Quản lý thuế thương mại điện tử: Cần phối hợp giám sát giao dịch

Kinh doanh thương mại điện tử (TMĐT) là loại hình kinh doanh đã, đang phát triển mạnh mẽ ở các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam, với các hình thức như mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, quảng cáo... thông qua các phương tiện truyền hình, mạng xã hội. Tuy nhiên hình thức kinh doanh này cũng phát sinh nhiều vấn đề cần quản lý, nhất là trong công tác quản lý thuế.

Trong những năm gần đây, tại Việt Nam đã xuất hiện các mô hình kinh doanh mới nhất như cung cấp các dịch vụ kết nối vận tải Uber, Grab, đặt phòng trực tuyến khách sạn Agoda, Traveloka, quảng các trực tuyến trên Google, Facebook... Tuy nhiên, trong khi các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới như Google, Facebook... hay các cá nhân kinh doanh qua Facebook hằng năm đang thu được một nguồn lợi khá lớn từ thị trường Việt Nam, thì cơ quan thuế vẫn rất khó khăn trong việc tìm ra giải pháp để buộc các tổ chức, cá nhân này đóng thuế theo quy định của pháp luật.

Nguyên nhân là do hoạt động TMĐT rất đa dạng và phong phú, phạm vi kinh doanh rộng nên đã có nhiều vấn đề đặt ra đòi hỏi ngành Thuế phải giải quyết như: Làm thế nào để xác định đúng doanh thu cũng như là lợi nhuận của những doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế số; xác định khái niệm về nguồn phát sinh thu nhập, cơ sở thường trú hay đặc điểm thu nhập để quản lý thuế...

Để quản lý thuế TMĐT, tránh thất thu thuế như thời gian qua, nhiều chuyên gia cho rằng, nhất thiết phải có cơ chế chia sẻ thông tin giữa tổ chức tín dụng và cơ quan thuế nhưng vẫn bảo đảm bí mật với người nộp thuế. Điều này một mình ngành Thuế không làm được mà phải phối hợp với các đơn vị chức năng khác ví dụ như cơ quan an ninh mạng, Bộ Công an, các tổ chức tín dụng để làm sao xây dựng cơ sở dữ liệu để nắm được thông tin người nộp thuế.

Để quản lý thuế đối với hoạt động TMÐT, Cục Thuế TP Hà Nội đã nghiên cứu, phân loại nhóm để triển khai giải pháp phù hợp, hiệu quả. Ðối với nhóm các tổ chức, cá nhân cung cấp các ứng dụng, sản phẩm trên các ứng dụng như Google Play, Apple Store, Youtube…, trên địa bàn Hà Nội có khoảng 47 tổ chức và 526 cá nhân kinh doanh TMÐT với doanh thu gần 380 tỷ đồng/năm. Trên cơ sở danh sách này, Cục Thuế TP Hà Nội phân loại và mời các cá nhân có doanh thu lớn đến cơ quan thuế để tuyên truyền chính sách thuế, cấp mã số thuế, hướng dẫn kê khai nghĩa vụ và giải đáp các thắc mắc. Tính đến tháng 10/2019, các cá nhân này đã nộp hơn 15 tỷ đồng tiền thuế, đạt 131% kế hoạch.

Ðối với các cá nhân phát sinh hoạt động cho thuê nhà thông qua các website trung gian như AirBnB, Booking.com, Agoda, Luxstay…, nhưng chưa kê khai, nộp thuế, Cục Thuế Hà Nội đã tiến hành thu thập thông tin, rà soát cơ sở dữ liệu, đề nghị các Chi cục Thuế xác minh trực tiếp tại các địa chỉ nhà cho thuê đang đăng ký qua website để xác định doanh thu cho thuê nhà của cá nhân và thu thuế theo quy định. Ðến nay, đã yêu cầu 483 cá nhân có nhà cho thuê theo hình thức TMÐT kê khai, nộp hơn 10 tỷ đồng tiền thuế vào ngân sách nhà nước.

Ðáng chú ý, đối với hình thức kinh doanh qua mạng xã hội facebook, Cục Thuế Hà Nội đã rà soát hơn 13 nghìn tài khoản có hoạt động bán hàng qua mạng, gửi thông tin về đăng ký thuế, kê khai nộp thuế cho các cá nhân, đồng thời đăng tải trên website, cung cấp số điện thoại đường dây nóng để hỗ trợ, tạo điều kiện tốt nhất cho các cá nhân kinh doanh thực hiện nghĩa vụ của mình. Qua đó, Cục Thuế TP Hà Nội đã phân loại được 2.000 cá nhân theo từng đối tượng, tình trạng hoạt động, xác định được hơn 1.000 chủ tài khoản phải thực hiện đăng ký thuế, kê khai thuế.

Tuy nhiên, đại diện Cục Thuế TP Hà Nội cho biết, trong quá trình quản lý thuế đối với hình thức TMÐT, cơ quan thuế đang gặp không ít khó khăn do trình độ hiểu biết về chính sách pháp luật thuế của các cá nhân còn hạn chế, dẫn đến việc tuân thủ nghĩa vụ với ngân sách nhà nước chưa tốt; việc tiếp cận, rà soát thông tin, dữ liệu của tổ chức, cá nhân kinh doanh TMÐT còn nhiều rào cản...

Trong thời gian tới, Cục Thuế TP Hà Nội sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát; phối hợp các cơ quan có liên quan để thiết lập cơ chế quản lý, giám sát các giao dịch thanh toán. Ðồng thời, tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ từng cá nhân có hoạt động kinh doanh TMÐT để nâng cao nhận thức, tuân thủ và thực hiện nghĩa vụ nộp thuế...

Bích Phương