Ba đột phá chiến lược kiến tạo tầm vóc mới cho Thủ đô Hà Nội

Đột phá về thể chế - "chìa khóa then chốt" khai mở tiềm năng phát triển

Theo Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong, nhiệm kỳ 2025-2030, Thành phố "chủ động, tiên phong thí điểm các cơ chế, chính sách mới, loại chưa có tiền lệ, để kiến tạo mô hình cho cả nước". Đây là cách Hà Nội thể hiện bản lĩnh dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, đồng thời phát huy vai trò trung tâm chính trị, hành chính quốc gia trong thực tiễn phát triển.

Trong ba khâu đột phá của Thành phố, đột phá về thể chế được coi là then chốt, tạo tiền đề cho hai khâu đột phá còn lại. Theo đó, Hà Nội tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế phát triển Thủ đô, khẩn trương cụ thể hóa Luật Thủ đô (sửa đổi), ban hành cơ chế, chính sách tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực.

Thành phố đang khẩn trương hoàn thiện việc xây dựng, ban hành các văn bản thuộc thẩm quyền; tích cực phối hợp với các bộ, ngành Trung ương để sớm ban hành các nghị định hướng dẫn thi hành Luật Thủ đô. Cùng với đó, Hà Nội tiếp tục hoàn thiện thể chế phát triển toàn diện, đồng bộ và khả thi, trên cơ sở các cơ chế, chính sách đặc thù, vừa bảo đảm quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng sức sản xuất, khơi thông nguồn lực xã hội.

Trọng tâm trong đột phá thể chế là xây dựng các quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ phát triển khoa học và công nghệ của Thành phố, nhằm thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân, giáo dục, y tế. Thành phố cũng chủ trương xây dựng cơ chế huy động, thu hút sự tham gia của mọi thành phần kinh tế, đặc biệt là các nguồn lực tài nguyên nhân văn, tài nguyên đất đai, tài nguyên số và các tập đoàn kinh tế lớn trong và ngoài nước tham gia các dự án trọng điểm.

Cùng với đó, Hà Nội đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, ủy quyền, theo phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm". Cơ chế này được triển khai trong các lĩnh vực quy hoạch, đầu tư, tài chính, quản lý và phát triển đô thị, đất đai, môi trường, văn hóa, giao thông, dân cư…, gắn liền với cơ chế kiểm soát quyền lực, tăng tính sáng tạo và trách nhiệm của từng cấp, từng ngành.

Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Minh Hải nhấn mạnh, trong giai đoạn tới, Thành phố cũng xác định cải cách hành chính và chuyển đổi số là những khâu đột phá gắn liền với hoàn thiện thể chế, nhằm xây dựng nền hành chính hiện đại, hiệu quả, phục vụ Nhân dân, tạo nền tảng vững chắc để Hà Nội tiên phong trong khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Trên nền đó, Hà Nội đặt mục tiêu trở thành trung tâm khoa học, công nghệ hàng đầu cả nước, ngang tầm với các trung tâm trong khu vực châu Á, hình thành cụm đổi mới sáng tạo của Thủ đô liên kết với các vùng đồng bằng sông Hồng. Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo sẽ trở thành nơi "hiện thực hóa các ý tưởng, khát vọng cống hiến" của giới khoa học, góp phần đưa Hà Nội dẫn đầu trong nghiên cứu, phát triển công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo, công nghệ bán dẫn, lượng tử, sinh học, môi trường…

Đột phá về nhân lực - xây dựng đội ngũ cán bộ có tầm, có tâm, có tài

Đột phá thứ hai mà Hà Nội xác định là phát triển, khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực chất lượng cao và thu hút nhân tài. Đây là "động lực bên trong", quyết định chất lượng và hiệu quả thực thi các chủ trương, chính sách phát triển của Thành phố.

Theo Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Minh Hải, bên cạnh chuyển đổi số, công tác cán bộ được xem là trọng tâm lớn của Thành ủy trong nhiệm kỳ 2025-2030, thể hiện tinh thần đổi mới mạnh mẽ trong đánh giá, lựa chọn và bố trí cán bộ. Hà Nội xác định hai quan điểm xuyên suốt: Một là, "chọn mặt gửi vàng" trong lựa chọn cán bộ, gắn với nguyên tắc "có vào, có ra, có lên, có xuống". Hai là, đánh giá cán bộ dựa trên dữ liệu, tiêu chuẩn và kết quả đầu ra.

Ông Hà Minh Hải khẳng định: "Chúng tôi coi việc ‘có vào, có ra, có lên, có xuống’ là việc bình thường, trở thành văn hóa công vụ của Thủ đô. Người được bố trí mà không đáp ứng yêu cầu thì chuyển sang vị trí khác, để người phù hợp hơn đảm nhận."

Giai đoạn tới, Hà Nội tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, đặc biệt là người đứng đầu, có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, chuyên môn sâu, tinh thần đổi mới và cống hiến vì Nhân dân. Thành phố đổi mới toàn diện công tác cán bộ theo hướng "vì việc tìm người", lựa chọn những cá nhân có tâm - tầm - tài - thực lực gánh vác trọng trách trong giai đoạn mới.

