Cần hiểu đúng để được hưởng chính sách khi mua nhà ở xã hội tại Hà Nội

12 nhóm đối tượng được hưởng chính sách về nhà ở xã hội

Theo quy định tại Điều 76 của Luật Nhà ở năm 2023, có 12 nhóm đối tượng được hưởng chính sách về nhà ở xã hội tại các dự án, bao gồm:

(1) Người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ.

(2, 3, 4) Hộ nghèo và cận nghèo ở khu vực đô thị, nông thôn, và các vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, biến đổi khí hậu.

(5) Người thu nhập thấp tại khu vực đô thị.

(6) Công nhân, người lao động trong các doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong và ngoài khu công nghiệp.

(7) Lực lượng vũ trang (quân đội, công an), hoạt động cơ yếu.

(8) Cán bộ, công chức, viên chức hưởng lương ngân sách.

(9) Người đã trả lại nhà công vụ.

(10) Người bị thu hồi đất, phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà hoặc đất ở.

(11) Học sinh, sinh viên (chỉ được thuê nhà trong thời gian học tập).

(12) Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong khu công nghiệp được thuê nhà lưu trú công nhân.

Ngoài việc thuộc các nhóm đối tượng nêu trên, để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội, người dân còn phải đáp ứng các điều kiện về nhà ở và thu nhập theo quy định tại Điều 29 và 30 Nghị định số 100/2024/NĐ-CP ngày 26/7/2024 của Chính phủ. Bộ Xây dựng cũng đã ban hành Thông tư số 05/2024/TT-BXD ngày 31/7/2024, hướng dẫn chi tiết các biểu mẫu giấy tờ chứng minh đối tượng và điều kiện được hưởng chính sách. Quy định này nhằm đảm bảo sự công bằng, chặt chẽ trong quản lý và phát triển nhà ở xã hội.

Mặc dù điều kiện được hưởng chính sách và thủ tục xác nhận hồ sơ để mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội đã được quy định chặt chẽ, chi tiết và công khai, nhưng không phải ai cũng nắm rõ. Một trong những vấn đề mà nhiều người dân thường gặp phải là việc tham gia vào giao dịch nhà ở xã hội qua môi giới trung gian không minh bạch.

Bên cạnh đó, việc thiếu thông tin chính thống, cũng như những yêu cầu về giấy tờ đôi khi không rõ ràng, khiến nhiều người dân không thể tham gia đầy đủ và đúng quy định. Để có thể mua nhà ở xã hội, người dân phải thực hiện thủ tục đăng ký qua các cơ quan chức năng. Hồ sơ bao gồm các giấy tờ như chứng minh thu nhập, hợp đồng lao động, giấy tờ chứng minh người mua có đủ điều kiện về thu nhập, và các giấy tờ cá nhân khác. Quy trình này tuy không quá phức tạp, nhưng yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng và đúng hạn.

Nhằm bảo đảm quyền lợi cho người dân, Sở Xây dựng Hà Nội đã đưa ra cảnh báo về việc người dân cần phải thận trọng khi tiếp cận các môi giới không có giấy phép và không đảm bảo quyền lợi pháp lý. Các giao dịch qua môi giới trung gian này có thể dẫn đến việc không được mua nhà hợp pháp, hoặc thậm chí bị lừa đảo. Vì vậy, Sở Xây dựng khuyến cáo người dân nên trực tiếp liên hệ với các cơ quan chức năng hoặc chủ đầu tư để có thông tin chính thống và tránh rủi ro pháp lý.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng cũng đã có những chỉ đạo về việc giảm bớt thủ tục và điều kiện để người dân có thể dễ dàng tiếp cận nhà ở xã hội, đồng thời công khai minh bạch các thông tin liên quan đến dự án nhà ở xã hội, giúp người dân dễ dàng theo dõi và kiểm tra tính hợp pháp của giao dịch. Bộ Xây dựng yêu cầu các chủ đầu tư phải cung cấp thông tin chi tiết về dự án và công khai các đối tượng đủ điều kiện được hưởng chính sách nhà ở xã hội để tránh việc trục lợi từ chính sách này.

Lợi ích của việc công khai danh sách người mua nhà ở xã hội

Để bảo vệ quyền lợi của người dân khi tham gia mua nhà ở xã hội, nhiều chuyên gia cho rằng, cần công khai thông tin về các dự án nhà ở xã hội. Các thông tin này bao gồm những thông tin cơ bản như vị trí dự án, giá bán căn hộ, diện tích, chủ đầu tư và các đối tượng được ưu tiên mua. Sự minh bạch này sẽ giúp người dân dễ dàng tìm kiếm thông tin, từ đó có thể đưa ra quyết định đúng đắn và hợp lý.

