Tìm giải pháp cho chuỗi liên kết tiêu thụ trong chăn nuôi

Trang trại chim cút theo mô hình liên kết chăn nuôi. Ảnh minh họa

Theo Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Ngọc Sơn, thành phố Hà Nội hiện có tổng đàn trâu bò gần 170 nghìn con, đàn lợn trên 1,4 triệu con, đàn gia cầm các loại 25,1 triệu con. Sản lượng thịt trâu hiện đạt trên 1,4 nghìn tấn, thịt bò đạt hơn 9 nghìn tấn...

Về nhu cầu tiêu thụ thịt gia súc, gia cầm, theo số liệu tính toán của Sở Công thương ước tính sản phẩm thịt gia súc, gia cầm đã sử dụng của Hà Nội năm 2013 là 272 nghìn tấn. Dự tính nhu cầu tiêu thụ này trong năm 2015 là 314 nghìn tấn, tăng 13% so với năm 2013.

Theo tính toán của các nhà quản lý, bình quân tiêu thụ một số sản phẩm chăn nuôi chính của Việt Nam năm 2014 đối với thịt hơi gia súc, gia cầm ước tính là 50 kg/người/năm, trứng gia cầm là 88,74 quả/người/năm, sữa là 5,81 lít/người/năm. Mức tiêu thụ này thấp hơn rất nhiều các nưỡ trên thế giới, như bình quân tiêu thụ thị gà của Malaysia là 49,5 kg/người/năm; Mỹ là 47,5 kg/người/năm.

Về giết mổ, chế biến, vận chuyển sản phẩm chăn nuôi trên địa bàn Hà Nội hiện có 6 cơ sở giết mổ công nghiệp, 14 cơ sở giết mổ tập trung bán công nghiệp và có 5 cơ sở giết mổ tập trung thủ công. Các cơ sở giết mổ này hàng ngày giết mổ khoảng 322 tấn thịt, chiếm 45%. Còn lại khoảng hơn 2,4 nghìn điểm, hộ giết mổ gia súc, gia cầm nhỏ lẻ trong khu dân cư chưa tập trung với số lượng giết mổ khoảng 396 tấn thịt gia súc, gua cầm/ngày, chiến 55%.

Về kinh doanh thịt gia súc, gia cầm  Hà Nội hiện có hơn 1 nghìn chợ và 417 siêu thị, cửa hàng kinh doanh sản phẩm thịt gia súc, gia cầm. Có hơn 4,1 nghìn cơ sở tiêu thụ các sản phẩm gia súc gia cầm như nhà hàng, khách sạn, bếp ăn tập thể có sử dụng và bảo quản sản phảm gia súc gia cầm tươi sống.

Với sự cố gắng của các cấp các ngành, những năm qua Hà Nội đã tập trung xây dựng các chuỗi liên kết từ chăn nuôi đến tiêu thụ sản phẩm. Hiện đã xây dựng được 18 chuỗi liên kết chăn nuôi tiêu thụ sản phẩm phát triển ổn định và hiệu quả.  Trung bình mỗi ngày, các chuỗi liên kết tham gia tiêu thụ 392 nghìn quả trứng, 22 tấn thịt lợn, 11 tấn gia cầm...

Bên cạnh đó làm tốt công tác tuyên truyền cho người dân nâng cao nhận thức về xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm, góp phần phát triển chăn nuôi hiệu quả, bền vững.

Tuy vậy, vấn đề xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi còn nhiều bất cập. Đó là tỷ lệ chăn nuôi nhỏ lẻ trong khu dân cư còn cao (chiếm gần 60% chăn nuôi toàn thành phố), tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn vệ sinh dịch bệnh, vệ sinh thú y, ô nhiễm môi trường. Lượng sản phẩm thịt gia súc gia cầm có nguồn gốc, được kiểm soát tốt ATTP còn thấp. Chênh lệch giữa giá thị trường và cổng trại còn cao, người chăn nuôi thường bị các thương lái ép giá nên chưa khuyến khích được các đối tượng này quản lý tốt ATTP từ chăn nuôi.

Bên cạnh đó, nhận thức của người dân trong việc sản xuất ra sản phẩm an toàn còn hạn chế. Vận chuyển sản phẩm sau khi giết mổ vẫn chưa bảo đảm, chủ yếu vận chuyển bằng xe máy vẫn chưa có thiết bị chuyên dụng, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, vệ sinh thú y và mất mỹ quan...

Vì vậy, theo ông Nguyễn Ngọc Sơn, tất cả những tồn tại hạn chế trên rất cần sự vào cuộc đồng bộ của các cấp các ngành, cùng cộng đồng người tiêu dùng và toàn xã hội mới xây dựng được sự liên kết chặt chẽ từ sản xuất đến tiêu dùng và như vậy việc xây dựng chuỗi liên kết mới đảm bảo tính khả thi và phát triển bền vững.

Trước vấn đề này, thời gian qua Hà Nội đã và đang thực hiện nhiều giải pháp như tập trung đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền đối với cơ sở chăn nuôi, giết mổ, chế biến, kinh doanh thực phẩm và người tiêu dùng về sản xuất, tiêu thụ thịt gia súc, gia cầm an toàn trên các phương tiện truyền thông, tăng cường giới thiệu, quảng bá sản phẩm thịt gia súc, gia cầm an toàn để người tiêu dùng tiếp cận và sử dụng; tổ chức các đoàn tham quan học tập trong và ngoài thành phố để tạo điều kiện tốt nhất cho các doanh nghiệp, chủ trang trại chủ động xây dựng chuỗi liên kết phát triển sản xuất.
Đồng thời sẽ tổ chức liên kết giữa các hộ chăn nuôi tạo thành nhóm sản xuất, chi hội, hội, hợp tác xã. Liên kết giữa các nhóm sản xuất với các cơ sở giết mổ, chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Tổ chức tập huấn, hướng dẫn các qui trình thực hành chăn nuôi tốt và vận hành hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến trong giết mổ, chế biến, tiêu thụ sản phẩm; hỗ trợ xây dựng hệ thống mã hóa, nhận diện thông tin, truy xuất nguồn gốc...

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Ngọc Sơn cho rằng, các ngành chức năng tiếp tục tham mưu đề xuất để thành phố có các chính sách hỗ trợ trực tiếp và đồng bộ đối với các khâu từ tổ chức sản xuất, giết mổ, sơ chế, vận chuyển... Xây dựng cơ chế hỗ trợ cụ thể, công khai, hỗ trợ đơn giản, thuận tiện nhằm khuyến khích đầu tư tư nhân. Và tăng cường công tác thanh kiểm tra, quản lý chặt chẽ hoạt động giết mổ tại các cơ sở chăn nuôi, chế biến, kinh doanh.

Tú Mai