Quyết tâm đẩy nhanh công tác hồi sinh sông Tô Lịch bằng các giải pháp căn cơ

Hà Nội quyết tâm hồi sinh sông Tô Lịch: Khát vọng xanh cho tương lai đô thị

Sông Tô Lịch – biểu tượng lịch sử và văn hóa của Thủ đô Hà Nội – đang dần được khơi dậy sức sống sau nhiều năm chìm trong ô nhiễm. Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền thành phố, cùng với sự phối hợp đồng bộ của các bộ, ngành, dự án hồi sinh dòng sông này đã bước vào giai đoạn tăng tốc với tinh thần chủ động, sáng tạo và đầy quyết tâm.

Từ một dòng chảy từng bị ví như "kênh nước đen", sông Tô Lịch đang dần được nhìn nhận lại với tiềm năng trở thành một dòng sông xanh, sạch, đẹp, đóng góp vào việc định hình lại bản sắc đô thị Hà Nội. Thành phố Hà Nội xác định rõ: hồi sinh sông Tô Lịch không chỉ là một dự án môi trường mà còn là chiến lược phát triển bền vững gắn với mục tiêu nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh khẳng định: "Cải tạo sông Tô Lịch là nhiệm vụ trọng tâm. Thành phố Hà Nội cam kết huy động tối đa các nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ và bảo đảm hiệu quả bền vững về môi trường, xã hội và văn hóa".

Triển khai đồng bộ các hạng mục cải tạo

Sau nhiều năm nghiên cứu và thử nghiệm, Hà Nội đang quyết tâm chính thức khởi động kế hoạch hồi sinh sông Tô Lịch bằng các giải pháp căn cơ, trong đó nổi bật là việc nạo vét bùn, thu gom nước thải và bổ cập nước sạch.

Một trong những hạng mục quan trọng của dự án cải tạo sông Tô Lịch là nạo vét bùn đất, loại bỏ nguồn ô nhiễm tích tụ dưới đáy sông. Giai đoạn đầu tiên được triển khai từ đoạn sông dài 5 km, kéo dài từ đường Hoàng Quốc Việt đến Ngã Tư Sở.

Hiện nay, khoảng 40.000 tấn bùn đất sẽ được nạo vét tại khu vực này. Theo đại diện Công ty Thoát nước Hà Nội, công việc này được UBND TP. Hà Nội giao cho Công ty Thoát nước Hà Nội và yêu cầu phải hoàn thành giai đoạn một trước tháng 4/2025. Hiện tại, đơn vị này đã huy động 100% cán bộ, máy móc, chia ca làm việc 24/24 và bổ sung thêm lực lượng từ các đơn vị bạn để đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình.

Song song với công tác nạo vét, TP. Hà Nội cũng đẩy nhanh tiến độ thu gom triệt để nước thải từ 26 họng xả còn sót lại chưa qua xử lý. Đây là một phần quan trọng trong hệ thống cải tạo, nhằm bảo đảm khi bổ cập nước sạch vào, không còn nguồn ô nhiễm trực tiếp đổ ra sông.

GS.TS Hoàng Xuân Cơ, Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam khẳng định tầm quan trọng của việc kiểm soát nguồn thải, Hà Nội đã có rất nhiều giải pháp cải tạo sông Tô Lịch. Nhưng song song với dẫn nước vào thì vẫn phải thu gom triệt để nguồn nước thải ra sông mới đảm bảo được chất lượng của nước sông.

Để khôi phục dòng chảy tự nhiên và cải thiện chất lượng nước, TP. Hà Nội đã công bố phương án bổ cập nước từ Hồ Tây và sông Hồng. Cụ thể, Sở Xây dựng Hà Nội được giao nhiệm vụ lấy nước từ Hồ Tây thông qua cửa điều tiết Hồ Tây A và Cống Đõ Mương Thụy Khuê, với thời hạn hoàn thành vào tháng 8/2025. Đồng thời, Sở cũng đang nghiên cứu kỹ lưỡng đề xuất dẫn nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch theo trục đường Võ Chí Công, nhằm bảo đảm nguồn nước bổ sung ổn định và lâu dài.

