Phụ nữ 'ba đảm đang'- Chứng nhân lịch sử một thời hoa lửa

Nữ Anh hùng Lao động Cù Thị Hậu gắn bó trọn đời với phong trào "Ba đảm đang"

Đã 60 năm đã trôi qua, nhưng ký ức về Phong trào "Ba đảm đang" như vẫn nguyên vẹn trong câu chuyện kể của bà Cù Thị Hậu, nguyên Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, nguyên Chủ tịch Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam.

Sinh ra và lớn lên ở trong một gia đình đông anh em, cuộc sống vô cùng khó khăn. Khi học xong lớp 7 do sức khoẻ của mẹ dần yếu đi, bà buộc phải nghỉ học đi làm công nhân xây dựng ở Công ty sửa chữa nhà cửa Hà Nội. Năm 1963 khi mới tròn 19 tuổi, bà được tuyển vào học nghề tại Nhà máy Dệt 8/3, gắn bó tại đây suốt 21 năm và giữ nhiều chức vụ quan trọng. Từ 1964 – 1973, bà Cù Thị Hậu liên tục là Chiến sĩ thi đua, được tặng Huân chương Lao động hạng Ba (1971) và danh hiệu Anh hùng Lao động (1973).

Năm 1965, đáp lại lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, công nhân nhà máy 8/3 một lòng quyết tâm, sôi nổi thi đua hưởng ứng "Ba đảm đang" của phụ nữ. Với tinh thần "Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt", anh, chị, em công nhân không ngại sớm, tối khẩn trương lắp đặt máy móc, thiết bị rồi tiếp tục chia ca để sản xuất. Các bộ phận hậu cần như nhà trẻ, trạm xá, nhà ăn cũng phối hợp chặt chẽ, đảm bảo điều kiện tốt nhất cho công nhân yên tâm lao động, góp phần hoàn thành vượt mức chỉ tiêu trong thời chiến.

Bà Cù Thị Hậu kể lại: "Tôi vẫn luôn nhớ về hình ảnh, mình làm ca chiều sẽ phải đi bộ khoảng 35 km, buổi trưa tôi đi bộ từ nhà ở phố Hoàng Diệu lên chợ Đồng Xuân, sau đó bắt tàu điện về chợ Mơ và đi bộ vào Nhà máy 4 km; sau đó tôi đứng máy 8 tiếng đồng hồ, với 24 máy dệt nên tôi di chuyển liên tục, mỗi ca khoảng 20 km; và lúc tan ca chiều 22 giờ thì không còn tàu điện nên tôi đi bộ từ Nhà máy ở Minh Khai về nhà tôi 10 km, mất 2 tiếng đồng hồ, khi về đến nhà thì đồng hồ đã báo sang ngày hôm sau". Dù như vậy bà không cảm thấy mệt, luôn làm việc với tinh thần nhiệt huyết, hăng say đứng 24 máy dệt và dệt được gần 800 mét vải trong một ca làm việc.

Anh hùng lao động Cù Thị Hậu tự hào khẳng định: "Phong trào phụ nữ "Ba đảm đang" là một mốc son chói lọi trong lịch sử phong trào phụ nữ Việt Nam, đỉnh cao của phong trào thi đua yêu nước của phụ nữ miền Bắc trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Với việc tham gia tích cực trong phong trào "Ba đảm đang", phụ nữ Việt Nam đã thể hiện được vai trò, khả năng cách mạng to lớn, tinh thần yêu nước, lao động sáng tạo, ý chí tự cường vươn lên, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc, vì nhân dân. Tôi thấy mình thật may mắn khi được tôi luyện và trưởng thành trong phong trào phụ nữ "Ba đảm đang", những kỷ niệm, ký ức đẹp đẽ về một thời tuổi trẻ sôi nổi, đầy nhiệt huyết và tự hào vẫn luôn in đậm trong tâm trí của tôi, sẽ theo tôi đi suốt cuộc đời".

