Chống hàng giả, hàng nhái: Bảo vệ doanh nghiệp, người tiêu dùng

Sáng 28/7, tại tọa đàm "Nhận diện và giải pháp ngăn chặn buôn lậu, hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại" do Tạp chí Công Thương tổ chức, đã cho thấy rõ, tình hình buôn lậu, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại hiện nay, đặc biệt là thực trạng gian lận thương mại trên môi trường thương mại điện tử, mức độ phức tạp của các hành vi vi phạm với góc nhìn đa chiều từ đại diện cơ quan quản lý nhà nước, nhà nghiên cứu và đại diện hiệp hội, doanh nghiệp.

Hàng giả, hàng nhái vẫn diễn ra phức tạp, tinh vi

Ông Trần Hữu Linh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương nhận định, mặt trận chống hàng giả tiếp tục diễn ra dai dẳng, nhất là giai đoạn trong và sau dịch COVID-19. Đặc biệt, đến năm 2022, khi dịch COVID-19 bắt đầu giảm đi, thì tốc độ cũng như quy mô và tính phức tạp của hàng giả, ngày càng tinh vi hơn.

Nếu như trước đây, hàng giả thường tập trung ở các mặt hàng như mỹ phẩm, đồ gia dụng... nhưng bây giờ, hàng giả, hàng kém chất lượng xuất hiện ở những mặt hàng khác nhau, ví dụ như xăng dầu, vật tư nông nghiệp, phân bón, vật tư y tế.... Trong 6 tháng đầu năm thì lực lượng lý thị trường đã kiểm tra và phát hiện ra rất nhiều vụ việc có dấu hiệu giả mạo hoàn toàn các thương hiệu nổi tiếng.

Trên các mô hình kinh doanh online, sàn giao dịch thương mại điện tử, hàng giả thậm chí còn được vận chuyển một cách tương đối công khai. Đặc biệt là việc mua bán, trao đổi, các kênh giới thiệu quảng bá sản phẩm trong thương mại điện tử cũng góp phần làm cho hàng giả được lưu thông dễ dàng hơn.

Một nguyên nhân nữa thúc đẩy hàng hóa được làm giả ngay tại trong nước, là cho đến thời điểm này, ở phía biên giới với Trung Quốc vẫn đang là cấm biên, cho nên hàng hóa không đi qua được những kênh truyền thống ngày xưa như là đường mòn, lối mở nữa mà phải đi chính ngạch…

"Điển hình cách đây một tháng chúng tôi có bắt một cơ sở kiểm tra và thu giữ cơ sở ở ngay huyện Hoài Đức, Hà Nội là sản xuất mật ong ngay trong một hộ gia đình, một ngày hàng trăm lít mật ong giả hoàn toàn và chỉ có bán ở trên facebook. Đấy là những thứ rất nguy hiểm đến sức khỏe của người dân", ông Trần Hữu Linh nêu.

Điều này cho thấy rằng, sau gần 2 năm COVID-19, khi thị trường mở cửa trở lại thì những hàng hóa còn tồn, hàng hóa chuẩn bị quá date được những đối tượng gian lận thương mại, tẩy xóa, sửa chữa rồi tiếp tục có sự thỏa hiệp của một bộ phận người tiêu dùng trong việc biết là giả nhưng vẫn mua… dẫn đến tình hình tệ nạn hàng giả vẫn tiếp tục gia tăng và rất là dai dẳng.

Chung tay chống lại hàng giả, hàng nhái

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Phạm Quốc Lộc, Thành viên Ban lãnh đạo Công ty TNHH URC Việt Nam, Giám Đốc Nhà máy URC Hà Nội cho biết, việc khách hàng mua phải hàng giả, hàng nhái không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của họ khách hàng mà doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng về thương hiệu và uy tín.

Do đó về trách nhiệm của doanh nghiệp, nhằm ngăn chặn để bảo vệ người tiêu dùng, tránh mua phải những cái hàng giả, hàng nhái trên thị trường hiện nay, URC đang và đã không ngừng đầu tư về kỹ thuật và nghiên cứu công nghệ, kiểm soát tất cả những nguyên vật liệu đầu vào để làm sao sản phẩm đạt chất lượng tốt nhất và an toàn vệ sinh nhất khi đến tay người tiêu dùng.

"Bên cạnh đó, chúng tôi phải thực hiện những chiến dịch truyền thông, giới thiệu tên những nhãn hàng để cho người tiêu dùng nắm được những cái nhãn hàng của công ty, phân biệt được những nhãn hàng chính hãng từ công ty", ông Phạm Quốc Lộc nhấn mạnh.

Đồng thời, đối với những kênh phân phối thì cũng phải hướng dẫn những nhà phân phối biết cách xác định được hàng giả, hàng nhái nhằm đảm bảo cho khách hàng cũng như là với khâu phân phối…

Dưới góc độ luật pháp, Tiến sĩ Bùi Kim Hiếu, Trưởng khoa luật Trường Đại học Ngoại ngữ - Tin học TPHCM; Trưởng Ban Luật Dân Sự, Viện Nghiên cứu Pháp luật Bảo vệ doanh nghiệp và người tiêu dùng cho biết, để bảo vệ quyền lợi của mình, các doanh nghiệp phải xác lập quyền sở hữu của mình đối với nhãn hiệu hoặc là đối với kiểu dáng thông qua đăng ký bảo hộ dưới góc độ của Luật sở hữu trí tuệ và bảo hộ nhãn hiệu; bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, bảo hộ sáng chế và xác lập quyền tác giả; đăng ký bảo hộ trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam hoặc trong phạm vi vùng hoặc lãnh thổ nào đó.

Bản thân các doanh nghiệp cũng phải tự hoàn thiện các chính sách, đặc biệt là những chính sách liên quan đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, có những cam kết đối với người tiêu dùng và thực hiện đúng các cam kết, bởi vì trong xu thế hiện nay, người tiêu dùng có nhiều cơ hội để lựa chọn.

Còn theo ông Nguyễn Hữu Tuấn, Trưởng phòng Quản lý hoạt động thương mại điện tử, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), nhiều người tiêu dùng dù biết là hàng giả nhưng vẫn chuộng tên tuổi, thương hiệu món hàng đó vì giá rẻ. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp chưa quan tâm đúng mức đến nạn hàng giả trên sàn thương mại điện tử để ngăn chặn.

Để hạn chế rủi ro, ông Nguyễn Hữu Tuấn cho rằng, khi mua trực tuyến, người tiêu dùng nên xem đánh giá của những người tiêu dùng trước hoặc là của các doanh nghiệp đánh giá về doanh nghiệp đó, mức độ uy tín của doanh nhập đó trên thị trường thay vì mua được món hàng giảm giá không ưng ý.

Bên cạnh đó, các chủ sàn thương mại điện tử cũng cần nâng cao trách nhiệm chống hàng giả theo các quy định của Nghị định mới như Nghị định 85/2021.

Có thể thấy, cuộc đấu tranh đối với vấn nạn hàng giả, hàng nhái vẫn còn là một cuộc chiến lâu dài và sẽ cần đến sự đồng tâm, hiệp lực của toàn xã hội cùng với sự nỗ lực của cơ quan quản lý nhà nước trong việc hoàn thiện chính sách, đặc biệt là siết chặt các chế tài xử lý vi phạm để bảo vệ cái quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp, người tiêu dùng.

Thùy Linh