Nỗ lực để nâng cao thể lực, tầm vóc người dân
(Chinhphu.vn) - Với mục tiêu xây dựng một thế hệ công dân Thủ đô khỏe mạnh, năng động, có tầm vóc và thể lực đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới, Hà Nội đang triển khai hàng loạt giải pháp đồng bộ nhằm cải thiện chất lượng giống nòi và nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Nâng cao thể chất vì một Thủ đô khoẻ mạnh. Ảnh: VGP/Thiện Tâm
Theo đó, nhiều chương trình từ cấp thành phố đến cơ sở được thực hiện thường xuyên, bám sát nhu cầu thực tiễn, hướng tới mục tiêu tạo nền tảng vững chắc cho nguồn nhân lực chất lượng cao của Thủ đô trong tương lai.
Trong nhiều năm qua, ngành Y tế Hà Nội xác định dinh dưỡng và sức khỏe thể chất là hai yếu tố then chốt quyết định sự phát triển toàn diện của trẻ em và thanh thiếu niên – nhóm dân số nòng cốt của thành phố. Vì vậy, Sở Y tế đã triển khai hàng loạt hoạt động cải thiện dinh dưỡng cộng đồng, nâng cao chất lượng bữa ăn cho bà mẹ và trẻ em, tập trung chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời – giai đoạn được xem như "cửa sổ vàng" để phát triển chiều cao, trí tuệ và thể lực. Cùng với đó, hoạt động cân đo, sàng lọc tình trạng dinh dưỡng cho trẻ dưới 5 tuổi được duy trì định kỳ mỗi tháng, giúp phát hiện sớm trẻ suy dinh dưỡng hoặc thừa cân để có biện pháp hỗ trợ kịp thời.
Một trong những chiến dịch nổi bật nhiều năm nay là Ngày Vi chất dinh dưỡng, được tổ chức hai lần mỗi năm nhằm bổ sung vitamin A cho trẻ nhỏ. Đây là hoạt động quan trọng giúp phòng ngừa thiếu vi chất – nguyên nhân trực tiếp dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe, ảnh hưởng đến phát triển tầm vóc trẻ em. Ngoài ra, ngành Y tế còn tăng cường tư vấn, truyền thông về chế độ ăn uống hợp lý, thay đổi thói quen dinh dưỡng và xây dựng lối sống lành mạnh cho người dân.
Song song với ngành Y tế, ngành Giáo dục Hà Nội cũng đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc nâng cao thể lực, tầm vóc của học sinh. Trong những năm gần đây, các trường học trên địa bàn thành phố đã chú trọng đổi mới bữa ăn bán trú. Không chỉ đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, thực đơn của học sinh ngày càng phong phú, đa dạng, cân đối các nhóm chất, phù hợp nhu cầu dinh dưỡng theo từng độ tuổi. Bên cạnh đó, nhiều trường đã phối hợp chuyên gia để xây dựng khẩu phần ăn khoa học, hạn chế đồ chiên rán, tăng cường rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu canxi, protein.
Các trường học còn tích cực triển khai các hoạt động thể dục, thể thao giúp học sinh rèn luyện sức bền, sự dẻo dai và tăng vận động thể chất. Từ thể dục đầu giờ, các tiết giáo dục thể chất đến các trò chơi vận động giữa buổi, mô hình câu lạc bộ thể thao, tất cả đều được duy trì thường xuyên. Nhiều trường đã đưa trò chơi dân gian vào giờ học, vừa tạo không khí sôi nổi, vừa khuyến khích học sinh vận động tự nhiên, phù hợp với tâm lý lứa tuổi.
Bên cạnh nỗ lực của ngành Y tế và ngành Giáo dục, nhiều địa phương tại Hà Nội cũng chủ động vào cuộc mạnh mẽ. Tại các xã, phường, công tác truyền thông về chăm sóc dinh dưỡng, phòng chống béo phì, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em được triển khai định kỳ thông qua các buổi nói chuyện chuyên đề, tư vấn trực tiếp và phát tờ rơi. Đối tượng được tập trung nhất là trẻ em, vị thành niên, thanh niên – nhóm tuổi quyết định chiều cao, thể lực khi trưởng thành. Nhiều địa phương còn tổ chức các buổi truyền thông dành riêng cho phụ nữ mang thai nhằm hướng dẫn họ thực hành dinh dưỡng hợp lý, biết cách theo dõi sự phát triển thai nhi, từ đó giảm thiểu tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng hoặc thừa cân.
Ngoài ra, đội ngũ cộng tác viên dân số tại cơ sở được tập huấn kiến thức về dinh dưỡng, tầm vóc và thể lực để có thể tư vấn trực tiếp cho người dân. Các giáo viên và cán bộ phụ trách y tế học đường cũng được trang bị thêm kỹ năng nhận diện nguy cơ béo phì, suy dinh dưỡng ở trẻ, từ đó phối hợp cùng phụ huynh xây dựng chế độ ăn uống và vận động phù hợp.