Một hạng mục hạ tầng quan trọng khác là việc xây dựng đập dâng tại khu vực gần cầu Quang (Thanh Trì), nhằm giữ ổn định mực nước trên sông trong mùa khô. Theo phân tích của các chuyên gia, khi nước thải đã được dẫn về nhà máy xử lý thì nguồn ô nhiễm còn lại trên sông sẽ rất ít. Đập dâng giữ nước này có ý nghĩa quan trọng, vì nó giúp duy trì mực nước vào mùa khô, đồng thời hỗ trợ phối hợp với đập Thanh Liệt và trạm bơm Yên Sở để phục vụ thoát nước cho thành phố trong mùa mưa, đặc biệt là công tác thoát lũ cho sông Nhuệ.

Các chuyên gia đánh giá đây là giải pháp đa mục tiêu, không chỉ góp phần hồi sinh sông Tô Lịch mà còn tăng cường khả năng quản lý lũ lụt cho khu vực nội đô. Tuy nhiên, để đập dâng hoạt động hiệu quả, nước thải chảy vào sông cần được xử lý triệt để trước. Nếu không, đập dâng có thể vô tình giữ lại chất ô nhiễm, làm tình trạng tồi tệ hơn.

Giải pháp căn cơ – nền tảng cho sự hồi sinh bền vững

Nhìn chung, có thể thấy, hồi sinh sông Tô Lịch không còn là khẩu hiệu, mà đang từng bước trở thành hiện thực với một chiến lược bài bản, khoa học, lấy hiệu quả dài hạn làm trung tâm.

Các giải pháp căn cơ bao gồm: Thứ nhất, thu gom triệt để nước thải và xử lý trước khi xả ra sông. Đây là yếu tố then chốt. Nhà máy Yên Xá không chỉ xử lý nước thải cho khu vực dân cư đông đúc mà còn góp phần làm sạch dòng sông, ngăn chặn sự tái ô nhiễm. Hệ thống cống bao dẫn nước thải từ các quận nội thành như Ba Đình, Đống Đa, Thanh Xuân… sẽ giúp phân lập nước thải khỏi dòng chảy tự nhiên.

Thứ hai, nạo vét bùn thải và làm sạch lòng sông theo kế hoạch, khoảng 40.000 tấn bùn sẽ được nạo vét tại đoạn sông từ Hoàng Quốc Việt đến Ngã Tư Sở. Lượng bùn thải khổng lồ này được xử lý bằng công nghệ thân thiện môi trường, không gây phát tán mùi, đảm bảo an toàn cho cư dân sinh sống ven sông.

Thứ ba, bổ cập nước sạch từ sông Hồng và Hồ Tây Việc dẫn nước sạch từ các nguồn nước có chất lượng tốt như Hồ Tây và sông Hồng giúp làm loãng chất ô nhiễm, cải thiện màu sắc và mùi nước. Ngoài ra, nó còn tạo điều kiện cho hệ sinh thái thủy sinh phục hồi, đặc biệt là các loài cá, thực vật thủy sinh.

Thứ tư, cải tạo cảnh quan và xây dựng không gian công cộng ven sông Không chỉ làm sạch dòng sông, Hà Nội còn đặt mục tiêu biến hai bên bờ sông thành những tuyến công viên, đường dạo, không gian sinh hoạt cộng đồng. Mục tiêu là tạo dựng một hành lang sinh thái đô thị, thân thiện với môi trường và người dân.

Cùng với các giải pháp về hạ tầng kỹ thuật, Hà Nội triển khai đồng bộ các kế hoạch cải tạo cảnh quan và hệ sinh thái ven sông. Các tuyến đường dạo bộ, công viên cây xanh, khu vui chơi cộng đồng hai bên bờ sông Tô Lịch đang được nghiên cứu và quy hoạch chi tiết.

