Quy hoạch Thủ đô cần lấy ‘xương sống’ là giao thông

Giao thông đô thị còn nhiều bất cập

Theo thống kê của Sở Giao thông vận tải Hà Nội, hệ thống hạ tầng của Thủ đô đang gánh tới khoảng 7,9 triệu phương tiện (trong đó, 1,1 triệu xe ô tô, 6,6 triệu xe máy và 0,2 triệu xe điện). Tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2019-2022 là trên 10%/năm đối với ô tô, trên 3%/năm đối với xe máy.

Việc quá tải về giao thông tại Hà Nội còn được thể hiện qua các con số như: Cầu Thanh Trì có 122.606 xe/ngày đêm, gấp 8,1 lần lưu lượng thiết kế. Các tuyến đường: Tố Hữu, Hoàng Quốc Việt, Huỳnh Thúc Kháng..., vào giờ cao điểm, lưu lượng phương tiện cũng vượt khoảng 1,8 lần so với lưu lượng thiết kế.

Hay một số tuyến đường như tuyến đường cầu hầm chui Trung Hòa, thường xuyên ùn tắc giờ cao điểm khoảng 7h - 8h, để đi được từ cổng Trung tâm Hội nghị Quốc gia đến ngã tư Trần Duy Hưng giao cắt Hoàng Minh Giám và Nguyễn Chánh, người tham gia giao thông phải mất từ 20-30 phút; thậm chí, có thể mất hơn 1 tiếng đồng hồ vào những ngày trời mưa gió.

Nút Ngã Tư Sở lưu lượng tối đa 3.000 phương tiện/giờ nhưng hiện đã lên đến 8.000 phương tiện/giờ nên thường xuyên ùn tắc vào giờ cao điểm.

Tương tự, tình trạng tắc đường diễn ra tại nhiều tuyến đường khác như: Lê Văn Lương, Tố Hữu, ngã tư Lê Quang Đạo - Châu Văn Liêm, Vành đai 2.5, Vành đai 3. Theo thống kê của Hà Nội, hiện trên địa bàn có 35 điểm thường xuyên ùn tắc giao thông.

Trong khi đó, tỉ lệ diện tích đất dành cho giao thông trên diện tích đất đô thị đạt khoảng 10,3% (yêu cầu của Quy hoạch số 519 là từ 20%-26%), tỉ lệ tăng bình quân hằng năm mới đạt 0,26% - 0,3%/năm, quỹ đất dành cho giao thông tĩnh đạt dưới 1%. Tốc độ gia tăng dân số tự nhiên và cơ học giai đoạn 2011-2020 là khoảng 2,48%/năm.

Mới đây, tại hội thảo "Giao thông đô thị TP. Hà Nội: Thực trạng và giải pháp", Phó Chủ tịch HĐND Thành phố Phạm Quí Tiên nhấn mạnh, Thủ đô Hà Nội là đô thị đặc biệt, đầu mối giao thông quan trọng của quốc gia nói chung và của vùng châu thổ sông Hồng nói riêng, có quá trình phát triển hàng ngàn năm, tính từ hòa bình lập lại (1954). Đến nay, qua 4 lần điều chỉnh địa giới với biến động về dân số, 7 lần được phê duyệt quy hoạch chung xây dựng (trong đó, đều có quy hoạch, định hướng về giao thông vận tải), luôn là những thách thức với phát triển, với quản lý nói chung và giao thông nói riêng.

Trong thời gian vừa qua, nhiều công trình kết cấu hạ tầng khung giao thông đã được đầu tư và đưa vào khai thác, sử dụng góp phần nâng cao năng lực giao thông của Thủ đô theo hướng văn minh, hiện đại. Đặc biệt, TP. Hà Nội đang tích cực phối hợp với các tỉnh thuộc Vùng Thủ đô để triển khai các dự án xây dựng đường Vành đai 4, Vành đai 3,5 nhằm cải tạo mở rộng theo quy hoạch các tuyến đường cấp đô thị hướng tâm, tiếp tục xây dựng đường gom đô thị dọc theo các tuyến cao tốc, quốc lộ, hoàn thiện các tuyến đường Vành đai 1, Vành đai 2, Vành đai 2,5, các tuyến đường sắt giao thông đô thị còn lại...

