Mít tinh hưởng ứng hưởng ứng Ngày Dân số thế giới (11/7)

Phát biểu tại lễ mít tinh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Trần Văn Chung cho biết, theo dự báo, năm nay dân số thế giới sẽ đạt khoảng 8 tỷ người. Vì vậy, kỷ niệm ngày Dân số thế giới, Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc đã lựa chọn chủ đề "Thế giới 8 tỷ người: Để hướng tới một tương lai bền vững cho tất cả mọi người, cần khai khác cơ hội và đảm bảo quyền, lựa chọn cho tất cả mọi người".

Tại Việt Nam, hơn 60 năm qua, công tác dân số đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Trước hết, nước ta khống chế thành công tốc độ gia tăng dân số quá nhanh, giữ được quy mô dân số phù hợp và duy trì tỷ suất sinh thay thế suốt hơn 10 năm qua. 

Mức sinh giảm, số người sinh ra giảm đã làm cho tỷ trọng dân số dưới 15 tuổi của Việt Nam giảm từ 42% vào năm 1979 xuống còn 25% vào năm 2015. Ngược lại, tỷ trọng dân số trong độ tuổi lao động (15 - 64) tăng từ 53% lên 68,4% (2015). Chất lượng dân số Việt Nam ngày càng được cải thiện, tuổi thọ trung bình ngày càng tăng. Tỷ lệ suy dinh dưỡng và tỷ suất tử vong trẻ em giảm. Tầm vóc thể lực của người Việt Nam có bước cải thiện.

Hà Nội là thành phố đông dân thứ hai của cả nước và cũng có mật độ dân số cao thứ hai trong 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Toàn thành phố đã đạt mức sinh thay thế. Tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên tuy có giảm so mỗi năm nhưng chưa bền vững. Bên cạnh đó, tỷ lệ tăng dân số hàng năm ở mức cao tạo ra áp lực lớn cho kinh tế - xã hội Thủ đô. 

Nhận thức được tầm quan trọng của công tác dân số, ngay sau khi Nghị quyết số 21-NQ/TW ra đời, Thành ủy Hà Nội đã  triển khai thực hiện, đẩy mạnh công tác dân số trong tình hình mới. Năm 2021, công tác dân số của thành phố đã đạt và vượt các chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Tỷ suất sinh toàn thành phố năm 2021 giảm 0,92‰ giảm 0,25‰ so với năm 2020 (vượt chỉ tiêu giao), tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên đạt chỉ tiêu giao giảm 0,1% so với năm 2020. Tỷ số giới tính khi sinh là 112,5 trẻ trai/100 trẻ gái.

Tỷ lệ sàng lọc trước sinh năm 2021 đạt 85,07% (vượt chỉ tiêu được giao). Hiện nay, Hà Nội thực hiện nhiều mô hình được duy trì và nhân rộng như: Mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại cộng đồng; mô hình can thiệp truyền thông chăm sóc sức khỏe sinh sản/Kế hoạch hóa gia đình tới vùng dân cư đặc thù; mô hình chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên…

Tại quận Ba Đình, quá trình già hóa dân số tăng nhanh ( chiếm sấp sỉ 22% dân số) và là một trong những quận có dân số già đứng đầu thành phố. Tỷ lệ chênh lệch giới tính khi sinh đang có xu hướng tăng, một số các hoạt động nâng cao chất lượng dân số còn gặp những trở ngại khi triển khai thực hiện.

Vì vậy, quận Ba Đình đã xác định việc có những ước tính chính xác về xu hướng dân số và dự báo đáng tin cậy về những thay đổi trong tương lai, bao gồm quy mô dân số và cơ cấu dân số theo độ tuổi, giới tính là cần thiết cho việc xây dựng, thực hiện chính sách, kế hoạch và là hướng dẫn để hỗ trợ các ngành đi theo con đường bền vững sự phát triển. Việc đảm bảo tất cả mọi người đều được quan tâm có thể cho phép quận đánh giá tốt hơn nhu cầu của dân số đang thay đổi, đồng thời vạch ra một con đường chắc chắn hơn để giải quyết những nhu cầu đó về khả năng phục hồi nhân khẩu học. 

Theo ông Nguyễn Văn Chung, dù đã đạt được nhiều kết quả nhưng công tác dân số ở Thủ đô vẫn đang đứng trước nhiều khó khăn thách thức như tốc độ gia tăng dân số cơ học hàng năm ở mức cao, góp phần làm tăng quy mô dân số; quy mô dân số lớn, địa bàn dân cư rộng, dân trí không đồng đều, nhận thức và tâm lý muốn có nhiều con và thích có con trai vẫn là nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở mức cao.

Chính vì vậy, Hà Nội cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo về công tác dân số bằng 4 nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, các địa phương, đơn vị tiếp tục quán triệt và phổ biến nội dung Nghị quyết số 21-NQ/TW đến các sở, ban, ngành, địa phương, tổ chức Đảng các cấp, MTTQ Việt Nam, các tổ chức và tầng lớp nhân dân, tạo sự đồng thuận cao trong toàn xã hội về chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển.

Đồng thời tiếp tục thực hiện có hiệu quả các đề án, kế hoạch của thành phố về công tác dân số theo tinh thần Nghị quyết Trung ương số 21-NQ/TW; các địa phương, đơn vị đẩy mạnh hoạt động can thiệp mô hình nâng cao chất lượng dân số thủ đô trong tình hình mới. Đồng thời ừng bước nâng cao chất lượng dân số; đưa tỷ số giới tính khi sinh dần về mức cân bằng tự nhiên; phân bố dân số hợp lý, góp phần phát triển thủ đô nhanh và bền vững.

Thiện Tâm