Không chỉ thể hiện sự quyết tâm cao độ của chính quyền và các chuyên gia trong việc hồi sinh dòng sông tô lịch. Một điểm sáng khác trong hành trình hồi sinh sông Tô Lịch là sự tham gia ngày càng tích cực của cộng đồng, sự dõi theo của người dân Thủ đô trong quá trình hồi sinh dòng sông. Bên cạnh sự kỳ vọng, mong mỏi của người dân, các chiến dịch tuyên truyền, làm sạch dòng sông, vận động cộng đồng không xả rác cũng đã tạo ra làn sóng lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội.

Bà Nguyễn Ngọc Hoa (quận Thanh Xuân) chia sẻ: "Tôi sống gần sông Tô Lịch hơn 30 năm nay. Trước đây dòng sông rất thơ mộng, trẻ con thường ra chơi, câu cá. Nhưng mấy chục năm nay, sông đen và hôi lắm. Giờ thấy thành phố làm mạnh tay, dân chúng tôi mừng lắm, mong sao sớm có ngày con cháu lại được thấy sông Tô Lịch trong xanh như xưa".

Anh Lê Văn Hùng (phường Láng Thượng, Đống Đa) cho biết: "Tôi thấy thành phố triển khai các giải pháp bài bản, làm cả hệ thống xử lý nước thải, cống bao, rồi đưa nước sạch từ sông Hồng vào. Người dân cũng có trách nhiệm lắm, nhiều người tự giác không xả rác nữa. Mong là mọi người tiếp tục giữ gìn để dòng sông thực sự được cứu."

Chị Vũ Thanh Hương (quận Cầu Giấy) bày tỏ: "Tôi rất mong sông Tô Lịch được hồi sinh, vì điều đó không chỉ có ý nghĩa về môi trường mà còn là một phần ký ức, văn hóa của Hà Nội. Nếu được cải tạo tốt, nơi đây có thể trở thành không gian thư giãn, dạy cho thế hệ trẻ biết yêu thiên nhiên và quá khứ của thành phố mình".

Hành trình hồi sinh – khẳng định tầm nhìn chiến lược của Hà Nội

Hồi sinh sông Tô Lịch là biểu tượng cho một Hà Nội đổi mới – bản lĩnh và đầy khát vọng. Dòng sông này không chỉ được làm sạch, mà còn sẽ được tái hiện như một không gian sống động, mang lại giá trị sinh thái, văn hóa và kinh tế cho người dân Thủ đô.

Dự án hồi sinh sông Tô Lịch không chỉ là một công trình cải tạo môi trường mà còn là biểu tượng cho quyết tâm chuyển mình xanh hóa của Hà Nội. Việc đầu tư bài bản, triển khai đồng bộ từ thu gom nước thải, bổ cập nước sạch đến xây dựng đập điều tiết là những bước đi rõ ràng, có tầm nhìn lâu dài.

Trong tương lai gần, khi các hạng mục được hoàn thiện, sông Tô Lịch hứa hẹn sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn – nơi người dân có thể dạo bộ, tập thể dục, thưởng ngoạn cảnh quan và tìm lại ký ức về một dòng sông gắn liền với lịch sử ngàn năm văn hiến.

Niềm tin vào sự hồi sinh của sông Tô Lịch không còn là ước mơ xa vời. Với tinh thần quyết tâm cao của chính quyền thành phố, sự đồng lòng của người dân và các giải pháp khoa học, bài bản – Hà Nội đang viết nên câu chuyện đẹp về sự đổi thay, tái sinh và phát triển bền vững. Dòng sông này sẽ là biểu tượng mới cho một đô thị xanh – nhân văn – hiện đại trong thế kỷ 21.

Thùy Chi