuối nguồn nên không thoát nước kịp thời, dẫn tới tình trạng mưa lớn là ngập sâu.

Cũng theo KTS Đào Ngọc Nghiêm, cốt nền các khu đô thị phía Tây rất cao, hầu hết các khu đô thị mới được cấp phép tại Hà Nội quy hoạch theo cốt nền mới, chia theo 4 vùng thoát nước đô thị. Riêng đối với nút giao giữa đường Lê Trọng Tấn - đại lộ Thăng Long, đây là khu vực có cốt thấp nhất khu vực, nhiều lần bị ngập nên thành phố đã lên phương án xây hầm ngầm và phương án đào thêm hồ điều hòa để thoát nước.

Cần đầu tư xây dựng các công trình tiêu thoát nước theo quy hoạch

Trước tình trạng nước sông Nhuệ dâng cao hơn mực nước các con sông trong nội thành, gây ngập úng, ngày 25/7, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thông Hà Nội đã thống nhất với Sở Xây dựng Hà Nội mở, xả đập Thanh Liệt (tại Thanh Trì) để nước từ sông Nhuệ chảy vào sông Tô Lịch, sau đó trạm bơm Yên Sở sẽ bơm hỗ trợ, xả nước ra sông Hồng.

Đến 17h chiều ngày 25/7, đại diện Công ty Thoát nước Hà Nội cho biết, do xả đập Thanh Liệt nên mực nước sông Nhuệ đã hạ mạnh và giảm, giải quyết được ngập úng tại nhiều tuyến phố vốn đang bị ngập trong 2 ngày qua.

Để khắc phục tình trạng ngập úng do mưa lớn tại khu vực phía Tây Hà Nội, đại diện Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội cho biết, trước mắt đơn vị sẽ phối hợp chặt chẽ với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công ty Thuỷ lợi sông Nhuệ thống nhất quy trình phối hợp trong công tác khống chế mực nước sông Nhuệ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiêu thoát nước của lưu vực ra sông Nhuệ.

Bên cạnh đó, phối hợp chặt chẽ với các chủ đầu tư có công trình, dự án thi công ảnh hưởng đến hệ thống thoát nước, thống nhất phương án dẫn dòng, phối hợp ứng trực, thanh thải, phá đập quây khi có mưa…

Tuy nhiên, đây chỉ là những biện pháp trước mắt, về lâu về dài Hà Nội cần đầu tư xây dựng các công trình tiêu thoát nước theo quy hoạch như: các trạm bơm Nam Thăng Long 9m3/s, Ba Xã 20m3/s và hệ thống các hồ điều hoà như Cổ Nhuế 1, 2, Phú Đô…để giảm thiểu tình trạng ngập úng cho khu vực này.

Đặc biệt, đối với khu vực Đại lộ Thăng Long, đại diện Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội cho biết, đề bảo đảm thoát nước cho khu vực này trong giai đoạn trạm bơm Yên Nghĩa chưa thể vận hành đủ công suất thiết kế, đơn vị đề xuất xây dựng các trạm bơm dã chiến như: trạm bơm Đìa Sáo cuối kênh T2-4-2 để hạ thấp mực nước trên kênh; trạm bơm Đồng Tép bơm hạ mực nước kênh Đồng Tép và kênh Trung Thượng trước, trong và sau khi mưa nhằm giảm mức độ úng ngập cũng như thời gian ngập cho khu vực…

Cùng với đó, các đơn vị chức năng cần đầu tư xây dựng các công trình tiêu thoát nước theo quy hoạch như: trạm bơm Liên Mạc 170m3/s, Liên Trung 30m3/s, Yên Thái 54m3/s, Đào Nguyên 25m3/s, Cao Viên 60m3/s… cùng với 531ha hồ điều hoà và cụm công trình đầu mối kèm theo và xây dựng hệ thống thoát nước dọc tuyến Đại lộ Thăng Long theo quy hoạch để dẫn nước thoát ra sông Đáy qua trạm bơm Đào Nguyên.

Còn theo KTS Đào Ngọc Nghiêm, để hoàn thiện hệ thống thoát nước khu vực này, theo Luật Đất đai mới trước hết phải hoàn thiện quy hoạch không gian ngầm khu vực, qua đó tạo sự liên kết với trục thoát nước chính trong khu vực, xác định vị trí đào hồ điều hòa để thoát nước, tránh ngập úng.

Thùy Chi