Bảo đảm bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng và an toàn cho học sinh. Ảnh: VGP/Thiện Tâm
Sức khoẻ học đường - Tạo nền tảng cho tầm vóc tương lai
Tại Trường Mầm non Ninh Sở (xã Hồng Vân), nơi có gần 400 học sinh, hoạt động chăm sóc và tăng cường thể lực cho trẻ được triển khai bài bản và đồng bộ. Hiệu trưởng Phạm Thị Lam cho biết: nhà trường tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho 100% trẻ. Hằng tháng, giáo viên và cán bộ y tế học đường thực hiện cân – đo – đánh giá tình trạng dinh dưỡng từng trẻ, theo dõi sát sao sự phát triển thể chất, kịp thời thông báo cho phụ huynh nếu có dấu hiệu bất thường. Đây là cơ chế phối hợp chặt chẽ giúp phụ huynh và nhà trường đồng hành hiệu quả trong việc nuôi dưỡng và chăm sóc sức khỏe trẻ nhỏ.
Trong bữa ăn bán trú, trường chú trọng xây dựng thực đơn đa dạng theo mùa, đảm bảo đủ các nhóm dưỡng chất cần thiết. Thực phẩm luôn được lựa chọn kỹ lưỡng, có nguồn gốc rõ ràng, quy trình chế biến tuân thủ nghiêm ngặt quy định về vệ sinh an toàn. Bên cạnh đó, các hoạt động vận động được lồng ghép hợp lý: thể dục đầu giờ, trò chơi vận động trong giờ ra chơi và các tiết học. Nhiều trò chơi dân gian như kéo co, mèo đuổi chuột, chuyền bóng… được duy trì, giúp trẻ vừa rèn thể lực, vừa phát triển kỹ năng giao tiếp, sự linh hoạt và tinh thần đồng đội.
Tại Trường Tiểu học Duyên Thái (xã Hồng Vân), với hơn 900 học sinh, công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu được xem là nhiệm vụ trọng tâm mỗi năm học. Ngay từ đầu năm, nhà trường phối hợp chặt chẽ với trạm y tế xã tổ chức khám sức khỏe tổng quát cho toàn bộ học sinh. Hiệu trưởng Trần Hà Trang cho biết: Nhà trường rất chú trọng công tác giáo dục thể chất, thường xuyên tổ chức hoạt động vận động giữa giờ, trò chơi dân gian và các sân chơi thể thao phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học. Các hoạt động này không chỉ giúp trẻ rèn luyện sức bền mà còn tạo sự hứng thú, giảm căng thẳng sau giờ học.
Bữa ăn bán trú của học sinh cũng được trường đặc biệt quan tâm. Thực đơn được xây dựng theo tuần, đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, đủ năng lượng cho học sinh phát triển cả thể chất lẫn trí tuệ. Thực phẩm được chọn lựa kỹ càng, ưu tiên nguồn sạch, an toàn, có kiểm định rõ ràng. Nhờ đó, tỷ lệ học sinh thừa cân giảm dần, trong khi chiều cao và thể lực trung bình tăng lên qua từng năm.
Những nỗ lực của ngành Y tế, giáo dục và chính quyền cơ sở đang từng bước tạo nên chuyển biến tích cực trong việc nâng cao thể lực và tầm vóc người dân Thủ đô. Không chỉ dừng lại ở trường học, nhiều chương trình tuyên truyền dinh dưỡng hợp lý, rèn luyện sức khỏe đã lan tỏa đến từng gia đình và cộng đồng dân cư. Người dân ngày càng quan tâm hơn đến việc ăn uống lành mạnh, tăng cường vận động, phòng chống béo phì và bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Từ trẻ nhỏ, học sinh đến người trưởng thành, phong trào luyện tập thể dục thể thao phát triển mạnh mẽ với nhiều hình thức đa dạng: Chạy bộ, đạp xe, dưỡng sinh, thể thao phong trào... Các sân chơi công cộng, thiết bị tập thể dục ngoài trời tại các công viên, khu dân cư được khai thác hiệu quả, góp phần tạo thói quen vận động thường xuyên cho người dân.
Sự kết hợp đồng bộ giữa chính quyền - nhà trường - y tế - gia đình đã và đang mang lại những kết quả rõ nét. Hà Nội từng bước xây dựng một môi trường sống an toàn, lành mạnh, nơi mỗi người dân, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên, có cơ hội phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần và tầm vóc. Những giải pháp đang được triển khai không chỉ mang ý nghĩa trước mắt mà còn tạo nền tảng để Thủ đô xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, sẵn sàng gánh vác trọng trách trong quá trình hội nhập và phát triển.
Thiện Tâm