Chung tay cùng doanh nghiệp thực hiện sản xuất xanh, bền vững

Thời gian qua, Việt Nam đã tham gia sâu rộng và cam kết mạnh mẽ với Quốc tế về các chương trình hành động bảo vệ môi trường, đặc biệt là giải bài toán vừa hướng tới một nền kinh tế Carbon thấp đồng thời có tốc độ phát triển vượt bậc để góp phần thúc đẩy Công ước khung Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP26) cam kết đưa mức phát thải ròng về "0" vào năm 2050. Để thực hiện được các cam kết này cần có sự chung tay hành động của mỗi cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và lộ trình thực hiện từ Chính phủ cũng như cả hệ thống chính trị.

Các doanh nghiệp thời gian qua đã góp phần thúc đẩy tiêu dùng xanh, nâng cao nhận thức cộng đồng trong việc sử dụng các sản phẩm sinh thái, túi ni lông sinh thái, 3R (tiết giảm - tái sử dụng - tái chế).

Tại hầu hết các siêu thị, trung tâm thương mại trên địa bàn TP. Hà Nội, các sản phẩm dùng một lần, như khay, hộp, đĩa, tô… được sản xuất từ bã mía thay thế túi ni lông và đồ nhựa được sử dụng phổ biến. Ngoài ra, rau, củ, quả được gói bằng các vật liệu có nguồn gốc tự nhiên; ống hút nhựa được thay bằng ống hút sản xuất từ nguyên liệu tự nhiên (giấy, gạo, tre nứa…).

Nhiều doanh nghiệp bán lẻ cũng đã áp dụng các chương trình khuyến mại tặng quà đối với các khách hàng đến mua sắm mang theo túi sử dụng nhiều lần, nhằm hạn chế sử dụng túi ni lông khi mua sắm tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi.

Điển hình là AEON Việt Nam đã trở thành nhà bán lẻ đầu tiên tại Việt Nam triển khai sáng kiến "rent a bag", khách hàng có thể mượn túi môi trường trực tiếp tại các quầy thu ngân với chi phí 5.000 đồng/túi và được hoàn lại phí thuê khi trả túi tại quầy dịch vụ.

Hệ thống WinCommerce cũng đã và đang chung tay bảo vệ môi trường bằng việc triển khai loạt giải pháp "xanh" tại hệ thống siêu thị và siêu thị mini WinMart/WinMart +. Cụ thể, WinCommerce sử dụng 100% túi ni lông tự hủy sinh học; đồng loạt giảm hoặc thay thế các vật liệu nhựa sử dụng 1 lần bằng các vật phẩm thân thiện với môi trường trong hoạt động vận hành.

Việc thay thế túi ni lông khó phân hủy trong hoạt động kinh doanh cũng được các hệ thống siêu thị, như Co.opmart, MM Mega Market, Vincom... triển khai đồng loạt.

Song, phần lớn các hoạt động thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững mới chỉ dừng lại ở những hoạt động đơn lẻ, chưa kết nối với nhau, phạm vi tác động hẹp, chưa có tính phổ biến và tính bền vững.

Do vậy, cùng với việc tạo cơ chế, chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện sản xuất xanh, sản xuất bền vững cần chú trọng nâng cao nhận thức và phát huy sự tham gia từ phía người tiêu dùng trong việc thực hành tiêu dùng bền vững và đồng hành cùng doanh nghiệp để cùng đạt được các kết quả bền vững.

Chia sẻ tại Chương trình "Thúc đẩy sản xuất - Tiêu dùng bền vững 2024", Phó Chủ tịch Thường trực, kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Hà Nội (HANOISME) Mạc Quốc Anh cho rằng, có thể thấy sau khi Việt Nam cam kết giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, chúng ta đã và đang có những hành động thiết thực hướng đến một nền sản xuất bền vững. Điều này đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp trong quá trình sản xuất hàng hóa phải tập trung đầu tư nhiều hơn cho các dây chuyền sản xuất công nghệ cao, không hao tốn nguồn năng lượng hóa thạch, ưu tiên sử nguồn liệu thân thiện với môi trường...

Rõ ràng, muốn hay không muốn các doanh nghiệp phải thay đổi tư duy đưa yếu tố Xanh vào trong sản xuất để bắt kịp xu hướng toàn cầu hiện nay, đặc biệt là với những doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa. Nhưng thực tế cho thấy, thay đổi tư duy chỉ là điều kiện cần, quan trọng là có tiền để đầu tư vào dây chuyền sản xuất làm ra các sản phẩm Xanh... có rất nhiều khó khăn với doanh nghiệp.

Do đó, theo ông Mạc Quốc Anh, việc chuyển đổi sang sản xuất xanh không chỉ đụng đến thay đổi tư duy mà còn đụng đến việc đầu tư vốn và vượt qua nhiều thách thức.

Về phía doanh nghiệp cần áp dụng công nghệ sản xuất Xanh; tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo; phát triển sản phẩm và dịch vụ xanh; chứng nhận và Tiêu chuẩn bền vững; xây dựng chuỗi cung ứng bền vững...

Để hỗ trợ các doanh nghiệp trong cuộc cách mạng xanh, có thể xem xét hỗ trợ tài chính và chính sách; tạo điều kiện hợp tác và đối tác; đào tạo và tư vấn; thúc đẩy nghiên cứu và phát triển (R&D); xây dựng cơ chế thực thi và giám sát; tăng cường thị trường và tiêu thụ...

Theo ông Mạc Quốc Anh, những chính sách và hỗ trợ này có thể giúp giảm bớt gánh nặng tài chính và cung cấp động lực cho các doanh nghiệp trong việc chuyển đổi sang sản xuất xanh, từ đó góp phần vào việc đạt được các mục tiêu về phát triển bền vững.

Diệu Anh