Không gian công cộng: Cần được quan tâm đầu tư hơn

Còn "khát" sân chơi công cộng

Sau khi TP. Hà Nội mở rộng địa giới hành chính, khu vực phát triển tính từ Vành đai 2 trở ra là những khu đô thị mới, đường phố mới rộng vài chục mét với hàng trăm tòa nhà cao hàng chục tầng. Thế nhưng, chính những nơi được coi là phát triển hiện đại này lại rất thiếu cây xanh, mặt nước, công viên, không gian công cộng…

Mặc dù đang sống ở những khu đô thị hiện đại nhưng không chỉ vật vã, khổ sở vì quá tải, ùn tắc vì thiếu đường đi lại, người dân còn phải chịu cảnh bức bí do thiếu không gian cho những hoạt động cộng đồng như công viên, vườn hoa, chỗ vui chơi cho trẻ em…

Theo thống kê, TP. Hà Nội, đô thị có mật độ dân cư đông nhất cả nước nhưng mới có 200 điểm vui chơi. Tại 4 quận nội thành như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng, có gần 30 điểm vườn hoa, vui chơi công cộng, chiếm 1,92% tổng diện tích đất, nhưng cũng không đủ chỗ cho trẻ em đến vui chơi vào những ngày hè hoặc dịp lễ tết.

Theo KTS Đinh Đăng Hải, chuyên gia Dự án Thành phố Sống tốt, Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam, hiện nay, diện tích không gian công cộng ở Hà Nội rất hạn chế, trung bình người dân Hà Nội chỉ có 3m2 diện tích không gian công cộng/người. Thậm chí, theo thống kê tại khu vực quận Hoàn Kiếm có khoảng 13 vườn hoa, với diện tích chia theo đầu người thì mỗi người dân ở đây chỉ có khoảng 0,1m2.

Đặc biệt, tại khu vực phố cổ còn hạn hẹp hơn, khi gần 7 vạn người mới có duy nhất vườn hoa Đường Thành, phường Cửa Đông với diện tích 990m2. Hà Nội còn một khoảng cách rất xa mới đạt chuẩn về không gian công cộng so với các thành phố khác trên thế giới.

Nhiều chuyên gia cũng cho hay, những năm gần đây, không gian công cộng được hình thành nhiều tại Hà Nội, điển hình như dự án con đường gốm sứ. Tuy nhiên, phần lớn không gian công cộng còn thiếu tính bền vững. Ví dụ như những dự án vẽ hoa văn trên nền gạch của phố Tràng Tiền chỉ tồn tại được vài tháng đã hư hỏng hay tình trạng con đường gốm sứ bị bong tróc…

Tăng cường cải tạo, xây mới vườn hoa, công viên

PGS.TS Phạm Quỳnh Phương (Đại học quốc gia Hà Nội), không gian công cộng đặc biệt quan trọng đối với đời sống văn hóa, nhất là với những đô thị chật chội và ngột ngạt, địa điểm này có vai trò như "châm cứu, chữa lành" cho sức khỏe tinh thần.

Chính vì vậy, dù có diện tích nhỏ hẹp hay quy mô rộng lớn, những không gian này cần được kiến tạo để trở thành những không gian văn hóa thực thụ, một môi trường văn hóa nuôi dưỡng tâm hồn cộng đồng, góp phần tạo nên một thành phố sống tốt và nhân văn; trong đó có vai trò không nhỏ của nghệ thuật công cộng.

Theo KTS Trần Huy Ánh, Hội Kiến trúc sư Hà Nội, Thủ đô đang đứng trước một giai đoạn phát triển về chất chứ không phải theo số lượng. Bởi vậy, không có lý do gì chúng ta không quan tâm nhiều hơn đến phát triển không gian công cộng, để chứng minh rằng chúng ta dù không phải Thành phố giàu nhất nhưng là Thành phố vì con người nhiều nhất.

Chia sẻ về giải pháp, ông Trần Huy Ánh cho rằng, khi có quyết tâm sẽ tìm ra cách để tạo ra không gian ưng ý và đủ sức thu hút người dân. Ông lấy dẫn chứng, trong 5 năm qua, một quận có diện tích chật hẹp như Hoàn Kiếm đã sáng tạo và lập ra 13 không gian công cộng, điển hình như không gian phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm, phố nghệ thuật Phùng Hưng, không gian công cộng ven sông Hồng tại phường Phúc Tân…

Đáng chú ý, Chương trình số 03-CTr/TU của Thành ủy về "Chỉnh trang đô thị, phát triển đô thị và kinh tế đô thị TP. Hà Nội giai đoạn 2021-2025", một trong 19 chỉ tiêu cụ thể được xác định là cải tạo nâng cấp 45 công viên, vườn hoa hiện có và đầu tư xây dựng mới 5 công viên, vườn hoa…

Để cụ thể hóa, mới đây, Thường trực HĐND TP. Hà Nội đã có văn bản đề nghị UBND Thành phố chỉ đạo rà soát thực trạng công tác quản lý, duy tu, duy trì công viên, vườn hoa trên địa bàn TP. Hà Nội. Các giải pháp về đầu tư, quản lý sau đầu tư trong thời gian tới. Kế hoạch, danh mục công viên, vườn hoa cụ thể đề xuất đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp trong giai đoạn 2021-2025.

Hay thực trạng công tác trồng, chăm sóc, duy tu duy trì cây xanh trên địa bàn TP. Hà Nội. Kế hoạch, đề xuất trồng mới, thay thế trên tuyến phố cũ và trồng mới trên các tuyến đường, tuyến phố mới mở giai đoạn 2021-2025...Như vậy, trong tương lai không xa, Hà Nội sẽ có nhiều hơn không gian công cộng cho người dân Thủ đô.

Thành Nam