Bảo đảm cung ứng nước sạch cho Thủ đô trong mùa hè 2025

Chủ động các phương án ứng phó toàn diện trong mùa hè 2025

Tính đến giữa năm 2025, hệ thống cấp nước của Hà Nội đang vận hành với tổng công suất thiết kế đạt khoảng 1.696.600 m³/ngày. Trong đó, nguồn nước mặt đến từ 6 nhà máy lớn chiếm khoảng 935.000 m³/ngày, còn lại là nguồn nước ngầm với công suất thiết kế 761.600 m³/ngày. Tuy nhiên, trên thực tế, sản lượng khai thác từ nguồn ngầm đang giảm dần do suy thoái chất lượng và định hướng giảm khai thác theo quy hoạch, hiện chỉ còn khoảng 566.160 m³/ngày.

Đáng chú ý, dự báo trong mùa hè năm nay, nhu cầu sử dụng nước trên địa bàn thành phố Hà Nội có thể vượt 1.544.000 m³/ngày vào các thời điểm cao điểm – tăng khoảng 16% so với mức trung bình của năm 2024. Điều này đặt ra áp lực lớn cho cả hệ thống cấp nước, nhất là tại những khu vực cuối nguồn hoặc vùng có địa hình cao như Hà Đông, Thạch Thất, Quốc Oai hay Thanh Oai. Trong khi đó, hạ tầng nước tại Hà Nội vẫn đang gặp những khó khăn, thách thức.

Nhìn nhận từ hai yếu tố: nguồn cấp và mạng lưới phân phối, có thể thấy nguồn nước mặt vẫn chưa được bổ sung kịp thời do tiến độ đầu tư các dự án lớn như nhà máy nước mặt sông Hồng, Xuân Mai và sông Đà giai đoạn 2 đang chậm hơn so với kế hoạch. Mặt khác, việc khai thác nguồn nước ngầm tiếp tục được cắt giảm theo định hướng bền vững, khiến khả năng đáp ứng nhu cầu tăng cao trở nên hạn chế.

Bên cạnh đó, hệ thống mạng lưới truyền dẫn hiện nay vẫn tồn tại sự thiếu đồng bộ. Do mỗi đơn vị cấp nước phụ trách một khu vực riêng biệt, việc điều tiết nước giữa các nhà máy, nhất là giữa sông Đà và sông Đuống, đôi khi thiếu linh hoạt. Đặc biệt, những khu vực cuối nguồn thường phải đối mặt với tình trạng áp lực nước yếu hoặc mất nước cục bộ khi xảy ra sự cố đường ống hoặc cần bảo trì hệ thống.

Trước thực trạng trên, Sở Xây dựng đã ban hành Kế hoạch số 49/KH-SXD ngày 4/4/2025, đề ra hàng loạt biện pháp nhằm chủ động ứng phó với mọi tình huống có thể xảy ra trong mùa hè năm nay. Trong đó, có thể kể đến một số nhóm giải pháp trọng tâm như sau:

Thứ nhất, bảo đảm các nhà máy nước vận hành tối đa công suất, duy trì sản lượng cung cấp từ 1,5 đến 1,7 triệu m³/ngày để đáp ứng 100% nhu cầu của người dân thuộc hệ thống cấp nước tập trung.

Thứ hai, điều tiết linh hoạt nguồn cấp nước giữa các nhà máy, đồng thời bố trí trạm bơm tăng áp và xe stec tại các khu vực có nguy cơ thiếu nước, nhất là các địa bàn cao tầng, cuối nguồn như Hà Đông, Hoàng Mai, Thanh Xuân...

Thứ ba, tổ chức bảo trì, bảo dưỡng toàn bộ hệ thống trước ngày 15/4/2025, từ đó đảm bảo chất lượng nước đầu ra đạt chuẩn QCVN 01-1:2018/BYT do Bộ Y tế ban hành.

Thứ tư, tập trung đầu tư hoàn thiện các dự án phát triển nguồn, đặc biệt là đẩy nhanh tiến độ xây dựng Nhà máy nước mặt sông Hồng (300.000 m³/ngày), sông Đà giai đoạn 2 (600.000 m³/ngày) và nhà máy nước Xuân Mai (150.000 m³/ngày giai đoạn 1), góp phần tăng cường nguồn cung ổn định.

Hạ tầng - yếu tố then chốt cần đầu tư đồng bộ

Để bảo đảm kế hoạch cấp nước được triển khai hiệu quả, Hà Nội đã thực hiện phân công nhiệm vụ chi tiết cho từng đơn vị cấp nước. Theo đó, các doanh nghiệp chủ lực như Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội, Viwaco, Hà Đông, Sông Đà, Sông Đuống đều có trách nhiệm điều tiết, phối hợp, bổ sung nguồn cho nhau trong trường hợp một nguồn gặp sự cố. Chẳng hạn, khi nguồn sông Đà cần bảo trì, Công ty Nước sạch Hà Nội sẽ điều tiết nước từ các nhà máy Bắc Thăng Long hoặc Mai Dịch để hỗ trợ Viwaco. Ngược lại, nếu có sự cố tại sông Đuống, nguồn từ sông Đà sẽ được phân bổ về Hà Đông và Thanh Oai thông qua mạng kết nối liên vùng.