Tuy nhiên, thực trạng hệ thống giao thông đô thị của Hà Nội vẫn còn nhiều bất cập, các tuyến đường chưa được đầu tư hoàn thiện theo quy hoạch, hiện tượng ùn tắc giao thông tại các khu vực nội đô xảy ra thường xuyên trong những giờ cao điểm; hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị chưa đồng bộ;

Cùng với đó, việc ứng dụng công nghệ trong công tác quản lý, bảo trì hệ thống hạ tầng giao thông đô thị còn chậm và thiếu đồng bộ; ý thức chấp hành pháp luật, ý thức bảo vệ các công trình hạ tầng kỹ thuật giao thông đô thị của người dân và doanh nghiệp còn hạn chế…

Cần có giải pháp đặc biệt cho giao thông Hà Nội

Để giải quyết vấn đề quá tải về giao thông tại Hà Nội, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội Đỗ Việt Hải cho rằng, cần rà soát đánh giá quy hoạch chung của Thủ đô trong thời gian tới để tạo tiền đề cho các dự án chiến lược, căn cơ trong phát triển giao thông đô thị.

Đồng thời, cần đặc biệt quan tâm phát triển đường sắt đô thị, đặt mục tiêu phát triển đồng bộ về công nghệ; tăng cường sử dụng vận tải đường thuỷ nội địa, khai thác du lịch, vận chuyển hàng hoá, vật liệu xây dựng, giảm tải áp lực cho giao thông đường bộ.

Còn theo Phó Chủ tịch hội Cầu đường Hà Nội Trần Danh Lợi, cần có giải pháp đặc biệt cho giao thông Hà Nội. Hiện tại, đa số các giải pháp chỉ mang tính ứng phó, chưa lâu dài. "Cần hướng tới quy hoạch giao thông theo ô bàn cờ. Mỗi quận, huyện nên có một cốt để các nhà xây dựng căn cư vào đó để làm ngưỡng thiết kế cho tất cả công trình, giải quyết vấn đề thoát nước cho đường phố. Hướng tới việc các đầu mối, trung tâm hành chính phải nằm ở vành đai, hiện nay đa số nằm trong đô thị. Xác định đô thị ở đâu để có sự ưu tiên, tập trung cho giao thông công cộng", ông Lợi cho hay.

Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm cho rằng, giao thông Hà Nội đang tiếp cận xu thế hiện đại của thế giới. Hà Nội cũng có nhiều tiềm năng, thế mạnh để phát triển giao thông hiện đại. Qua đó, để phát triển giao thông đô thị trên địa bàn Hà Nội cần phân bổ thực hiện quy hoạch rõ ràng, cụ thể từng năm và đưa ra chỉ tiêu cụ thể.

"Hà Nội cần nâng cao năng lực quản lý điều hành, chú trọng vai trò trách nhiệm cộng đồng vào phát triển giao thông. Quy hoạch Thủ đô cần lấy "xương sống" là giao thông. Đồng thời, nghiên cứu quy hoạch không gian ngầm, xây dựng đường vành đai, hướng tâm, qua tâm hiện đại", TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Đỗ Xuân Trường, Phó Giám đốc trung tâm 3, Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội cho rằng, đô thị trung tâm Hà Nội có dạng lưới, đường cấp đô thị gồm các tuyến đường hướng tâm và vành đai. Hệ thống đường sắt đô thị phải là "xương sống" của giao thông công cộng Hà Nội với yêu cầu đáp ứng trên 50% nhu cầu đi lại của người dân. Đây cũng là cơ sở để tổ chức giao thông…

Diệu Anh