Vai trò của gia đình và nhà trường trong giáo dục Võ cổ truyền cho thế hệ trẻ

Gia đình-Hun đúc những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp

Theo TS Lưu Trọng Tuấn, Phòng Thể dục thể thao cho mọi người, Cục Thể dục thể thao Việt Nam cho biết, hiện nay, bối cảnh xã hội hiện đại đang đặt ra nhiều thách thức liên quan tới sự phát triển và an toàn về thể chất, tinh thần của thanh thiếu niên và trẻ em như bạo lực học đường, tình trạng thừa cân, béo phì, nghiện game, lười vận động…

Báo cáo "Khảo sát hành vi sức khỏe học sinh toàn cầu tại Việt Nam" (2019) cho thấy: khoảng một phần tư số học sinh (24,1%) có hoạt động thể chất ít nhất 60 phút/ngày từ năm ngày trở lên trong một tuần. Bên cạnh đó, gần 80% học sinh thiếu vận động thể chất, theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới về hoạt động thể chất ở thanh thiếu niên. Tố chất thể lực, sức bền và sức mạnh của thanh niên Việt Nam được xếp vào mức kém so với chuẩn.

Từ góc độ tiếp cận gia đình là cái nôi trao truyền, hun đúc các giá trị truyền thống tốt đẹp, là cơ sở, nền tảng đầu tiên hình thành nên những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc và những chuẩn mực của con người Việt Nam; theo đó các giá trị văn hoá của các môn thể thao dân tộc nói chung, môn Võ cổ truyền nói riêng cần được tiếp tục khai thác, phát huy mạnh mẽ trong thời gian tới ngay từ trong mỗi gia đình. Với vai trò quan trọng của gia đình trong giáo dục, chăm sóc con em phát triển toàn diện, cụ thể phát huy vai trò của gia đình trong giáo dục, vận động con em tập võ cổ truyền, bên cạnh các giải pháp liên quan tới xây dựng cơ chế, chính sách bảo tồn và phát triển, tuyên truyền, quảng bá võ cổ truyền; đào tạo nguồn nhân lực; xây dựng hệ thống thi đấu, biểu diễn, giảng dạy võ cổ truyền Việt Nam…; các giải pháp tăng cường giáo dục, hỗ trợ, tạo điều kiện cho con em rèn luyện võ cổ truyền từ góc độ gia đình là nội dung cần quan tâm trong việc góp phần bảo tồn và phát triển võ cổ truyền dân tộc.

Không dừng lại ở định hướng, gia đình còn là tấm gương và động lực truyền cảm hứng cho con. Khi cha mẹ hiểu rõ tác dụng to lớn của việc tập luyện Võ cổ truyền – vừa rèn luyện sức khỏe, vừa bồi dưỡng tinh thần thượng võ, lễ nghĩa, nhân cách – thì sự gương mẫu của họ chính là bài học sống động nhất cho con noi theo. Sự đồng hành, khích lệ của cha mẹ trong những buổi tập, những giải đấu hay hoạt động biểu diễn chính là nguồn động lực để các em kiên trì theo đuổi. Qua đó, trẻ hình thành lối sống lành mạnh, biết kính trên nhường dưới, tôn sư trọng đạo, góp phần bồi đắp những phẩm chất tốt đẹp ngay từ trong gia đình.

Gia đình còn là cầu nối giúp con gắn bó với cộng đồng, xóm làng. Thông qua việc cha mẹ tạo điều kiện cho con tham gia các hoạt động biểu diễn, hội thao, lễ hội gắn với Võ cổ truyền, các em không chỉ được rèn luyện kỹ năng, thể chất mà còn thấm nhuần tinh thần đoàn kết, gắn bó với tập thể, biết sẻ chia và hỗ trợ lẫn nhau. Đó cũng là môi trường để trẻ hình thành ý thức trách nhiệm với cộng đồng, tình yêu quê hương và niềm tự hào dân tộc.

Vai trò của nhà trường trong việc tạo điều kiện cho trẻ em được tập luyện, biểu diễn, thi đấu môn Võ cổ truyền

Nhà trường là nơi học sinh dành phần lớn thời gian trong ngày, do đó có khả năng tổ chức việc học Võ cổ truyền một cách hệ thống, đều đặn và an toàn. Khi Võ cổ truyền được tích hợp vào chương trình giáo dục thể chất và thể thao ngoại khoá, học sinh có cơ hội được các thầy cô có kiến thức, kỹ năng, phương pháp sư phạm để giảng dạy theo đúng chương trình, giáo án của từng cấp học.