Cùng với đó là thí điểm một số chủ trương, giải pháp đột phá trong công tác cán bộ; cụ thể hóa cơ chế phát hiện, trọng dụng, bố trí và sàng lọc cán bộ có năng lực nổi trội, tư duy cải cách, khả năng dẫn dắt. Thành phố đổi mới công tác đánh giá, đào tạo, sử dụng cán bộ theo hướng dân chủ, khách quan, minh bạch, thông qua sản phẩm cụ thể (OKR – KPI) và lấy phiếu tín nhiệm định kỳ.

Thành ủy chỉ đạo triển khai chính sách bảo vệ, khuyến khích cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, đồng thời cụ thể hóa chính sách trọng dụng cán bộ trẻ, nữ, người dân tộc thiểu số, cán bộ khoa học kỹ thuật và quản lý doanh nghiệp nhà nước. Cùng với đó là tăng cường kiểm soát quyền lực, khắc phục biểu hiện "lợi ích nhóm", bè phái, xây dựng nội bộ cấp ủy đoàn kết, thống nhất.

Hà Nội cũng đặt mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, trong đó có chương trình cử cán bộ đi đào tạo trong và ngoài nước, nhằm chuẩn bị nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu quản trị đô thị thông minh, mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Đồng thời, Thành phố xây dựng cơ sở dữ liệu cán bộ thống nhất, bảo mật cao, phục vụ công tác đánh giá, quy hoạch, bổ nhiệm; bảo đảm chính trị nội bộ vững vàng, kỷ luật, kỷ cương.

Đột phá về hạ tầng - xây dựng Thủ đô hiện đại, kết nối liên vùng

Đột phá thứ ba tập trung vào phát triển hệ thống hạ tầng hiện đại, thông minh và kết nối, tạo nền tảng vật chất cho sự bứt phá của Thủ đô trong thời kỳ mới. Hà Nội đặt mục tiêu xây dựng mạng lưới giao thông đồng bộ, tích hợp liên vùng và quốc tế, gắn với tầm nhìn dài hạn về quy hoạch đô thị, nông thôn và phát triển bền vững.

Thành phố sẽ đầu tư hệ thống giao thông kết nối đa dạng: các tuyến đường cao tốc, quốc lộ, đường vành đai, nút giao thông cửa ngõ, cầu qua sông Hồng, sông Đuống; đường sắt đô thị kết nối các đô thị vệ tinh với trung tâm và vùng lân cận; phát triển hệ thống logistics liên vùng, hình thành mạng lưới hạ tầng chiến lược. Cùng với đó là phát triển đô thị theo định hướng giao thông (TOD) và khai thác không gian ngầm hiệu quả.

Hà Nội cũng triển khai đồng bộ quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn 2050, và Quy hoạch chung Thủ đô đến 2045, tầm nhìn 2065, bảo đảm gắn kết với quy hoạch quốc gia và vùng Thủ đô. Thành phố chú trọng công khai, số hóa, xây dựng cơ sở dữ liệu quy hoạch, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong quản lý và cho phép cộng đồng dân cư giám sát thực hiện.

Trọng tâm đầu tư là hạ tầng giao thông kết nối các vùng động lực và hành lang phát triển, đặc biệt tại các cửa ngõ: hoàn thành Vành đai 4 trước năm 2027, khởi công Vành đai 5 vào quý IV/2027, nâng cấp các tuyến cao tốc, xây dựng các cầu qua sông Hồng (Tứ Liên, Trần Hưng Đạo, Thượng Cát, Hồng Hà, Mễ Sở, Ngọc Hồi, Vân Phúc…), khép kín hệ thống cầu yếu, cầu tạm, phát triển các tuyến đường sắt đô thị (tuyến 2, 3, 5), hướng tới 100 km đường sắt đô thị vào năm 2030.

Hà Nội cũng chú trọng chuyển đổi giao thông xanh, kiểm soát phương tiện cá nhân, hoàn thiện hệ thống quản lý, điều hành giao thông thông minh, phát triển hệ sinh thái giao thông công cộng tích hợp, khắc phục căn bản tình trạng ùn tắc giao thông trong nội đô và tại các cửa ngõ.

Thành phố phát triển theo mô hình chùm đô thị, đa cực, đa trung tâm, với các đô thị vệ tinh như Sóc Sơn, Sơn Tây, Hòa Lạc, Xuân Mai, Phú Xuyên đóng vai trò trung tâm kinh tế - văn hóa - công nghệ cấp vùng. Đặc biệt, Hà Nội định hướng phát triển đô thị hai bên sông Hồng và sông Đuống, lấy sông Hồng làm trục cảnh quan trung tâm, biểu tượng phát triển mới của Thủ đô. Không gian đô thị xanh, thông minh, "rừng trong phố" sẽ là điểm nhấn của diện mạo đô thị mới.

Song song đó, Hà Nội phát huy vai trò hạt nhân của Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Khu công nghệ cao sinh học, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, cùng hệ thống viện nghiên cứu, trường đại học, phấn đấu duy trì dẫn đầu cả nước về chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh (PII). Thành phố tạo môi trường thuận lợi cho nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ hiện đại, huy động tiềm lực khoa học – công nghệ trong và ngoài nước, hướng tới mục tiêu Thủ đô Hà Nội - Thành phố sáng tạo, hiện đại, đáng sống và kết nối toàn cầu.

Gia Huy