Lưu ý những dị tật bẩm sinh khó phát hiện ở trẻ
(Chinhphu.vn) - Khoa Phẫu thuật Nhi và trẻ sơ sinh (BV Việt Đức) đang điều trị dị tật thận ứ nước cho bệnh nhi N.Q.H (10 tuổi, Hà Nội). Thận ứ nước là một trong những dị tật bẩm sinh có thể phát hiện sớm từ khi trẻ còn trong bào thai. Vì vậy, bệnh nhi 10 tuổi mới được phát hiện bệnh là muộn. Dị tật này nên được phẫu thuật trước 5 tuổi.
Theo lời kể của gia đình, khi còn nhỏ, bệnh nhi hay đau bụng nhưng tự khỏi nên gia đình không đưa cháu đi khám bệnh. Gần đây, buổi sáng ngủ dậy, trẻ đi tiểu, kêu đau bụng nhưng cũng chỉ thoáng qua. Sau đó, trẻ bị ngộ độc thức ăn, nôn và đi ngoài nên được gia đình đưa đi khám tại Bệnh viện Bạch Mai.
Tại đây, các bác sĩ siêu âm và chẩn đoán, trẻ bị giãn niệu quản, giãn đài bể thận và chuyển trẻ tới Bệnh viện Việt Đức để phẫu thuật.
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Việt Hoa, Trưởng khoa Phẫu thuật Nhi và trẻ sơ sinh, Bệnh viện Việt Đức, thận ứ nước là một trong những dị tật bẩm sinh có thể được phát hiện sớm từ khi trẻ còn trong bào thai. Với trường hợp bệnh nhi này, 10 tuổi trẻ mới được phát hiện bệnh là muộn, đáng lẽ trẻ phải được phẫu thuật sửa chữa dị tật trước 5 tuổi.
Thận ứ nước là bệnh bẩm sinh và có nhiều nguyên nhân gây bệnh, một phần là do hẹp phần nối bể thận niệu quản hoặc bàng quang, niệu đạo của trẻ có hội chứng van niệu đạo sau cũng gây ứ nước tiểu.
Bác sĩ Nguyễn Việt Hoa cũng cho biết, thông thường, những dị tật bẩm sinh của trẻ được phát hiện sớm, ngay từ trong bào thai, để có thể theo dõi ngay sau khi sinh, lập kế hoạch can thiệp vào thời điểm thích hợp. Nếu trẻ ứ nước ở thận, nặng độ 3 - 4 thì phải can thiệp ngay trong giai đoạn sơ sinh, tức là từ 1 tháng trở đi, nếu độ 1 - 2 thì có các mốc thời điểm sau sinh, có thể trong 1 tuổi chưa cần can thiệp, nhưng sau 1 tuổi nếu các chức năng giảm thì phải đánh giá để có chỉ định can thiệp sớm. Tuy nhiên, có trường hợp không có triệu chứng nên không phát hiện bệnh, vì bệnh này rất thầm lặng, làm thận của trẻ bị ứ nước, dẫn đến nhiễm trùng tiết niệu, suy giảm chức năng thận.
Nếu được phát hiện và mổ sớm sẽ gần như phục hồi chức năng thận của bệnh nhi, nếu để muộn thì chức năng giảm dần thì việc hồi phục khó hơn, bác sĩ Nguyễn Việt Hoa cho biết.
Mỗi năm, khoa Phẫu thuật Nhi và trẻ sơ sinh, Bệnh viện Việt Đức thực hiện khám bệnh cho khoảng 10.000 trẻ và phẫu thuật trung bình 2.000 ca/năm, trong đó có nhiều trường hợp bệnh lý phức tạp. Nhiều dị tật bẩm sinh ở trẻ nhỏ như tim mạch, thần kinh, chi…cũng được can ngay sau khi sinh do được phát hiện từ khi trước sinh. Tuy nhiên, dị tật tiết niệu sinh dục ở trẻ nếu không có biểu hiện ra ngoài thì rất khó phát hiện để điều trị sớm. Các bệnh như thận ứ nước, nhiễm trùng tiết niệu… để lâu sẽ ảnh hưởng đến chức năng thận của trẻ, lớn lên gây tình trạng suy thận. Đây là bệnh lý đứng số 1 trong số các dị tật bẩm sinh hiện nay.
Nếu can thiệp sớm sẽ giúp trẻ tránh được nhiều nguy cơ như nhiễm trùng tiết niệu, ảnh hưởng tới cấu trúc của bộ phận sinh dục.
Các chuyên y tế cũng khuyến cáo, với những dị tật tiềm ẩn, nếu trẻ được phát hiện sớm (từ 1 -2 tuổi) thì khả năng phục hồi tốt, ít bị sang chấn tâm lý, tự ti mặc cảm. Vì vậy, khi thấy dấu hiệu bất thường ở trẻ, cha mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để kịp thời phát hiện bệnh và điều trị sớm nhất.
Với mục tiêu phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý bẩm sinh ở trẻ, hàng năm, Bệnh viện Việt Đức tổ chức chương trình khám, tư vấn miễn phí các bệnh lý thường gặp ở trẻ em.
Vào ngày 21/5 tới, các bác sĩ khoa Phẫu thuật Nhi và trẻ sơ sinh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức sẽ tổ chức chương trình khám, tư vấn miễn phí các bệnh lý thường gặp ở trẻ em. Thời gian từ 7h30 - 16h00 tại Phòng khám số 258, tầng 2 nhà C2, khu Khám bệnh theo yêu cầu, Bệnh viện Việt Đức.
Tại đây, trẻ sẽ được các bác sĩ khám, tư vấn, chụp X-quang và siêu âm miễn phí nhằm phát hiện các bệnh lý thường gặp như: phát hiện sớm các khối u; các dị tật sinh dục như lỗ tiểu lệch thấp, lệch cao, ẩn tinh hoàn, chít hẹp bao quy đầu…; các bệnh lý thận tiết niệu như: giãn thận, niệu quản, đái rỉ…; các bệnh lý tiêu hóa như: táo bón, dị tật hậu môn, các khối u bẩm sinh…; các dị tật tay, chân, lồng ngực như: thừa ngón, biến dạng chi, lõm xương ngực.
Đặc biệt, trẻ có hoàn cảnh khó khăn, người dân tộc vùng sâu vùng xa sẽ được khoa Phẫu thuật Nhi và trẻ sơ sinh, Bệnh viện Việt Đức hỗ trợ kinh phí.
Hiền Minh