Phát huy nguồn lực, trí tuệ của văn nghệ sĩ Hà Nội trong sự nghiệp đổi mới Thủ đô

Phát biểu đề dẫn, nhà báo Vương Minh Huệ, Tổng Biên tập Tạp chí Người Hà Nội, nhấn mạnh Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII là dấu mốc quan trọng, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng bộ về phát triển Thủ đô trong giai đoạn mới. Một trong 5 quan điểm phát triển trọng tâm được Đại hội thông qua là "phát huy truyền thống ngàn năm văn hiến, xây dựng văn hóa và con người Hà Nội thanh lịch, văn minh là trụ cột".

Theo nhà báo Vương Minh Huệ, đây là sự khẳng định sâu sắc về vị thế của văn hóa - coi văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn là nguồn lực nội sinh, là động lực phát triển bền vững của Thủ đô.

Nhà báo Vương Minh Huệ cho rằng, trước yêu cầu mới của sự nghiệp xây dựng và phát triển, đội ngũ văn nghệ sĩ cần nâng cao nhận thức chính trị, ý thức công dân, bản lĩnh nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội. Họ là những người tiên phong trong việc phản ánh hơi thở cuộc sống, lan tỏa tinh thần nhân văn và bồi đắp bản sắc Hà Nội.

Trong bối cảnh Thành phố đang đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa trở thành ngành kinh tế chủ lực, văn nghệ sĩ cần thích ứng với xu thế sáng tạo mới, kết hợp nghệ thuật với công nghệ, truyền thống với hiện đại, yếu tố bản địa với tinh thần toàn cầu.

"Tọa đàm lần này là dịp để nhìn lại vai trò của văn nghệ sĩ trong tiến trình phát triển văn hóa Thủ đô, khơi dậy khát vọng sáng tạo và niềm tự hào của đội ngũ trí thức văn hóa, góp phần đưa văn hóa thực sự trở thành trụ cột, là sức mạnh mềm của sự phát triển", bà Huệ nhấn mạnh.

Các tham luận tại hội nghị đã tập trung làm rõ vai trò, vị trí của văn học nghệ thuật trong chiến lược phát triển Thủ đô theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XVIII; đồng thời đề xuất giải pháp phát huy hiệu quả tài nguyên chất xám của giới sáng tạo, từ cơ chế chính sách đến đầu tư cho văn hóa và môi trường sáng tác.

Trong tham luận "Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Hà Nội thời kỳ mới", nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam, nguyên Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, khẳng định: "Xây dựng văn hóa chính là xây dựng con người. Tận cùng của văn hóa là con người. Sự phát triển và hoàn thiện của con người cần và chỉ có thể thực hiện trong văn hóa và bằng văn hóa".

Ông nhắc lại rằng, trong suốt chiều dài lịch sử, Thăng Long - Hà Nội là mảnh đất giàu truyền thống văn hiến, có sức hấp dẫn đặc biệt đối với giới văn nghệ sĩ. Từ mảnh đất này đã sản sinh ra nhiều tên tuổi lớn, góp phần làm rạng rỡ văn hóa Việt, đồng thời lan tỏa sức sống của văn học nghệ thuật tới khắp mọi miền đất nước.

Theo nhà báo Hồ Quang Lợi, văn học nghệ thuật có sức lan tỏa và tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm, lối sống xã hội. Mỗi tác phẩm, dù là bài thơ, tiểu thuyết, ca khúc, bức tranh hay vở kịch, đều góp phần nuôi dưỡng tâm hồn, bồi đắp nhân cách, khơi dậy tình yêu quê hương, khát vọng cống hiến và tinh thần nhân ái trong cộng đồng. "Cái đẹp trong nghệ thuật có khả năng cảm hóa sâu xa hơn mọi lời kêu gọi, vì nó chạm đến trái tim con người", ông nói.

Ở góc nhìn của người từng gắn bó nhiều năm với giới sáng tác, nhà thơ Bằng Việt, nguyên Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội, khẳng định vai trò của văn nghệ sĩ, trí thức là rất lớn trong giai đoạn mới. Ông cho rằng, đội ngũ này cần chủ động hơn, mạnh dạn đề xuất các ý tưởng sáng tạo, tạo ra những đột phá cả trong tư duy và phương thức biểu đạt.

Dẫn chứng từ các tác phẩm âm nhạc và điện ảnh gần đây mang đậm dấu ấn Việt Nam, nhà thơ Bằng Việt cho rằng sự thành công của MV Bắc Bling của ca sĩ Hòa Minzy, hay ca khúc Phù Đổng Thiên Vương của nhạc sĩ Hồ Hoài Anh, đoạt giải cao tại Intervision 2025, cùng những bộ phim về đề tài chiến tranh như Địa đạo - Mặt trời trong bóng tối, Mưa đỏ… cho thấy sức sống mới mẻ của nghệ thuật Việt trong dòng chảy đương đại.

Ông bày tỏ mong muốn đội ngũ văn nghệ sĩ tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao vị thế của giới sáng tạo nghệ thuật, góp phần định hình diện mạo văn hóa Hà Nội trong thời kỳ hội nhập. Theo ông, đó là niềm vinh dự, đồng thời cũng là trách nhiệm lớn lao của người nghệ sĩ đối với xã hội và với Thủ đô nghìn năm văn hiến.

Các ý kiến tại Hội nghị đều thống nhất rằng, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa Thăng Long - Hà Nội là yêu cầu cấp thiết. Sự giao thoa giữa các giá trị, thị hiếu và lối sống đang đặt ra nhiều thách thức đối với công tác quản lý và sáng tạo văn hóa.

Bởi vậy, hơn bao giờ hết, cần có sự chung tay của toàn xã hội, trong đó đội ngũ văn nghệ sĩ Thủ đô giữ vai trò tiên phong, góp phần lan tỏa giá trị nhân văn, bồi đắp bản lĩnh và khơi dậy khát vọng cống hiến vì một Hà Nội thanh lịch, văn minh, hiện đại và giàu bản sắc.

Minh Anh