Khai mạc triển lãm ‘Khoa thi Hương cuối thế kỷ XIX’

Phát biểu khai mạc Giám đốc Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu - Quốc Tử Giám Lê Xuân Kiêu cho biết, triển lãm "Khoa thi Hương cuối thế kỷ 19" trong khuôn khổ các hoạt động của Photo Hanoi '25 được tổ chức trong bối cảnh Văn Miếu - Quốc Tử Giám có các hoạt động kỷ niệm 950 năm khoa thi đầu tiên, Minh kinh bác học, dưới triều vua Lý Nhân Tông để chọn các bậc hiền tài cho đất nước. Thời gian triển lãm diễn ra trong tháng di sản, kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam càng thêm ý nghĩa.

Những ngày qua, khách tham quan Văn Miếu và công chúng rất hào hứng với một cảnh quan mới, lần đầu tiên một triển lãm được đưa ra ngoài hàng rào của di tích, để cho mọi người được tiếp cận thuận lợi nhất, gần nhất với các bức ảnh quý giá này.

"Chúng tôi hy vọng triển lãm là cảm hứng, nuôi dưỡng tinh thần về giá trị của sự học, sự kết nối những giá trị tiêu biểu của Đạo Học Việt Nam: tinh thần hiếu học, tôn sư trọng đạo và trọng dụng nhân tài với Bốn trụ cột giáo dục của UNESCO: Học để biết, học để làm, học để hoàn thiện bản thân mình, học để cùng chung sống", Giám đốc Lê Xuân Kiêu nhấn mạnh.

Ông Eric Soulier, Tham tán Hợp tác và hoạt động văn hóa của Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam, Giám đốc Viện Pháp tại Việt Nam chia sẻ: "Triển lãm ảnh của André Salles nằm dọc theo khuôn viên Văn Miếu- Quốc Tử Giám là một biểu tượng mạnh mẽ cho sự giao thoa giữa địa điểm và các triển lãm của Photo Hanoi. Các tác phẩm được trưng bày trong một không gian tre, lấy cảm hứng từ kiến trúc của các trường thi xưa, dọc theo những bức tường của nơi là biểu tượng Nho giáo nhưng cũng là di tích văn hóa lịch sử của kinh đô Thăng Long xưa".

Phát biểu tại triển lãm, ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam cho biết, thông qua bộ ảnh độc đáo của Firmin-André Salles, triển lãm đưa chúng ta trở về năm 1897, tới kỳ thi Hương cuối cùng tại Nam Định. Những hình ảnh này ghi lại một thế giới vừa nghiêm cẩn vừa sôi động: hàng hàng lớp lớp sĩ tử bên mực, bút dưới mái tranh, một xã hội đang trên ngưỡng chuyển đổi. Chúng nhắc nhở chúng ta về vai trò sâu sắc của giáo dục và tri thức trong việc hình thành bản sắc Việt.

Việc chúng ta mở triển lãm ngay tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, nơi từng là trung tâm học vấn của triều đình, thật là ý nghĩa. Hôm nay, nơi này vẫn giữ vai trò biểu tượng của việc học, và giờ đây cũng là nơi giao thoa giữa di sản, nghệ thuật và suy tưởng.

"Tại UNESCO, chúng tôi tin rằng sáng tạo là một trong những con đường mạnh mẽ nhất để kết nối di sản với tương lai. Triển lãm này hiện thực hóa ý tưởng ấy bằng cách cho phép lịch sử được kể qua ống kính nhiếp ảnh; không chỉ những gì đã thấy, mà còn cách con người từng nghĩ, từng mơ và từng chuyển mình", ông Jonathan Wallace Baker bày tỏ.

Triển lãm "Khoa Thi Hương cuối thế kỷ XIX" giới thiệu những bức ảnh của nhiếp ảnh gia André Salles ghi lại kỳ thi Hương năm 1897 tại Nam Định sẽ được triển lãm trong một không gian bằng tre độc đáo, lấy cảm hứng từ chính kiến trúc của các trường thi xưa.

Thi Hương là phần cốt lõi trong hệ thống khoa cử Nho học. Khoa Đinh Dậu 1897 diễn ra trong bối cảnh nền Nho giáo nước nhà đang dần suy thoái và bị thay thế bởi chữ Quốc ngữ. Những bức ảnh trưng bày là tư liệu hiếm hoi còn lưu giữ được, truyền tải chân thực không khí trang nghiêm nhưng cũng đầy náo nhiệt của trường thi xưa.

Triển lãm ngoài trưng bày kho ảnh quý giá, còn khơi gợi đối thoại về vai trò nhiếp ảnh trong nhận thức lịch sử, đồng thời hi vọng mang đến kiến thức bổ ích về kỹ thuật chụp ảnh phong kiến cho công chúng.

Minh Thư