Thực tế cho thấy, việc công khai thông tin về các dự án nhà ở xã hội sẽ giúp hạn chế tình trạng lợi dụng thông tin, nhằm trục lợi từ người dân. Điều này cũng giúp người dân có thể tự bảo vệ quyền lợi của mình thông qua việc giám sát, kiểm tra các thông tin liên quan đến dự án mà họ quan tâm.

Bên cạnh đó, cần công khai danh sách người mua nhà ở xã hội. Theo các chuyên gia, việc công khai danh sách này sẽ giúp tăng cường tính minh bạch và ngăn chặn tình trạng lợi dụng chính sách, bảo đảm rằng những người thực sự cần nhà ở sẽ được ưu tiên. Chuyên gia pháp lý cho rằng, việc công khai thông tin sẽ tạo điều kiện cho cộng đồng giám sát và bảo vệ quyền lợi của những người thực sự gặp khó khăn về nhà ở. Công khai cũng giúp chính quyền dễ dàng kiểm tra và xử lý những trường hợp vi phạm.

Trong khi đó, đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cảnh báo rằng người dân cần cảnh giác với các môi giới không có giấy phép. Việc giao dịch nhà ở xã hội qua các môi giới không có tư cách pháp lý sẽ làm tăng nguy cơ bị lừa đảo và vi phạm các quy định pháp luật. Người dân nên thận trọng và chỉ nên làm việc với các cơ quan chức năng hoặc chủ đầu tư có uy tín để tránh gặp phải những rủi ro không đáng có.

Ngoài ra, việc tạo ra một môi trường mua bán nhà ở xã hội rõ ràng và dễ tiếp cận là điều cực kỳ quan trọng. Ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam đã chỉ ra rằng, các quy định mới trong Luật Kinh doanh Bất động sản 2024, đặc biệt là yêu cầu giao dịch bất động sản phải thực hiện qua sàn và yêu cầu công khai thông tin trước khi đưa vào kinh doanh, sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của người mua nhà ở xã hội. Ông nhấn mạnh rằng, các quy định này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro cho người mua mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh bất động sản minh bạch và lành mạnh hơn.

Bên cạnh đó, cần có chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm trong giao dịch nhà ở xã hội. Vấn đề nghiêm trọng trong việc triển khai chính sách nhà ở xã hội là các hành vi gian lận trong việc mua bán nhà. Để ngăn ngừa các hành vi gian lận, Bộ Xây dựng đã yêu cầu các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm minh các trường hợp gian lận, chẳng hạn như việc chứng minh thu nhập không trung thực hay người không đủ điều kiện vẫn tham gia vào giao dịch mua nhà ở xã hội.

Việc xử lý nghiêm minh đối với các hành vi gian lận là rất cần thiết để bảo vệ quyền lợi của người dân thực sự có nhu cầu về nhà ở xã hội. Các chuyên gia cho rằng, cần phải có chế tài mạnh mẽ hơn nữa để bảo đảm công bằng trong việc phân phối nhà ở xã hội, tránh việc các dự án bị lạm dụng và không phục vụ đúng đối tượng.

Để bảo đảm sự công bằng và thuận tiện cho người dân, các chuyên gia khuyến nghị rằng cần phải có sự đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến việc mua nhà ở xã hội. Một số thủ tục có thể được rút gọn, trong khi vẫn bảo đảm tính chính xác và minh bạch. Chẳng hạn, việc sử dụng công nghệ thông tin và các hệ thống trực tuyến có thể giúp người dân đăng ký và theo dõi tiến trình duyệt hồ sơ dễ dàng hơn. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian cho người dân mà còn giúp giảm thiểu sự tham gia của các môi giới trung gian không có giấy phép.

Việc hiểu rõ các quy định, thủ tục liên quan đến việc mua nhà ở xã hội là rất quan trọng để bảo đảm quyền lợi cho người dân. Các cơ quan chức năng và các chuyên gia đã đưa ra nhiều khuyến cáo hữu ích, từ việc tránh sử dụng môi giới trung gian, tăng cường tính minh bạch qua công khai danh sách người mua, đến việc giảm bớt thủ tục và bảo vệ người mua thông qua các quy định mới trong luật. Tuy nhiên, trách nhiệm cuối cùng vẫn thuộc về người dân. Người dân khi có nhu cầu mua nhà xã hội cần phải chủ động tìm hiểu thông tin chính thống và tham gia vào các giao dịch minh bạch, hợp pháp để bảo đảm quyền lợi của mình khi mua nhà ở xã hội tại Hà Nội.

Thùy Chi