Võ cổ truyền là phương tiện hữu hiệu để Nhà trường giáo dục học sinh, sinh viên hình thành và hoàn thiện nhân cách, bản lĩnh và đạo đức. Võ cổ truyền không chỉ rèn luyện kỹ năng vận động mà còn là công cụ giáo dục đạo đức, lễ nghĩa, kỷ luật và bản lĩnh.

Nhà trường thông qua giáo dục môn Võ cổ truyền giúp học sinh, sinh viên giáo dục ý thức kỷ luật và lễ nghĩa: Học cách tôn trọng thầy cô, đồng đội; học cách ứng xử, kính trên, nhường dưới. Khi tập luyện môn võ, đi muộn, trễ giờ tập hay thực hiện động tác sai đều được uốn nắn trong khuôn khổ chuẩn mực.

Nuôi dưỡng tinh thần đoàn kết qua các bài tập nhóm, biểu diễn tập thể giúp học sinh học cách kỹ năng phối hợp, tính kỷ luật, đoàn kết, tinh thần làm việc nhóm, chia sẻ và tôn trọng bạn đồng hành., biết phối hợp và chia sẻ trong tập luyện. Rèn luyện bản lĩnh, tự tin, phòng chống bạo lực học đường: học sinh được trải nghiệm thử thách, vượt khó, đối mặt thất bại trong quá trình tập luyện và thi đấu, do đó đã rèn luyện tự tin, kiểm soát cảm xúc, ứng xử văn hóa, góp phần giảm bạo lực trong học đường.

Nhà trường là môi trường thuận lợi để phát hiện và phát triển năng khiếu võ thuật cho HSSV. Nhờ các câu lạc bộ võ, lớp ngoại khóa hay các giải đấu nội bộ, giáo viên có thể khuyến khích học sinh xuất sắc tiếp tục phát triển, tham gia các lớp nâng cao, đội tuyển, giải đấu cấp quận, huyện, tỉnh, quốc gia. Đồng thời kết nối học sinh với Liên đoàn, các võ đường, các trung tâm huấn luyện thể thao để phát triển tài năng và truyền thống lâu dài.

Thông qua việc học Võ cổ truyền tại nhà trường, học sinh không chỉ được rèn luyện thể chất và tinh thần mà còn thấm nhuần giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, biết tôn trọng lịch sử, tổ tiên, và phát triển niềm tự hào dân tộc. Các hoạt động biểu diễn, hội thao gắn với lễ hội truyền thống giúp học sinh trải nghiệm văn hóa sống động. Nhà trường trở thành môi trường giúp môn võ lan tỏa rộng rãi, đồng thời tạo điều kiện cho học sinh ứng dụng tinh thần thượng võ vào cuộc sống hằng ngày, góp phần phòng chống bạo lực và xây dựng môi trường học đường lành mạnh.

Kết hợp chặt chẽ vai trò của Gia đình và Nhà trường trong việc giáo dục Võ cổ truyền cho thế hệ trẻ Việt Nam

Vai trò Gia đình và Nhà trường trong giáo dục Võ cổ truyền không thể tách rời, cùng bổ sung và tương hỗ lẫn nhau để hình thành một hệ thống giáo dục toàn diện. Gia đình là nơi khởi đầu, gieo mầm niềm yêu thích, tạo điều kiện, đồng hành và truyền cảm hứng giá trị văn hóa, đạo đức; trong khi nhà trường là môi trường chính thức, bài bản, tổ chức chương trình học tập, rèn luyện kỹ năng, phát hiện năng khiếu và bồi dưỡng bản lĩnh, nhân cách cho học sinh. Sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường không chỉ giúp trẻ rèn luyện thể chất, nâng cao sức khỏe, mà còn hun đúc tinh thần kỷ luật, lòng kiên trì, tính cộng đồng và niềm tự hào dân tộc, từ đó hình thành thế hệ trẻ vừa khỏe mạnh, vừa bản lĩnh, vừa giàu giá trị văn hóa, đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện trong kỷ nguyên mới.

Gia đình là cái nôi, nhà trường là môi trường, còn Võ cổ truyền là công cụ hữu hiệu để giáo dục thế hệ trẻ Việt Nam phát triển toàn diện trong kỷ nguyên mới. Khi cả hai môi trường này cùng chung tay, chắc chắn Võ cổ truyền không chỉ được bảo tồn mà còn lan tỏa mạnh mẽ, trở thành niềm tự hào, bản lĩnh và hành trang văn hóa của thế hệ trẻ Việt Nam trong tương lai.

Minh Thư