Ngoài ra, các công ty cấp nước tại các huyện như Ba Vì, Sơn Tây, Mê Linh, Ứng Hòa, Mỹ Đức cũng được yêu cầu xây dựng phương án vận hành cụ thể theo đặc thù địa phương, bao gồm cả lắp đặt bể chứa bổ sung, sử dụng bơm tăng áp và cấp nước luân phiên.

Bên cạnh việc vận hành, đầu tư phát triển hạ tầng cấp nước vẫn là nhiệm vụ trọng tâm, mang tính chiến lược. Đáng ghi nhận, tính đến tháng 6/2025, toàn thành phố đã có 359/413 xã (đạt 96%) được đầu tư hệ thống cấp nước sạch. Dự kiến đến cuối năm 2025, 54 xã còn lại cũng sẽ được triển khai đồng bộ bởi các nhà đầu tư như Công ty Viwaco, Công ty môi trường đô thị Xuân Mai, Công ty nước sạch Hà Nam...

Không chỉ vậy, hệ thống mạng lưới tại khu vực nội thành cũng đang được cải tạo, nâng cấp, đặc biệt ở các quận Cầu Giấy, Đống Đa, Hai Bà Trưng, nơi có tỉ lệ thất thoát nước cao. Việc vận hành các mạng cấp nước phân khu theo giờ, lắp đặt đồng hồ thông minh kết nối dữ liệu, cũng đang được các đơn vị cấp nước triển khai theo hướng chuyển đổi số.

Phối hợp đa ngành, thống nhất từ Trung tâm đến cơ sở

Một trong những điểm mới nổi bật của kế hoạch năm 2025 là sự tham gia đồng bộ của các Sở, ngành, từ Sở Y tế, Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp đến Tổng công ty Điện lực Hà Nội và UBND các quận, huyện. Mỗi đơn vị đều có vai trò riêng trong chuỗi bảo đảm an toàn nguồn nước, từ giám sát chất lượng, cấp điện ổn định, đến hỗ trợ thủ tục đầu tư và truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng.

Điều này thể hiện quan điểm nhất quán của Thành phố: bảo đảm nước sạch không chỉ là trách nhiệm của một ngành mà là bài toán tổng hợp về hạ tầng – tài chính – quản lý nhà nước – ý thức cộng đồng.

Trên tinh thần chủ động, khoa học và toàn diện, Kế hoạch bảo đảm cung cấp nước sạch mùa hè năm 2025 của Hà Nội không chỉ là một bản kế hoạch kỹ thuật mà còn là minh chứng rõ nét cho năng lực điều hành, quản trị rủi ro và phục vụ người dân của chính quyền đô thị hiện đại. Khi mọi kịch bản đều đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, khi trách nhiệm được phân công rõ ràng và các nguồn lực được huy động đồng bộ, người dân Thủ đô hoàn toàn có thể yên tâm về một mùa hè đủ nước và an toàn.

Không dừng lại ở đó, việc bảo đảm nước sạch mùa hè còn phản ánh quyết tâm của thành phố trong việc hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu và gia tăng dân số đô thị đang đặt ra nhiều thách thức mới. Thủ đô không chỉ chú trọng tới mở rộng công suất và cải tạo hạ tầng mà còn hướng đến xây dựng một hệ thống cấp nước hiện đại, linh hoạt và thông minh – có khả năng điều phối kịp thời, phát hiện và xử lý nhanh mọi rủi ro từ mạng lưới đến chất lượng nước.

Bên cạnh vai trò nòng cốt của các cơ quan quản lý và doanh nghiệp cấp nước, sự tham gia chủ động của người dân cũng giữ vai trò then chốt. Thói quen tiết kiệm nước, đấu nối hợp pháp vào hệ thống cấp nước tập trung, phản hồi kịp thời khi có bất cập… chính là những hành động cụ thể góp phần giúp hệ thống vận hành hiệu quả hơn. Do đó, sự đồng hành của người dân không chỉ là một yếu tố hỗ trợ mà chính là "trục kết nối" để mọi nỗ lực của thành phố phát huy tác dụng. Như vậy, Hà Nội bước vào mùa hè năm 2025 với một tâm thế chủ động – một tầm nhìn dài hạn – và một hệ thống phối hợp bài bản từ Trung ương đến cơ sở. Đó là cơ sở vững chắc để không chỉ ứng phó tốt với cao điểm nắng nóng, mà còn tiến xa hơn trong hành trình bảo đảm quyền được tiếp cận nước sạch – an toàn – bền vững cho mọi người dân Thủ đô.

Thùy Chi