Thu nhận mẫu ADN thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính

Thiếu tướng Nguyễn Hồng Ky, Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội cho biết, để tạo nên những chiến công "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" là sự hy sinh xương máu của hàng triệu người con trên khắp đất nước. Nước mắt, nỗi đau, sự nhớ thương, mòn mỏi ngóng trông vẫn hiện hữu trong từng nếp nhà, từng thôn xóm, góc phố, trong ánh mắt của người mẹ.

Mặc dù, đất nước đã thống nhất gần 50 năm, nhưng vẫn còn khoảng 500.000 liệt sĩ chưa xác định được danh tính, trong đó, 200.000 hài cốt chưa quy tập và 300.000 hài cốt đã an táng nhưng thiếu thông tin, điều đó đồng nghĩa hàng nghìn gia đình không biết con em mình đang nằm lại nơi đâu, ngày giỗ là ngày nào, mang theo hy vọng một ngày nào đó sẽ tìm thấy người thân.

Trong khi đó, thời gian và điều kiện môi trường khắc nghiệt không ủng hộ cho quá trình tìm kiếm và xác minh, nhiều gia đình, thân nhân của các liệt sĩ đã già yếu, không còn. Vì vậy đặt ra yêu cầu việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, "trả danh tính - nối người thân" là công việc hết sức nhân văn, nhân ái và thể hiện lòng biết ơn, ân nghĩa, ân tình sâu đậm với các thế hệ đi trước và phải được triển khai khẩn trương, gấp rút.

Thực hiện Kế hoạch của Bộ Công an và Công an TP. Hà Nội về việc triển khai thu nhận mẫu ADN nhằm xác định danh tính cho các liệt sĩ chưa được tìm thấy hoặc chưa rõ danh tính, Cục C06 - Bộ Công an cùng Công an TP. Hà Nội đã phối hợp với một số quận huyện và các cơ quan liên quan tổ chức chương trình thu nhận mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ. 

Đây cũng là hoạt động hướng tới kỷ niệm 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024), mang ý nghĩa sâu sắc về sự tri ân và tưởng nhớ đối với những người con đã hy sinh vì độc lập dân tộc.

Ngày 27/7, tại huyện Đông Anh, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an) phối hợp với Công an thành phố Hà Nội triển khai thu mẫu ADN thân nhân liệt sĩ chưa xác định được thông tin để đưa vào ngân hàng GEN (ADN) phục vụ xác định danh tính hài cốt còn thiếu thông tin. Cùng tham dự chương trình, ngoài đại diện chính quyền, các sở, ban, ngành, còn có Bà mẹ Việt Nam Anh hùng Nguyễn Thị Lộc (sinh năm 1935, ở xã Đông Hội, 2 con là liệt sĩ) cùng thân nhân 15 liệt sĩ của huyện Đông Anh.

Sáng 18/9/2024, đoàn công tác của Cục C06 - Bộ Công an, Công an TP. Hà Nội cũng đã phối hợp cùng Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Phú Xuyên, Công an huyện Phú Xuyên tổ chức buổi thu nhận mẫu ADN tại xã Nam Phong, huyện Phú Xuyên. Các đơn vị đã tiến hành thu nhận mẫu ADN từ thân nhân của các liệt sĩ chưa xác định được danh tính phần mộ, với trường hợp đặc biệt là Mẹ Việt Nam Anh hùng Nguyễn Thị Chải và thân nhân liệt sĩ Nguyễn Văn Ba.

Liệt sĩ Nguyễn Văn Ba đã ngã xuống trong kháng chiến nhưng phần mộ chưa được xác định rõ danh tính, đã để lại nỗi trăn trở cho gia đình. Buổi lấy mẫu ADN của Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Chải cùng các thành viên trong gia đình liệt sĩ Nguyễn Văn Ba với hy vọng sớm tìm ra những thông tin mới về phần mộ của liệt sĩ, mang lại sự an lòng cho gia đình.

Hiện tại, trên địa bàn thành phố Hà Nội có 23 Bà mẹ Việt Nam anh hùng có con là liệt sĩ chưa xác định được danh tính, cùng hàng nghìn thân nhân các anh hùng liệt sĩ. Đã có 2 mẹ là Nguyễn Thị Lộc và Nguyễn Thị Hỷ (trong hồ sơ liệt sĩ ghi là Lê Thị Hỷ) ở huyện Đông Anh đã được thu thập mẫu AND. Trong quá trình triển khai thực hiện, lực lượng Cảnh sát quản lý hành chính rất mong nhận được sự quan tâm, phối hợp của các cơ quan, ban, ngành, chính quyền địa phương và nhân dân trong triển khai nhiệm vụ.

Thực hiện Luật Căn cước số 26/2023/QH15 và sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Bộ Công an đã chủ trì đề xuất chủ trương thực hiện phân tích mẫu ADN cho toàn bộ thân nhân liệt sĩ chưa xác định thông tin để tạo lập kho dữ liệu lớn về ADN của thân nhân liệt sĩ để đối sánh, tìm kiếm xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. 

Dự kiến, thực hiện mỗi gia đình là 2 mẫu với tổng thân nhân khoảng 1 triệu mẫu trong cơ sở dữ liệu căn cước.

Ngày 17/7, Bộ Công an đã ban hành Kế hoạch triển khai thu mẫu cho thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính. Ngày 23/7, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì bấm nút kích hoạt Ngân hàng GEN tại Hội nghị tri ân người có công với cách mạng năm 2024 và ra mắt Ngân hàng GEN (ADN) liệt sĩ chưa xác định được thông tin và thân nhân liệt sĩ, kho dữ liệu của toàn bộ thân nhân hoàn toàn có thể tin tưởng rằng việc tìm kiếm và xác minh thân nhân sẽ đem lại hiệu quả thiết thực.

Đến nay, việc thu nhận mẫu ADN thân nhân liệt sĩ chưa xác định danh tính đã triển khai tại 7 tỉnh, thành phố gồm: Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên, Nam Định, Quảng Nam, thành phố Hồ Chí Minh và Đồng Nai với tổng số trên 750 mẫu được thu nhận.

Minh Anh