Nữ bác sĩ mang thai vẫn quyết tâm vào chiến trường

Còn với PGS.TS, Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Kim Nữ Hiếu, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, câu chuyện tình nguyện vào chiến trường của bà đầu năm 1972 trong quá khứ là những ký ức không thể xóa nhòa.

Với tinh thần căm thù giặc sục sôi, lại được thôi thúc bởi tinh thần phụ nữ "Ba đảm đang", "giặc đến nhà đàn bà cũng đánh" khi đó đang chuẩn bị thi tốt nghiệp bác sĩ ở Đại học Y Dược Hà Nội (nay là Đại học Y Hà Nội) bà đã cùng 100 sinh viên Y6 tình nguyện gác bút nghiên, viết đơn nhập ngũ. Sau huấn luyện, bà công tác tại Viện Quân y 9, Đội Điều trị 11, rồi Viện Quân y 108, chăm sóc thương bệnh binh trong điều kiện khắc nghiệt.

PGS.TS, Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Kim Nữ Hiếu kể rằng: "Năm 1971, khi đang mang thai, tôi nhận lệnh tham gia Đoàn chuyên khoa sâu vào chiến trường Quảng Trị. Song, nguyện vọng được tham gia bảo vệ Tổ quốc cao hơn tất cả, tôi gạt bỏ mọi băn khoăn của cá nhân, giấu tổ chức về việc đang có bầu để lên đường ra trận. Tôi nghĩ rằng, không thể chỉ lo cho hạnh phúc nhỏ bé của mình. Ngoài vai trò làm vợ, làm mẹ, tôi còn là một người bác sĩ quân y. Các thương, bệnh binh nơi chiến trường lúc này cũng đang rất cần chúng tôi. Hạnh phúc của vợ chồng tôi chỉ được trọn vẹn khi cả dân tộc, cả đất nước đã được đón ngày hòa bình, độc lập. Và thế là tôi lên đường ra trận".

Những ngày hành quân vào chiến trường Quảng Trị là thử thách lớn nhất đối với một nữ bác sĩ trẻ như bà Nguyễn Kim Nữ Hiếu. Nhưng chính những bài hát hành quân và tinh thần lạc quan của đồng đội đã tiếp thêm động lực để tôi vững bước tiến vào chiến trường.

"Dù bị ốm nghén, người không được khỏe nhưng thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ "Không có gì quý hơn độc lập, tự do", cộng với tinh thần "Ba đảm đang" đang lên rất cao, tôi không nề hà bất cứ việc gì, một mình đảm nhiệm nhiều vai từ bác sĩ, y tá, hộ lý. Bản thân tôi vẫn làm nghiên cứu khoa học và học chính trị để trau dồi lý tưởng cách mạng", bà Nguyễn Kim Nữ Hiếu chia sẻ.

Bà khẳng định chính những tình cảm yêu thương vô bờ bến của Bác Hồ, của Đảng, Chính phủ dành cho dân, cho nước, quan tâm cả tới những cháu nhỏ như tôi đã luôn thôi thúc tôi phải nỗ lực phấn đấu để được sống có ích, cống hiến, phục vụ Tổ quốc như lời Bác dạy.

PGS.TS, Thầy thuốc nhân dân Nguyễn Kim Nữ Hiếu tin rằng, phát huy truyền thống Bà Trưng, Bà Triệu , với tinh thần "Ba đảm đang" năm xưa, những phụ nữ Việt Nam thời đại mới hôm nay với các phẩm chất "Tự tin - Tự trọng - Trung hậu - Đảm đang", có sức khỏe, trí tuệ... chắc chắn sẽ có những đóng góp xứng đáng trong giai đoạn chuyển mình của đất nước, dân tộc. Đến ngày hôm nay, người phụ nữ ấy vẫn luôn mang theo tinh thần của "Ba đảm đang", không ngừng rèn luyện, tu dưỡng bản thân và cống hiến cho cộng đồng.

Thiện Tâm-Ngọc Anh